20. yy. Türk resim sanatında portre ve kültürel bellek ilişkisi
The relationship between portrait and cultural memory in 20th centurty Turkish painting
- Tez No: 925376
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLTEN GÜLTEPE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Kuramı ve Eleştiri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Yüzlerce yıl boyunca, Türklerin tarih yazıcılığı mitoloji, destan geleneği yazıtları, sosyal hayatın gerekliliklerinden yansıyan eserler aracıyla aktarılırken ve sistemli bir biçimde olmasa da sanat tarihi yazıcılığı kısmen sonraki asırlara aktarılabilmiştir. İlkçağlarda, insanların yaşam mücadeleleri, efsanevi hikâyeleri ve mitolojik öyküleri bu aktarım oluşumunu sağlamıştır. Bu öykülerde tanrılar, hayvanlar ve bitkiler sembolik anlatımlarla betimlenmiştir. Eski dönem Türk toplumlarında, bu tür sembolik yorumlamalar sanatın bir parçası olarak kültürel değerler sayılmıştır. Bu toplumların kültürel bileşenlerini ortak bir dil içinde birleştirmiştir. Hun döneminden itibaren anlatılan eski Türk mitolojileri, 8. yüzyıla ait Uygur eserleri, sanatçılar hakkında bağımsız değerlendirmeler sunmuştur. Türk toplumunun kültür ve gelenekleri nesillere aktarılırken, bu aktarım sanatsal izlerde de görülmektedir. Türk resim sanatında geleneksel ve yerel söylemler, farklı dönemlerde ressamların eserleri aracılığıyla yansıtılmıştır. Türk sanatı, kendine has anlatım biçimiyle Türk geleneklerinin kültürel değerlerini izleyiciye yansıtmaktadır. Türk sanatlarında figürler, desenler, motifler, mimari süslemelerde ve gündelik eşyalar gibi farklı sahalarda yer almıştır. Minyatür sanatı, başlangıçta duvar ve kitap resimlerinde iki boyutlu anlatım sağlamıştır. Ancak, 18. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun Batılılaşmayla birlikte, geleneksel sanat ve minyatür anlayışı yerini Avrupa resim tarzına bırakmaya başlamıştır. Cumhuriyet dönemi yenilikleri, eski toplumsal değerlerin yerini Batı tarzına bırakırken, bazı sanatçılar geleneksel biçim dilini korumaya devam etmiştir. D Grubu ressamları, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Turgut Zaim, Nurullah Berk gibi sanatçılar, geleneksel motifleri kullanarak bu tutumu sürdürmüştür. Günümüzde ki çağdaş Türk sanatçıları da bu geleneksel tutumu üretimlerinde devam ettirmektedir. Bu araştırma, Türk resim sanatında kültürün, portre ve figüre yansıyan gelişim, değişim ve sürecini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, eski çağlarda sanat sürecinden 20. Yüzyıl'a kadar olan dönemi kapsamaktadır. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak, kitaplar, tezler, makaleler, sanat dergileri, kataloglar ve internetten veri toplanmıştır. Elde edilen veriler değerlendirilip bulgular sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
For hundreds of years, the historiography of the Turks was transferred through mythology, epic tradition inscriptions, and works reflecting the requirements of social life, and although not in a systematic way, the art historiography could be partially transferred to the following centuries. In ancient times, people's life struggles, legendary stories, and mythological stories of heroes provided this transfer formation. In these stories, gods, animals, and plants are depicted with symbolic expressions. In archaic societies, such symbolic interpretations were considered cultural values as part of art. It united the cultural components of these societies in a common language. He presented independent evaluations of ancient Turkish mythologies told since the Hun period, Uyghur works from the 8th century, and artists. While the culture and traditions of the Turkish society are transferred from generation to generation, this transfer is also seen in artistic traces. Traditional and local discourses in Turkish painting have been reflected through the works of painters in different periods. Turkish art reflects the cultural values of Turkish traditions to the audience with its unique expression style. In Turkish arts, figures, patterns, and motifs are included in different fields such as architectural decorations and everyday items. Miniature art initially provided two-dimensional expression in wall and book paintings. However, with the Westernization of the Ottoman Empire in the 18th century, the traditional understanding of art and miniature began to give way to the European painting style. While the innovations of the Republican period replaced the old social values with the Western style, some artists continued to preserve the traditional formal language. Group D painters, such as Bedri Rahmi Eyüboğlu, Turgut Zaim, Nurullah Berk, continued this attitude by using traditional motifs. Today's contemporary Turkish artists continue this traditional attitude in their productions. This research aims to examine the development, change and process of culture reflected in portraits and figures in Turkish painting. The research covers the period from ancient times to the 20th century. Using the qualitative research method, data was collected from books, theses, articles, art magazines, catalogs, and the Internet. The data obtained were evaluated, findings were presented and suggestions were made on the subject.
Benzer Tezler
- 1950 sonrası Türk resim sanatında kavram ve biçim ilişkisi
The Relation between concept and shape in Turkish painting art post 1950's
DENİZ ÇOBANKENT
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEMAL GÜRBÜZ
- Hüseyin Avni Lifij ve Feyhaman Duran'ın resim anlayışında peysaj
Hüseyin Avni Lifij ve Feyhaman Duran?in resim anlayişinda peysaj
NURETTİN KAZANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. NEDRET SEKBAN
- Resim sanatında 19. yüzyılın sonundan günümüze portre
Potraiture from the end of 19th century until today in painting
PINAR PARTANAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. AYDIN AYAN
- 20. yüzyıl Türk resim sanatında mekan soyutlaması
The abstraction of space in the 20th century Turkish painting
DİLAY KOÇOĞULLARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Güzel SanatlarÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. UMUT GERMEÇ