Dünya'da ve Türkiye'de dış ticaret sermaye şirketleri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 36676
- Danışmanlar: PROF.DR. İSMET MUCUK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1994
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
ÖZET Dış ticaretin“Genel Ticaret Şirketleri”adı verilen büyük şirketler vasıtasıyla yürütülmesine dünyada ilk defa Japonya'da başlanmıştır. Hammadde ve doğal kaynak bakımından dışa bağımlı bir ülke olan Japonya'nın kendine özgü şartlarında gelişen ve Japoncada Genel Ticaret Şirke ti anlamına gelen Sogo-Shosha'lar, bu ülkenin ekonomik gelişmesine paralel olarak güçlenmiş ve bu gelişmede önemli rol oynamışlardır. Günümüzde dünya ticaretinin hemen her alanında faaliyet gösteren Sogo-Shosha'ların çok fonksiyonlu oluşu bu kuruluşlara diğer şirketlere nazaran büyük bir ayrıcalık sağlamaktadır. özellikle Japonya'nın uluslararası pazarlardaki başarısında önemli bir rol üstlenen Sogo-Shosha'lar diğer ülkelerin de dikkâtini çekmeyi başarmışlardır.. Bu araştırmanın birinci bölümünde, Japon Sogo-Shos- ha'ları üzerinde durulmuştur. Çünkü DTSŞ'nin oluşumu, yak laşık 1800' 10 yıllara kadar uzanan Sogo-Shosha'ların kurulması ile gerçekleşmiştir. Sogo-Shosha'lar Japonya'da 1868 yılında Meiji döneminin başlaması ile doğmuşlardır. Bu dönemle birlikte ülkede feodal yapıdan modern endüstri yel devlet yapısına geçiş süreci başlamıştır. Sogo-Shos ha'lar da,“Zaibatsu”denilen büyük aile şirketlerinin, arkasında büyümüşlerdir, ülkede bunların kuruluş ve faali-185 yetlerini düzenleyen özel yasalar olmamasına karşılık, hisli sanayileşme Sogo-Shosha'larm bugünkü konumlarına gelmelerine neden olmuştur. Çok fonksiyonlu olan Sogo- Shosha'lar II- Dünya. Savası '»dan sonra Japon ekonomisinde önemli bir rol oynamışlardır. ikinci bölümde, Güney Kore'de ve diğer bası ülkelerde genel ticaret şirketleri incelenmiştir. Güney Kore, Japonya'dan sonra dış ticaretini genel ticaret şirketleri ile yürüten ülkedir ve ihracatını arttırarak dış ticarette söz sahibi olmuştur. 1975 'de bu yola giren Güney Kore ile Japonya'nın uygulamalarında görülen temel fark, Sogo-Shos- ha'ların ithalatın yabancı şirketler aracılığıyla yürütülmesini önlemek için kurulmuş olmalarıdır. Oysa, Güney Kore'li GTŞ'nin kuruluş amaçları ihracatı arttırmaktır. Esas olarak holding bünyelerinde üretilen mamullerin pazarlanmasını sağlayarak, grup dışı, özellikle de, küçük imalatçı şirketlerin mamullerini ihraç etmek amacıyla kurulan Güney Kore GTS, 1983 yılında ülke ihracatının % 50'- sini gerçekleştirmişlerdir. Bu oran. Güney Kore hükümetinin bu modeli uygulayarak ihracatta hedeflediği rakamlara ulaştığını göstermektedir. Başarılı bir sonuç alan Güney Kore'nin ardından Tayvan dış ticarette yabancı şirketlere olan bağımlılığı azaltmak amacıyla 1978 yılında bu modele geçmiş, ancak istenen başarıyı elde edememiştir.186 1976i yılanda Brezilya'da, 1982 yalında ise ABD'nde çıkarılan ihracata ilişkin bir yasa ile GTŞ uygulamasına geçilmiştir, Brezilya'nın GTŞ modelini benimsediği dönemde dış ödemeler dengesi devamla açık vermekteydi. Bu kronik açağan ekonomide dışa yönelik politikalarla giderilmesinden başka çözüm bulunamadığı için sözkonusu modele geçilmiştir. 1972 yılından itibaren diğer birçok Latin Amerika ülkesinde benzer uygulamalar olmuşsa da, çeşitli nedenlerle basanla sonuçlar elde edilememiştir. Üçüncü bölümde, Türkiye'deki, GTŞ olan“Pas Ticaret Sermaye Şirketleri”incelenmiştir. Baş ticaret alanın¬ da bir kurumsallaşma ihtiyacından doğan DTSŞ, 24 Ocak 1980 Kararları'nın yürürlüğe girmesiyle ülke ekonomisi korumacı, içe dönük sanayileşme yolundan ayrılarak ihracatın arttırılması yolunu benimsemiştir. Bu tarihte açıklanan döviz, gümrük ve benzer alanlarla ilgili yasa ve yönetmeliklerde yapılan değişikliklerin temel hedefi alınan ekonomik istikrar tedbirleriyle ihracatı arttırarak dış ödemeler dengesini sağlamaktır. DTSŞ'nin ilk şekli olan ihracatçı Sermaye Şirketlerinin tanımı ilk olarak Temmuz 1980 tarihinde ihracatçı Şirketleri Teşvik Kararı'nda yapılmıştır. Bu Karar'a göre, belirli ihracat teşviklerinden yararlanabilmek için İSŞ'- nin şu şartlara yerine getirasiş olmalara istenmiştir: Anonim, limited veya sermayesi paylara bölünmüş komandit187 şirket olmaları, ödenmiş sermayelerinin en as 50 milyon TL. olması veya on iki ay içinde bu miktar sermayeye çıkartılacağının taahhüt edilmesi şartı saptanmıştır. Ayrıca, ihracatın her yıl en as % 10 oranında arttırılması ve ihracatın en as % 50'sinin mamul mal veya madenlerden oluşması şartı getirilmiştir, ihracat limiti ise bu kararda 15 milyon dolar olarak belirlenmiştir. Ancak bu önşartlar enflasyona paralel olarak ve bu şirketlerin giderek tecrübe kaşanması ve güçlenmesi de dikkâte alınarak iç ve dış ekonomik gelişmelere göre 1984, 1986, 1889 ve 1992“de yeniden düzenlenmiştir.. 