Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerin sosyo-ekonomik ve demografik faktörler açısından incelenmesi: Erzurum örneği
An examination of high school students' financial literacy levels in terms of socio-economic and demographic factors: The case of Erzurum
- Tez No: 925374
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUHAMMET ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Okuryazarlık ile ilgili hedef kitle ve ele alınan konuların kavramına dair literatürde birden fazla tanım mevcut olmasına karşın, hedef kitlenin ve konuların birbirinden ayrımı kapsamında tanımlar değişmektedir. Okuryazarlık bireylerin okuma ve yazma yeteneğine sahip olması anlamına gelirken finansal okuryazarlık bireylerin finansal bilgileri anlaması ve bu bilgiler ışığında kendi mali durumunu yönetmesi için kullanması anlamı taşır. Finansal okuryazarlık yeteneğine sahip bireyler daha bilinçli tüketim yapar, borçlarını daha iyi yönetir, acil durumlara karşı hazırlıklı olur ve kriz yönetimini sağlıklı bir şekilde tamamlar. Erzurum ilinde resmi ve özel ortaöğretim kurumları kapsamında ortaöğretim kademesinde öğrenim gören öğrencilerin finansal kavramlar hakkında bilgi, duygu ve düşüncelerini ölçmek ve değerlendirmek için ele alınan bu araştırma öğrencilerin finansal alanda bilincini artırmak için hangi alanlarda eğitime ihtiyaç duyduğunu belirlemeye yönelik yapılmıştır. Çalışma Erzurum il genelinde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı özel ve devlet kurumunda öğrenim gören 3015 lise öğrencisiyle karma araştırma desenine uygun bir şekilde yürütülmüştür. Araştırmanın nitel boyutunda lise öğretmenlerine yönelik beş ana soru ve bu sorulara paralel olarak hazırlanan on dört alt sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu, nicel boyutunda ise demografik alanla birlikte 60 maddelik ''Finansal Okuryazarlık ve Para Yönetimi Algısı Ölçeği'' formu kullanılmıştır. Sonuç olarak kullanılan ölçeğin puanları üzerinde normallik testi Kolmogorov-Smirnov uygulanmıştır. Analizler sonucu ölçeğe verilen cevapların normal bir dağılıma sahip olup olmadığına bakılmıştır. Ayrıca bağımsız örneklem t testi, chi square testi, Pearson korelasyonu ve hiyerarşik regresyon, varyans analizi ve varyans analizi sonrasında Post Hoc testi uygulanmıştır. Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık becerilerinin düşük olduğu, ölçekte örneklemin evrenin genelini temsil ettiği, erkek öğrencilerin finansal okuryazarlık konusunda kız öğrencilerden daha iyi olduğu, 10. sınıf öğrencilerinin diğer grup öğrencilere göre finansal okuryazarlık düzeylerinin daha iyi olduğu, ebeveyn eğitim düzeyi kapsamında baba değişkeninde lisans eğitim düzeyinde; anne değişkeninde de temel eğitim düzeyinde anlamlı farklılığın olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra okul türü değişkeninde fen liselerinde eğitim gören öğrencilerin finansal okuryazarlık düzeyleri diğer liselerdeki öğrencilerden yüksek çıkarken harçlık düzeyi değişkeninde anlamlı ve orta düzeyde bir korelasyon tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Although there is more than one definition of literacy in the literature regarding the target group and the concept of the issues addressed, the definitions vary in terms of the distinction between the target group and the issues. While literacy means that individuals have the ability to read and write, financial literacy means that individuals understand financial information and use this information to manage their financial situation. Individuals with financial literacy skills consume more consciously, manage their debts better, are prepared for emergencies and complete crisis management in a healthy way. This research, which was conducted to measure and evaluate the knowledge, feelings and thoughts of students studying at the secondary education level within the scope of public and private secondary education institutions in Erzurum province about financial concepts, was conducted to determine in which areas students need education to increase their awareness in the financial field. The study was conducted in accordance with the mixed research design with 3015 high school students studying in private and public institutions affiliated to the Ministry of National Education in Erzurum province. In the qualitative dimension of the study, a semi-structured interview form consisting of five main questions for high school teachers and fourteen sub-questions prepared in parallel with these questions, and in the quantitative dimension, the 60-item“Financial Literacy and Money Management Perception Scale”form was used along with the demographic field. As a result, the normality test Kolmogorov-Smirnov was applied on the scores of the scale used. As a result of the analyzes, it was checked whether the answers given to the scale had a normal distribution. In addition, independent sample t test, chi square test, Pearson correlation and hierarchical regression, variance analysis and Post Hoc test after variance analysis were applied. . It was concluded that the financial literacy skills of high school students were low, the sample represented the general population, male students were better than female students in terms of financial literacy, 10th grade students had better financial literacy levels than the other group of students, and within the scope of parental education level, there was a significant difference in the father variable at the undergraduate education level and in the mother variable at the basic education level. In addition, in the school type variable, the financial literacy levels of students studying in science high schools were higher than those of students studying in other high schools, while a significant and moderate correlation was found in the allowance level variable.
Benzer Tezler
- Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyleri ve matematik ders başarıları arasındaki ilişki
The relationship between high school students' financialliteracy levels and mathematics course success
ALİ ERKILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BAYRAKCI
- Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyleri ile dijital okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between financial literacy levels and digital literacy levels of high school students
ELİF DAVARCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK ALTUN
- Ortaöğretimde verilen finansal okuryazarlık eğitiminin, öğrencinin finansal bilgi, tutum ve davranışına etkisi: Batman ilinde bir araştırma
The effect of secondary school financial literacy curriculum on students' financial knowledge, attitude and behaviors: A research in Batman province
REŞİT ALKAN
- Investigation of high school students' financial literacy in terms of several variables
Farklı değişkenlere göre lise öğrencilerinin finansal okuryazarlığının incelenmesi
GİZEM ÜĞÜDÜCÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA GÜVENÇ
- Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık algılarının farklı değişkenlere göre incelenmesi
Investigation of the financial literacy perceptions of high school students in terms of different variables
HALİME FİDANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLNUR CANDAN HAMURCU