Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık becerilerinin incelenmesi üzerine bir araştırma
A study on the financial literacy skills of middle school students
- Tez No: 924502
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA GÜLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Matematik Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
21. yüzyılda ön plana çıkan bilinçli tüketici olmak, var olan ekonomik değişimlere uyum sağlayabilmek olguları, finansal okuryazarlık kavramının önem kazanmasına neden olmuştur. Yaşanan bu gelişmelerin eğitim araştırmalarındaki yansımaları, PISA 2012'den itibaren finansal okuryazarlık kavramına ilişkin bilgi düzeylerinin ölçülmeye başlamasıyla uluslararası bir boyut kazanmıştır. Öte yandan birçok ülkenin finansal okuryazarlığı eğitim sistemlerine entegre etme çabası içinde oldukları, bunu sağlamak içinse finansal okuryazarlık dersleri yerleştirmesine başlandığı ya da bu okuryazarlığın matematik gibi farklı derslerin içerisine yerleştirildiği görülmektedir. Ülkemizde ortaokul düzeyinde finansal okuryazarlık dersleri bulunmamakla birlikte finansal kavramların ilişkili olduğu kazanımların 2005 yılından itibaren öğretim programına dahil edildiği ve bu doğrultuda akademik çalışmaların yürütüldüğü görülmektedir. Daha özelde bu kazanımların matematik ve sosyal bilgiler derslerinde yoğunlaştığı söylenebilir. Hangi öğrenme alanı ya da dersin içinde yer alırsa alsın, PISA çerçevesi finansal okuryazarlık sorularının matematik bilgisini kullanmayı gerektiren sorulardan oluştuğuna işaret etmektedir. Bu durum, öğrencilerin finansal okuryazar bireyler olarak yetiştirilebilmeleri için matematik bilgilerini etkili bir biçimde kullanmalarının önemini ortaya koymaktadır. İlgili alan yazın, mevcut çalışmaların matematik öğretim programı ve ders kitaplarının finansal okuryazarlık açısından incelendiği çalışmalarla sınırlı olduğunu göstermektedir. Ülkemizde finansal okuryazarlık dersi olmadığı için öğrenciler kendi yaşamsal deneyimleriyle beraber finansal tecrübeler edindiği düşünülmektedir. Öğrencinin mevcut finansal okuryazarlık becerilerini belirleyen çalışmaların daha çok lisans ve ortaöğretimde yoğunlaştığı alan yazında görülmektedir. Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık becerilerini inceleyen çalışmaların sınırlı olduğu görülmüştür. Çalışmamızın amacı ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin finansal okuryazarlık becerilerini incelemeyi amaçlayan geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmek, bu öğrencilerin finansal okuryazarlık becerilerini incelemek, öğrencilerin finansal okuryazarlık bağlamında varsa, eksik veya zayıf kaldığı noktaları ortaya koymak şeklinde belirlenmiştir. Betimsel bir araştırma olan çalışma finansal okuryazarlık testinin pilot uygulamasında 68 ortaokul 8. sınıf öğrencisi ve asıl uygulamada da 221 ortaokul 8. sınıf öğrencisi ile yapılmıştır. Çalışmanın verileri Rasch Ölçme Teorisi kısmi (analitik) puan ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, öğrencilerin finansal okuryazarlık becerilerinde önemli bazı eksikliklere işaret etmektedir. Öğrenciler finansal okuryazarlığın bilgiyi belirleme süreç becerilerinde diğer bileşenlere göre daha başarılı olmalarına karşın finansal bilgi ve anlamayı uygulama ve finansal bağlamdaki bilgileri analiz etmede diğer bileşenlere kıyasla belirgin biçimde düşük performans sergilemişlerdir. Finansal konuları değerlendirme bileşeni ise öğrencilerin finansal bilgiyi belirleme bileşeninden sonra en başarılı oldukları finansal okuryazarlık bileşeni olmuştur. Elde edilen diğer bir önemli sonuç, öğrencilerin matematiksel işlem ve bilgilerinin finansal okuryazarlık becerileri ile ilişkili olacağına dair çıktılardır. Ayrıca öğrenciler, açıklama gerektiren durumlara uygun neden sonuç ilişkisi kurmada zorlanmaktadırlar. Bu sonuçlardan hareketle finansal okuryazarlık dersinin seçmeli bir ders olarak eğitim kurumlarında okutulması ve Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ile birlikte finansal okuryazarlık ile ilişkilendirilen temaların içeriğinin detaylandırılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
