Böbrek hastası çocukların bakım verenlerinde böbrek bilgisi (KiKS) çalışması Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması
Validity and reliability study of the kidney information (KiKS) study in caregivers of children with kidney disease in Turkish
- Tez No: 920414
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLÜFER GÖKNAR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Böbrek Hastalığı Bilgisi Anketi, Kronik Böbrek Hastalığı, Sağlık Okuryazarlığı, Chronic Kidney Disease, Health Literacy, Kidney Disease Knowlegde Survey
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
BÖBREK HASTASI ÇOCUKLARA BAKIM VERENLERDE BÖBREK BİLGİSİ (KiKS) ÇALIŞMASININ TÜRKÇE GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMASI Türkiye'de çocuklarda Kronik Böbrek Hastalığı (KBH) prevalansı milyonda 10,9 olup Evre 3-5 KBH'lı hasta çocuk prevelansı %0,13 olarak görülmektedir. Çocuklarda KBH prognozu özellikle bakım veren ebeveynin yetenekleri ve bilgi düzeyi ile oldukça ilişkilidir. Bu konuda ebeveynlerin hastalık bilgisini ölçmek ve çocukların prognozlarına etkisini ortaya koymak adına herhangi bir çalışma mevcut değildir. Çalışmamızda erişkin prediyalizan KBH'lı hastalar üzerinde oluşturulmuş KİKS (Kidney Disease Knowledge Survey) Anketinin Türkçe ve Pediatrik hastaların ebeveynleri üzerinde validasyonunu gerçekleştirmeyi ve objektif bir bilgi anketi oluşturmayı hedefledik. Çalışmamız sonucunda böbrek hastası çocukların ebeveynlerinin hastalık özelinde bilgi düzeyi ile ebeveynlerin özellikleri ve sağlık okuryazarlığı düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı amaçladık. Bu prospektif çalışmaya hastanemiz Çocuk Nefroloji Kliniğimizde en az 6 aydır takipli olan 110'u KBH'lı olmak üzere toplam 200 böbrek hastası çocuk dahil edildi. Bu hastaların ebeveynlerinde KİKS Anketi uyarlaması, Böbrek Bilgisi Soruları ve Sağlık Okuryazarlığı değerlendirilmesi sonuçları değerlendirildi. Çalışmaya dahil edilen hastaların bakım verenlerinin %83'ünün ebeveyni anneydi ve ortalama yaş 39,9'du. Katılımcıların %85'i çocuklarının böbrek hastalığının adını biliyordu. Ebeveynlerin %66'sında çevrelerinde veya akrabalarında KBH'lı birey yoktu. Katılımcılardan 75 kişide yeterli sağlık okuryazarlığı vardı. Ebeveynler her bir böbrek bilgisi sorusuna %70'ten daha fazla oranda doğru cevap verdiler. KİKS anketi uyarlamamızın ortalama doğruluk oranı %55'ti. Anket sonuçlarında ebeveynler böbrek hastası çocuklarda kan basıncı hedefini (%35), proteinürinin nedenlerini (%14), kaçınılması gereken ilaçları (%17), tedavi seçeneklerini (%53), böbrek fonksiyon testlerini (%46) ve böbrek hastası çocuklarda kalp rahatsızlıkları riskini (%57) yeterli oranda bilemediler. Ayrıca böbreğin kemik sağlığı (%52), saç dökülmesi (%28), kan şekeri düzenlenmesi (%48), potasyum(%66) ve fosfor (%53) düzenlemesi, kansızlık (%44), kanı temizleme (%63) üzerine işlevleri hakkında bilgileri yetersizdi. Ebeveynler böbrek hastası çocuklarda görülebilecek nefes darlığı (%46), ağızda metalik tat (%35), kaşıntı (%30), uyku problemleri (%55), saç dökülmesi (%65), bilinç bulanıklığı (%38) ve böbrek hastalıklarının asemptomatik görülebileceği (%58) konularında yetersiz bilgi sahibiydi. Ancak katılımcılar böbrek hastası çocuklara doktorların yazabileceği ilaçlar olduğunu (%77) ve KBH'nın evreleri olduğunu (%73), böbreğin idrar oluşturma işlevini (%90), kan basıncının düzenlenmesinde görev aldığını (%74) ve böbrek hastalığında görülebilecek yorgunluk (%89), bulantı/kusma (%74), kilo kaybı (%77) semptomlarını yüksek oranda biliyorlardı. Çocuklarının tanısı vaskülit olan ebeveynlerde KİKS anketi toplam puanı daha yüksekti. Son bir yıl içinde poliklinik başvuru sayısının 4'ten fazla olması, bakım vereni anne olması ve ebeveynin çocuğunun hastalığının adını bilmesi KİKS anketi uyarlaması toplam puanını anlamlı etkileyen faktörler olarak görüldü. Ayrıca böbrek bilgisi sorularından çocuklarda tansiyon yüksekliği sorusunu bilmek ile KİKS toplam puanları arasında anlamlı bir ilişki görüldü. Bu çalışma ile çocuk nefrolojiden izlenen hastaların ebeveynlerinin sağlık okur yazarlığını ve böbrek bilgi düzeyini değerlendirdik. Sonuçlarımız katılımcıların çoğunda sağlık okur yazarlığının düşük olduğunu ve böbrek bilgi düzeyinin yetersiz olduğunu göstermektedir. Bu konuda yapılacak eğitimler ile bilgi düzeyi artırılabilir.
