Kronik böbrek hastalığı ile izlenen pediatrik hasta ebeveynlerinin hastalık ile ilgili bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the disease knowledge levels of caregivers of pediatric patients with chronic kidney disease
- Tez No: 924874
- Danışmanlar: PROF. DR. BAHAR BÜYÜKKARAGÖZ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Kronik böbrek hastalığı, Bilgi düzeyi, Pediatrik hasta yakını, Chronic kidney disease, Level of knowledge, Children, Caregivers
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Kronik böbrek hastalığı böbrek fonksiyonlarının uzun süreli olarak azalmasına neden olan, geri dönüşümsüz ve ilerleyici böbrek hasarıdır. Erken evrelerde hastalık asemptomatik olabileceği için pediatrik popülasyonda gerçek KBH prevalansını bilmek ve tanısını koymak zor olsa da toplum temelli çalışmalar pediatrik popülasyonda KBH'ın yaklaşık %1 gibi yüksek bir oranda görülebileceğini göstermektedir. KBH uzun dönemde hiperpotasemi, proteinüri, HT, anemi, metabolik asidoz ve mineral kemik bozuklukları gibi çeşitli sorunlara sebep olabilir. Bunlara ek olarak KBH'lı çocuklarda kardiyovasküler hastalık, büyüme geriliği ve bilişsel bozukluklar gibi komplikasyonlar da görülebilir. SDBY ile izlenen ve diyaliz tedavisi gören çocuklarda ölüm oranı genel pediatrik popülasyondan 30-150 kat daha yüksektir. Tüm bu nedenlerden dolayı KBH'lı hastalarda erken tanı ve tedavi hastalık seyrinde çok önemlidir. KBH, önemli bir morbidite ve mortalite nedeni olmasının yanı sıra, sağlık harcamalarını arttırmakta ve ülkeler için önemli bir ekonomik yük oluşturmaktadır. Bu kadar sık görülen, zor tanı koyulan ve erken tanının kritik olduğu bir hastalıkta toplumun, hastaların, hasta yakınlarının ve hekimlerin bu konudaki bilgi düzeylerinin ölçülmesi ve arttırılması önem taşır. Çalışmamızda Gazi Üniversitesi Hastanesi Çocuk Nefroloji Polikliniği'nde en az 1 yıldır izlenmekte olan 1-21 yaş arası evre 2, evre 3a, evre 3b, evre 4 KBH'lı hastaların yanı sıra, evre 5 KBH olup henüz RRT başlanmamış 47 olgunun yakınlarına literatür taraması ile oluşturulan KBH bilgi düzeyi anketi uygulanarak, KBH ile ilgili bilgi düzeyleri değerlendirildi. Ayrıca hastaların demografik verileri sorgulanarak, bilgi düzeyine etkili olabilecek faktörler incelendi. Hastaların ortalama yaşı 14 yıl, hasta yakınlarının ortalama yaşı ise 41,5 yıldı. Hastaların çoğunluğu erkekti. Bakım verenlerin çoğu ise anneydi. Hastalık etiyolojisinde en sık neden CAKUT saptandı. KBH'lı olgularda en sık nörolojik hastalıkların eşlik ettiği görüldü. Hasta yakınları uygulanan bilgi düzeyi anketinden 100 üzerinde 64,9 puan almış olup, KBH bilgi düzeylerinin iyi olduğu değerlendirildi. Çalışmamızda erken evre KBH ile izlenen hasta yakınlarının geç evre KBH'lı hasta yakınlarına göre eğitim düzeyi daha yüksekti. Bununla birlikte ailesinde sağlık çalışanı olan ve hastaları ileri evrede KBH tanı alan hasta yakınlarının KBH bilgi düzeyi diğer olgulara göre daha yüksek bulundu. Ayrıca KBH bilgi düzeyi yüksek olan katılımcıların hastalarının daha az okul devamsızlığı yaptığı ve okul başarısının daha yüksek olduğu saptandı. Son olarak kliniğimizde izlenen hastalarda KBH progresyonunun yavaş olduğu ve hastaların sık ve yakından izlendiği belirlendi. Bu çalışmada, hasta yakınlarının KBH ile bilgi düzeyi yüksek bulunmakla birlikte yanlış bildiği veya eksik olduğu noktalar olduğu da saptandı. Hasta yakınlarının bilgi düzeyinin iyi olmasının hastalık sürecini olumlu etkileyebileceği ve hastaların yaşam kalitesini ve okul başarısını arttırabileceği sonucuna varıldı. Poliklinik kontrollerinde hastaların bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi, eksik oldukları alanların belirlenmesi ve desteklenmesi, hasta ve hasta yakınlarının doğru bilgiler edinebileceği uygun platformların oluşturulmasının önemli olduğu düşünüldü. Çalışmamızın pediatrik KBH hasta yakınlarının bilgi düzeylerinin değerlendirildiği ilk çalışma olması nedeniyle literatüre katkı sağlayacağı inancındayız.
