Başörtüsünü çıkartmaktan vazgeçmiş bireyler üzerine din psikolojisi bağlamında nitel bir araştırma
A qualitative research in the context of the psychology of religion on individuals who decided not to take off the headscarf
- Tez No: 925541
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÜMİT HOROZCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Psikoloji, Religion, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Din Psikolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Bu çalışmanın amacı, belirli bir süre başörtüsü taktıktan sonra çeşitli nedenlerle başörtüsünü çıkartmaya karar vermişken birtakım sebeplerle bu kararından vazgeçerek başörtüsü takmaya devam eden bireylerin yaşadıkları bu deneyimi psiko-sosyal ve dini çerçevede anlamaktır. Bu olgu derinlemesine incelemeyi gerektirdiğinden nitel araştırma yöntemi seçilmiştir. Çalışmada mülâkat tekniği kullanılmış olup, yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilen veriler, içerik analizi, betimsel analiz, frekans analizi ve fenomenolojik yansıma metotlarıyla analiz edilmiştir. Araştırma deseni fenomenoloji, örnekleme yöntemleri kartopu ve ölçüt örneklemedir. Ölçütler, katılımcıların kadın olması, 18 yaşından büyük olması, başörtüsünü çıkartma fikrini anlık olarak aklından geçirme yerine, bir süre düşünmüş olması ve başörtüsünü çıkartmaktan vazgeçmeye kesin olarak karar vermiş olmasıdır. Araştırmaya bu ölçütleri karşılayan 21 kişi katılmıştır. Çoğunluğu lisans ve daha üstü eğitim düzeyine sahip katılımcıların yaş ortalaması 27,5'tir. Araştırma sonucunda başörtüsünü çıkartmaktan vazgeçme kararında etkili olan sosyal, psikolojik ve dini faktörler bulunduğu tespit edilmiştir. Sosyal faktörler toplam vaka sayısı olarak birinci sırada yer almakta, bunu psikolojik ve dini faktörler izlemektedir. Başörtüsünü çıkartmaktan vazgeçiren sosyal faktörler; aile bireylerinin etkileri, ortamın değişmesi, çevre tepkisinden korkma, özenti olmak istememe, tesettürlü olmayanların taciz edilişine tanıklık, hocaların etkisi, arkadaş desteği, başörtüsünü çıkartma örneği olmak istememe ve tesettürlülerin örnekliği gibi sebeplerdir. Psikolojik faktörler, sınır ihtiyacı ve tesettürün koruma işlevi, başörtüsünün kimlikleşmiş olması, içselleştirerek kabullenme, terapi alma/ psikolojik güçlenme, başörtüsünü çıkartmanın sorunları çözmeyeceğini fark etme ve başörtüsünün kısıtlayıcı olmadığını görme gibi faktörlerdir. Son olarak dini faktörler ise, inanca yönelik sebepler, dini araştırarak öğrenme ve dini tecrübe unsurlarından oluşmaktadır. Tüm faktörler içerisinde en sık dile getirilen etken ise dini faktörlerin içinde yer alan“inanca yönelik sebepler”dir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to understand, in a psycho-social and religious framework, the experience of wearing a headscarf for a period of time and then planning to take it off for a variety of reasons, but later deciding not to, and continuing to wear the headscarf due to some reasons. Because this concept necessitates in-depth examination, qualitative research method is chosen. Interview technique is used in the study and the data which are acquired via semi-structured interview forms, are subjected to descriptive, content, frequency analysis and phenomenological reflection methods. Research design is phenomenology and sampling methods are snowball and criterion sampling. The criteria are that the participants must be females older than 18 years old, the idea of taking off the headscarf must have been thought for a while and the decision of continuation of wearing the headscarf must be definite. 21 females participated in this research who meet these criteria. The average age of the participants, most of whom have bachelor's degree and above, is 27.5. As a result of this study, it is determined that there are social, psychological and religious factors impacting the decision of not taking off the headscarf. In terms of total number of incidents, social factors rank first, followed by psychological and religious factors. The social factors which play a role in deciding not to take off the headscarf are; the effects of family members, the change of environment, being afraid of environment's reaction, not wanting to be imitative, witnessing the harassment of unveiled individuals, the effects of teachers, friend support, not wanting to set an example for taking off the headscarf, the role-modeling of veiled individuals and the like. The psychological factors are; the need for boundaries and headscarf's protective function, the headscarf having become an identity, accepting by internalizing, getting therapy/ psychological empowerment, realizing that taking off the headscarf will not solve problems, seeing the headscarf as not constraining and the like. Finally the religious factors are; factors based on belief, learning the religion by researching and religious experience. Among all factors, the factor which is mentioned the most, is the“reasons based on beliefs”which are categorized under religious factors.
Benzer Tezler
- Taking off headscarves: Religion and diverse subjectivities in Turkey
Başörtüsünü çıkarmak: Günümüz Türkiye'sinde din ve farklı öznellikler
İPEK BOLDAĞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
AntropolojiBoğaziçi ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYFER SUNA BARTU CANDAN
- Başörtüsü ve sekülerleşme tartışmaları: Başörtüsünü çıkaran kadınlar
Headscarf and secularization debate: Women who take off headscarves
HATİCE SÖZERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BARIŞ BAŞARAN
- Kadınların başörtüsüne yönelik tutumlarının değişmesinde psikososyal süreçler: Başörtüsünü çıkarma tecrübesi
A psychosocial examination of women's attitude change towards headscarf: Taking off experiences
BEYZA OKUMUŞ
Doktora
Türkçe
2024
DinBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM GÜRSES
- Başörtüsü çıkarma deneyimi: Nitel bir çalışma
Unveiling experience: A qualitative study
HATİCE KÜBRA KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiTravma ve Afet Çalışmaları Uygulamaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TAMER AKER
- 2015 sonrası kadınların başörtüsünü çıkarma pratikleri üzerine bir araştırma
A research on the unveiling practices of women after 2015
ZEYNEP GÜL PARLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHU SUMBAS YAVAŞOĞLU