Özet (Çeviri)
VALIDITY AND RELIABILITY STUDY OF THE KIDNEY INFORMATION (KIKS) STUDY IN CAREGIVERS OF CHILDREN WITH KIDNEY DISEASE IN TURKISH The prevalence of Chronic Kidney Disease in children in Turkey is 10.9 per million, and the prevalence of children with stage 3-5 CKD is 0.13%. The prognosis of CKD in children is highly related to the skills and knowledge level of the caregivers. There are no studies to measure parental knowledge of the disease and to determine its effect on the prognosis of children. In our study, we aimed to validate the Kidney Disease Knowledge Survey (KİKS) questionnaire, which was created on adult patients with pre-dialyzed CKD, on the parents of Turkish and pediatric patients and to create an objective knowledge questionnaire. As a result of our study, we aimed to reveal the relationship between the disease-specific knowledge level of the parents of children with kidney disease and the characteristics and health literacy levels of the parents. In this prospective study, a total of 200 children with kidney disease, 110 of whom had CKD, who had been followed up for at least 6 months in our hospital's Pediatric Nephrology Clinic were included. The results of the KIKS Questionnaire adaptation, Kidney Knowledge Questions and Health Literacy assessment were evaluated in the parents of these patients. Of the caregivers of the patients included in the study, 83% were mothers and the mean age was 39.9 years. 85% of the participants knew the name of their child's kidney disease. 66% of the parents did not have any family members or relatives with CKD. 75 of the participants had adequate health literacy. Parents answered each kidney knowledge question correctly more than 70% of the time. The average accuracy rate of our adaptation of the KIKS questionnaire was 55%. In the survey results, parents did not know enough about blood pressure target in children with kidney disease (35%), causes of proteinuria (14%), medicines to avoid (17%), treatment options (53%), kidney function tests (46%) and the risk of heart disease in children with kidney disease (57%). They also had insufficient knowledge about the functions of the kidney in bone health (52%), hair loss (28%), blood sugar regulation (48%), potassium (66%) and phosphorus (53%) regulation, anemia (44%), and blood purification (63%). Parents had insufficient knowledge about shortness of breat (46%), metallic taste in the mouth (35%), itching (30%), sleep problems (55%), hair loss (65%), confusion (38%) and that kidney disease can be asymptomatic (58%). However, participants were highly aware that doctors can prescribe medications for children with kidney disease (77%), that there are stages of CKD (73%), that the kidney is involved in urine formation (90%) and blood pressure regulation (74%), and that symptoms of kidney disease include fatigue (89%), nausea/vomiting (74%), and weight loss (77%). The total score of the KIKS questionnaire was higher in parents whose children were diagnosed with vasculitis. Having more than 4 outpatient clinic visits in the last year, having a mother as a caregiver and knowing the name of the child's disease were found to be factors that significantly affected the total score of the KIKS questionnaire adaptation. In addition, there was a significant correlation between knowing the question on high blood pressure in children among the renal knowledge questions and the total score of the KIKS. In this study, we evaluated the health literacy and renal knowledge level of parents of pediatric nephrology patients. Our results show that health literacy is low and renal knowledge level is insufficient in most of the participants. The level of knowledge can be increased with trainings on this subject.
Benzer Tezler
- Diyaliz tedavisi gören çocukların kendi hastalığına yönelik tutumlarının resim yorumlama tekniği ile incelenmesi
Investigation of the attitudes of children undergoing dialysis towards their own illness using picture interpretation technique
SEHER SERİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HemşirelikSanko ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELİKE YAVAŞ ÇELİK
- Kronik karaciğer hastalığı olan çocuklarda ağız ve diş sağlığının değerlendirilmesi
Oral and dental health in children with chronic liver disease
NALAN ÜÇÜNCÜ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıKaradeniz Teknik ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ÇAKIR
- Prematüre ve düşük doğum tartılı çocuklarda böbrek volümü ve kan basıncı
Kidney volume and blood pressure in children born prematurely with low birth weight
ÖZGE OĞUZHAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarıİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA LALE SEVER
- Solid organ transplantasyonu sonrası gebeliklerden doğan bebeklerdeki neonatal morbidite ve mortalitenin değerlendirilmesi
Perinatal and neonatal morbidity of the newborns who was born after pregnancies of solid organ transplant
BURAK CERAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıBaşkent ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE NUR ECEVİT
- Yanık yoğun bakım ünitesinde 2016-2017 yılları arasında yatan geriatrik hastaların mortalitelerine etki eden faktörlerin retrospektif değerlendirilmesi
Retrospective analysis of factors affecting geriatric cases-treated in burn intensive care unit between 2016-2017
SALİH GÜNBEĞİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Anestezi ve ReanimasyonSağlık Bilimleri ÜniversitesiAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
UZMAN KUTLU HAKAN ERKAL