Özet (Çeviri)
Chronic kidney disease (CKD) is a condition characterized by a long-term decline in kidney function, resulting in irreversible and progressive kidney damage. In the early stages, the disease may be asymptomatic, making it challenging to determine the true prevalence and establish the diagnosis of CKD in the pediatric population. However, community-based studies suggest that CKD can be found in approximately 1% of the pediatric population. Over time, CKD can lead to various problems, including hyperkalemia, proteinuria, hypertension, anemia, metabolic acidosis, and mineral bone disorders. Additionally, children may experience significant complications including cardiovascular disease, growth retardation, and cognitive impairment. Moreover, the mortality rate in children on dialysis and followed up with end-stage renal disease is 30-150 times higher than that in the general pediatric population. Therefore, early diagnosis and treatment are crucial for managing the disease progression. CKD is not only a significant cause of morbidity and mortality but also contributes to increased healthcare expenditures, representing a substantial economic burden for countries. Given the high prevalence, challenging diagnosis, and the critical importance of early detection, it is believed that assessment of the knowledge levels of the community, patients, their families, and healthcare providers on this matter carries great importance. In this study, the knowledge levels of the caregivers of 47 pediatric patients aged 1-21 years with stage 2-5 CKD who have not yet started RRT, who have been followed for at least 1 year at the pediatric nephrology outpatient clinic of Gazi University Hospital were evaluated. Our survey was developed based on literature reviews. In addition to the assessment of the CKD knowledge levels of the patients' caregivers about disease, demographic data of the patients and the factors that might potentially be associated with the knowledge level were investigated. The mean age of the patients and the caregivers was 14 and 41.5 years, respectively. The majority of the patients were male, and most of the caregivers were mothers. The most common etiology of the disease was CAKUT and the patients most frequently had neurological disorders as comorbidities. The caregivers of the patients scored an average of 64.9 out of 100 on the CKD knowledge level survey, indicating a good knowledge level. The caregivers with a higher education level had higher CKD knowledge level compared with the others. Besides, the caregivers had a higher level of CKD knowledge if their children were diagnosed at a more advanced stage and in case of the presence of relatives who were healthcare professionals in the family. The children of the participants with higher knowledge levels had lower school absenteeism and better academic performance. Finally, it was determined that the disease progression in the patients followed in our clinic was slow, and the patients were monitored frequently and closely. In conclusion, although the CKD knowledge level of the caregivers were acceptable in our study, there were also some aspects where they had incorrect or incomplete information. We believe that a higher level of knowledge among the caregivers may facilitate the disease process and improve the patients' quality of life and academic performance. We think it is important to assess the knowledge levels of patients' caregivers during outpatient visits, identify and address areas of low levels of knowledge and create appropriate platforms where patients and their caregivers can obtain accurate information. Our study could make a significant contribution to literature as it is the first to evaluate the knowledge levels of caregivers of pediatric CKD patients.
Benzer Tezler
- Böbrek hastası çocukların bakım verenlerinde böbrek bilgisi (KiKS) çalışması Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması
Validity and reliability study of the kidney information (KiKS) study in caregivers of children with kidney disease in Turkish
MELCE NUR ATİCİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLÜFER GÖKNAR
- Kronik böbrek yetmezliği olan çocukların ebeveynlerinin depresyon düzeyleri ve stresle başa çıkma tarzları
The ways of coping stresss and levels of depression of the parents of children with chronic renal failure
DERYA GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
HemşirelikErciyes ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMİNE ERDEM
- Renal transplantasyon ile izlenen pediatrik hastalarda nötrofil lenfosit oranı ve trombosit lenfosit oranının akut rejeksiyonla ilişkisinin ve kronik allogreft nefropatisini belirlemedeki rolünün değerlerlendirilmesi
The value of the relationship of neutrophil lymphocyte rate and platelet lymphocyte ratio with acute rejection and their role in determination of chronic alllogreft nephropathy in pediatric patients followed after renal transplantation
HÜLYA ERCAN EMREOL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıGazi ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHAR BÜYÜKKARAGÖZ
- Diyabetik ketoasidoz tanısı ile izlenen çocuklarda akut böbrek hasarının değerlendirilmesi
Evaluation of acute kidney i̇njury in children with diabetic ketoacidosis
SEREN CERİT ÖKSÜZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıPamukkale ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAYRAM ÖZHAN
- Hipertansiyon tanısı alan çocuklarda yaşam kalitesinin değerlendirilmesi
Quality of life in children with diagnosed hypertension
ASLI BERİVAN GÜZEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıEge ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İPEK KAPLAN BULUT