1984 yılı başından beri ise İSŞ'nin adı Dış Ticaret Sermaye Şirketleri olarak değiştirilmiştir. DTSŞ'nin teşvik edilmesindeki başlıca amaç, ülkenin ihracat atılımını belirli bir kurumsal temele oturtmak olmuştur. Dış ticaret, rekabetin çok yoğun olduğu bir alandır. Türkiye gibi ”sanayileşmekte gecikmiş" ülkelerin bu riskli alanda başarılı olabilmeleri için bası özel yöntemler geliştirerek dezavantajlarını gidermeleri gerekmiş¬ tir. DTS^'nin kurulusunun esası, dış ticareti büyük ve entegre şirketler aracılığı ile yaparak riskleri azaltmak, ölçek ekonomilerinden yararlanarak dış piyasalarda yüksek bir pazarlık gücüne sahip olmaktır.188 DTSŞ, bir anlamda Türkiye'deki büyük sanayi gruplarının pazarlama kuruluşlarıdırlar. DTSŞ, sanayi, inşaat, demir-çelik, tekstil ile genel ticaret ve sanayi gruplarının oluşturdukları ticaret şirketleridirler. Dördüncü bölümde, DTSŞ'nin Türkiye ekonomisindeki yeri incelenmiştir. DTSŞ'nin temel fonksiyonları ticari aracılık hizmetleri ile ticaret hacmini geliştirmektir, üretici işletmelere finansman sağlamaları ise yardımcı fonksiyonları niteliğindedir. Kuruluşlarından günümüze değin çok kısa süre geçmiş olmasına rağmen ülke ihracatında önemli bir yeri olan DTSŞ temel fonksiyonlarını yerine getirmek amacıyla doğrudan parasal teşvikler ile mali ve finansal teşviklerden yararlanmaktadırlar. Bu bölümde, ayrıca bir şirketlerin organizasyon yapıları ele alınmıştır, ihracat ve ithalat faaliyetlerini yerine getiren bir organizasyon olarak, farklı ve hızlı değişen çeşitli pazarlarda çok çeşitli mamullerle faaliyette bulunan ve büyük boyutta rekabet ile karşı karşıya olan DTSŞ açısından etkin ve verimli çalışabilmek için organizasyon yapılarının öne¬ mi büyüktür. Beşinci bölümde, Türkiye'deki DTSŞ'nin pazarlama faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan bir anket çalışması değerlendirilmiştir. Ayrıca günümüzde bu şirketlerin karşılaştıkları temel sorunlar sıralanarak bu sorunlara çözüm olabilecek makro ve mikro öneriler incelenmiştir. Türki-189 ye'de DTSŞ unvanına sahip 25 şirkete uygulanmış olan anket formuna ancak 18 şirket cevap vermiştir, üst düşey yetkililerle yapılan görüşmelerde sağlıklı cevaplar alınmış¬ tır. Anket soruları pazarlama karar değişkenleri mamul, fiyat, tutundurma ve dağıtım dörtgeni etrafında hasırlanmış tır. Ancak DTSŞ'nin en çok üzerinde durdukları soru, kendilerine yönelttiğimiz başlıca sorunlarının neler olduğu ve devletten bekledikleri çözüm önerileridir. Bu soruya verdikleri yanıt, 1988 yılında kaldırılan vergi iadesi gibi, mamulün ihracından belli bir süre sonra alınan ve ithalatçı ülkelerde misillemelere yol açabilen direkt teşvikler yerine, uçuş ihracat kredileri, uluslararası fuar ve sergilere katılmada kolaylık ve ticari ateşeliklerin daha iyi hizmet sunması gibi dolaylı teşviklerin hazırlanmasıdır.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Küçük ve orta boy işletmelerin ihracatının geliştirilmesi ve sektörel dış ticaret şirketleri modelinin değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
M. MUSTAFA ÖZCAN
- Demir çelik sektörü ve demir çelik sektöründe sermaye maliyeti
Iron and steel sector and cost of capital in iron and steel sector
ALİ DİKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İşletmeMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHMUT HAYATİ ERİŞ
- İhracat pazarlamasına özgü aracılar: Dış ticaret sermaye şirketleri
Middlemen peculiar to export merketing: Foreign trade corporate companies
BAHADIR KOYUNCU
- Türkiye'de sektörel dış ticaret şirketlerinin ihracat etkinliğinin değerlendirilmesi
An Assesment of export efficiency of sectoral foreign trade companies in Turkey
MEHMET CEVDET BAYKAL