İkinci Dünya Savaşı'nda Türkçü uygulamalar ve basındaki yansımaları (1939-1945)
Turkist practices in the Second World War and their reflections in the press (1939-1945)
- Tez No: 924628
- Danışmanlar: PROF. DR. SADIK SARISAMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Türkçülük fikri, Osmanlı Devleti'nin modernleşme sürecinde ortaya çıkmıştır ve ortaya çıktığı günden itibaren etkisini çeşitli şekillerde devam ettirmiştir. İkinci Dünya Savaşı'nda hükümetin basına yönelik uyguladığı katı önlemler, Türkçülüğe dair söylemlerde ve görüşlerde önemli değişikliklere yol açmıştır. Sonuç olarak, savaş koşulları ve hükümet politikaları, Türkçülüğün algılanış biçiminde belirgin farklılıklar oluşmasına neden olmuştur.1940-1943 yılları arasında Türkçülük fikri yükselişe geçmiştir. Bu yıllarda Türkçü uygulamalar ve söylemlerde artış meydana gelmiştir. Ülke içerisinde millileştirme faaliyetlerine, dil bayramlarına ve dil kurultaylarına büyük önem verilerek azınlıkların Türkçe konuşması için uygulamalar yapılmıştır ve halk yerli malı kullanımına yönlendirilmiştir. Basın, bu uygulamaları köşe yazıları, sloganlar ve makalelerle desteklemiştir. İkinci Dünya Savaşı sırasında ortaya çıkan önemli bir diğer uygulama ise Varlık Vergisi olmuştur. Vergi, uygulanış şekli nedeniyle eleştiriler almasına rağmen, savaşın ülke ekonomisi üzerindeki etkileri açısından önemli bir yere sahiptir. Bu vergiye yönelik basının vergiden önce ve vergi yürürlüğe girdiği zaman gösterdiği tavrı da sürecin işleyişinde önemli bir etken olmuştur. 1944-1945 yıllarında ise savaşın getirdiği baskılar sonucunda hükümetin izlediği polikada değişim meydana gelmiştir. Bu değişim, ülke içerisinde Türklük algısını etkileyen bir değişim yaşatmıştır. Bu yıllarda millileştirme faaliyetlerinde, Türkçe konuşma konusunda, kültür, sanat ve dil alanında yapılan uygulamalarda gözle görülür bir azalma meydana gelmiştir. Bu uygulamalara destek veren basın Türkçülüğe ve Türkçü uygulamalara karşı bir tavır almıştır. Yapılan çalışmalara özelikle Türkçe konuşma uygulamasına, dil kurultaylarına ve bayramlarına çok az yer vermeye başlamıştır. Bu yıllarda gerçekleştirilen politikaların sürekliliği sağlanamamıştır. Varlık Vergisi, izlenen dış politika sonucunda 1944 yılında tasfiye edilmiştir. Bu tezde, Cumhuriyet, Tan, Vakit, Tanin, Akşam, Ulus, Son Posta gazeteleri incelenmiştir. Bu kaynakların yanı sıra ulusal basından, dönemin Türkçü ve sol dergilerinden, Meclis zabıtlarından, Dışişleri Bakanlığı Türk Diplomatik Arşiv'inden, T.C. Resmi Gazetesi'nden, T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi'nden ve anılardan faydalanılarak hazırlanmıştır. Ayrıca telif eserlerden de faydalanılmıştır.
Özet (Çeviri)
The idea of Turkism emerged during the modernization process of the Ottoman Empire and has continued its influence in various forms since its emergence. The strict measures taken by the government against the press during the Second World War led to significant changes in the discourses and views on Turkism. As a result, war conditions and government policies led to significant differences in the way Turkism was perceived.Between 1940 and 1943, the idea of Turkism was on the rise. During these years, there was an increase in Turkist practices and discourses. Nationalization activities, language festivals and language congresses were given great importance in the country, practices were carried out for minorities to speak Turkish and the public was directed to the use of local goods. The press supported these practices with columns, slogans and articles. Another important practice that emerged during the Second World War was the Wealth Tax. Although the tax was criticized for the way it was implemented, it has an important place in terms of the effects of the war on the national economy. The attitude of the press towards this tax before the tax and when it came into effect was also an important factor in the process. In 1944-1945, as a result of the pressures brought about by the war, a change occurred in the policy pursued by the government. This change affected the perception of Turkishness within the country. In these years, there was a noticeable decrease in nationalization activities, Turkish language, culture, art and language practices. The press, which supported these practices, took a stance against Turkism and Turkic practices. It started to give very little coverage to the activities carried out, especially the practice of speaking Turkish, language congresses and festivals. The continuity of the policies realized in these years could not be ensured. The Wealth Tax was liquidated in 1944 as a result of the foreign policy pursued. In this thesis, Cumhuriyet, Tan, Vakit, Tanin, Akşam, Ulus and Son Posta newspapers were analyzed. In addition to these sources, national press, Turkist and leftist journals of the period, parliamentary minutes, the Turkish Diplomatic Archive of the Ministry of Foreign Affairs, the Official Gazette of the Republic of Turkey, the Republican Archive of the Presidency of the Republic of Turkey, and memoirs were utilized. Copyrighted works have also been utilized.
Benzer Tezler
- Su altı kültür mirasının korunması ve sunumuÇanakkale savaş alanları Tekke Koyu örneği
Conservation and presentation of underwater cultural heritage Çanakkale battlefields example of Tekke Bay
ERKİN YAŞAR ÇERİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEGAN KAHYA SAYAR
- Burdur ili mermer sektörünün kurumsal ve ekonomik yapısı
İnstitutional and economic structure of marble sector in burdur
AHMET SARITAŞ
- Birinci dünya savaşı'nda İran cephesi'ndeki psikolojik harp faaliyetleri
The psychological warfare operations in Iranian front during first world war
MEHMET MERT ÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TarihHarp Akademileri KomutanlığıStrateji ve Stratejik Araştırmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. GÜLTEKİN YILDIZ