In the 21st century, the concepts of becoming a conscious consumer and adapting to existing economic changes have led to the increasing importance of financial literacy. The reflections of these developments in educational research have gained an international dimension with the introduction of assessments measuring knowledge levels related to financial literacy in PISA since 2012. On the other hand, many countries are making efforts to integrate financial literacy into their education systems. To achieve this, financial literacy lessons are being introduced, or this literacy is embedded in subjects like mathematics. Although there are no financial literacy courses at the middle school level in our country, it is observed that achievements related to financial concepts have been included in the curriculum since 2005, and academic studies have been conducted in this direction. More specifically, these achievements are said to be concentrated in mathematics and social studies courses. Regardless of the learning area or subject in which it is included, the PISA framework indicates that financial literacy questions require the use of mathematical knowledge. This highlights the importance of students effectively using their mathematical knowledge to become financially literate individuals. The relevant literature shows that existing studies are limited to examining mathematics curricula and textbooks in terms of financial literacy. Since there is no financial literacy course in our country, it is thought that students acquire financial experiences through their life experiences. The literature indicates that studies determining students' existing financial literacy skills are more focused on higher education and secondary education. There appear to be no studies examining the financial literacy skills of middle school students. The aim of this study is to develop a valid and reliable measurement tool to examine the financial literacy skills of eighth-grade middle school students, analyze these skills, and identify any deficiencies or weaknesses in their financial literacy context. This descriptive study involved a pilot implementation of the financial literacy test with 68 eighth-grade middle school students and a main implementation with 221 eighth-grade middle school students. The data were analyzed using the Rasch partial (analytical) scoring model. The results indicate significant deficiencies in students' financial literacy skills. While students are more successful in the component of identifying financial information compared to other components, they exhibit noticeably lower performance in applying financial knowledge and understanding, as well as analyzing information in financial contexts. The component of evaluating financial issues emerged as the second most successful financial literacy component after identifying financial information. Another notable finding is that students' mathematical operations and mathematical knowledge are associated with their financial literacy skills. Additionally, students struggle to establish appropriate cause-and-effect relationships in situations requiring explanation. Based on these findings, it is recommended that financial literacy be offered as an elective course in educational institutions, and that the content of themes associated with financial literacy be detailed within the framework of the Century of Türkiye Maarif Model.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık becerilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi
Examining the financial literacy skills of secondary school students according to various variables
NURHAN ÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASLI AVCI AKÇALI
- Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
An investigation of secondary school students 'financial literacy skills in terms of various variables
HÜLYA KÖROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF ALADAĞ
- Sosyobilimsel konulara dayalı argümantasyon yönteminin ortaokul öğrencilerinin bilimsel okuryazarlık seviyelerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effects of socio-scientific argumentation on middle school students' scientific literacy levels
CANSU KARAMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİlköğretim Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYLİN ÇAM
- Ortaokul öğrencilerinin mühendislik becerilerinin ve girişimcilik yetkinliklerinin geliştirilmesine yönelik mühendislik tasarım temelli fen müfredatının tasarımı, geliştirilmesi ve uygulanması
Design, development, and implementation of engineering design-based science curriculum for enhancing middle school students' engineering skills and entrepreneurial competencies
UĞUR SARIÇAM
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHTAP YILDIRIM
- Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi
Determination of financial literacy levels of secondary school students
HÜSEYİN KARAASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURHAN ÇETİN