Denizli ilindeki tekstil işletmelerinin yöreye özgü dokumaları giysi tasarımında kullanma durumları
Situations of using regional weaving in clothing design by textile businesses in Denizli province
- Tez No: 925835
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE KOCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Giyim Endüstrisi, Clothing Industry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Giyim Endüstrisi ve Moda Tasarımı Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Giyim Endüstrisi ve Giyim Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Yöresel dokumalar geçmişten günümüze uzanan kültürel mirasımızın önemli bir parçasıdır. Özellikle Denizli gibi dokuma geleneği geçmişe dayanan şehirlerde yöresel dokumalar hem ekonomik hem de kültürel açıdan büyük öneme sahiptir. Ancak modernleşme ve küreselleşme süreçleriyle birlikte geleneksel el sanatları ve yöresel dokumaların kullanımı giderek azalmakta, hatta tamamen unutulma tehlikesiyle karşı karşıya kalabilmektedir. Bu araştırmada Denizlide faaliyet gösteren tekstil ve hazırgiyim işletmelerinin yörelerine özgü dokumaları giysi tasarımlarında kullanmaya yönelik görüş ve uygulamalarının belirlenmesinin amaçlandığı çalışma tarama modeline dayalı betimsel bir araştırmadır. Denizli ilinde bulunan tekstil işletmelerinin evrenini oluşturduğu araştırmanın örneklem grubunu; Denizli'nin Merkefendi, Honaz, Buldan ve Sarayköy ilçelerinde bulunan 88 adet işletmenin üretim ve karar verme süreçlerinde etkin olan 88 kişi oluşturmuştur. Araştırma kapsamında öncelikle Denizli dokuma tarihi, yöresel dokuma çeşitleri, giysi tasarım süreçleri, yöresel dokumaların giysi tasarımında kullanımı konularında literatür taraması yapılmış ve verilerin toplanması amacıyla üç bölümden oluşan ölçme aracı (anket) hazırlanmıştır. Birinci bölümde işletme ve çalışanlar hakkındaki tanımlayıcı bilgileri, ikinci bölümde yöreye özgü dokumaların bilinirlik ve kullanılırlık düzeylerini, üçüncü bölümde ise yöreye özgü dokumaların kullanıldığı giysi tasarımları hakkındaki görüşleri belirlemeye yönelik sorular yer almaktadır. Örneklem grubuna uygulanan ölçme aracı sonucunda elde edilen veriler Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) 26.0 Statistics Paket Programı aracılığıyla analiz edilmiş, frekans ve yüzde tabloları halinde sunulmuş ve ilgili literatürle desteklenerek yorumlanmıştır. Veriler arasındaki karşılaştırmalarda ise Anova ve Post Hoc testleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, Denizli'de faaliyet gösteren tekstil işletmelerinin giyim üretiminin ve tasarım yapma durumunun sınırlı olduğu, çoğunluğunun tasarımcısının bulunmadığı ve ürünlerini müşteri talepleri doğrultusunda geliştirerek ürettikleri, alışılmış olan üretim sisteminin dışına çıkmaya gönüllü olmadıkları için giysi üretmeye sıcak bakmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. İşletmelerin Buldan Bezi, Babadağ dokumaları, Kızılcabölük dokumaları ve Nikfer Bezi hakkında bilgi sahibi oldukları, ancak Çal Ortaköy Ak bezi ve Karaköy kilimlerini daha az bildikleri, yöreye özgü dokumaları havlu-bornoz ve ev tekstilinde kullandıkları ve yöreye özgü dokumalarla üretilen ürünlerinin talep gördüğü belirlenmiştir. Yöreye özgü dokumaların giysi tasarımında kullanım düzeyinin düşük olduğu, bunun nedeninin ise işletmelerin ürün grubuna uygun olmaması ve yöreye özgü dokumalarla moda ürünü ve özgün tasarımlar oluşturulamayacağı inancının olduğu, pazarlama ve tanıtım faaliyetlerinin artırılması ile giysi tasarımında yöreye özgü dokumaların kullanımın teşvik edilebileceği sonucuna ulaşılmıştır. İşletmelerin yöreye özgü dokumaların giysi tasarımında kullanımına yönelik görüşlerinin genellikle olumlu olduğu, ancak pazarlama ve sürdürülebilirlik, güncel işlevsel tasarımlar oluşturulması ve bu tasarımları giyen kişilerin dikkatleri üzerine çekme noktasında eksik kalabileceğini düşündükleri, yöreye özgü dokumalarla hazırlanan ürünleri talep gören işletmelerin, diğer işletmelere nazaran tasarımların duygusal olarak iyi hissettireceğini düşündükleri belirlenmiştir. Örneklem grubunun Denizli yöresine özgü dokumaların giysi tasarımında kullanılmasına yönelik görüşleri ile yöresel dokumaları kullanma durumları puanlarının karşılaştırılması sonucunda istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. İşletmelerin ürünlerinde yöresel dokumaları kullanma durumları ile işletmelerin tüketicilerden aldığı dönütler karşılaştırıldığında; sadece“yöreye özgü dokumaların kullanıldığı tasarımların kullanıcısında yarattığı etkilere”yönelik görüş puanları ile dönüt puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık görülmüştür. Bu araştırma Denizli örneği üzerinden Türkiye'deki geleneksel el sanatlarının korunması ve geliştirilmesi konusunda önemli bir adım teşkil etmektedir. Elde edilen bulgular ve öneriler hem akademik çevreler hem de politika yapıcılar için yol gösterici niteliktedir. Yöresel dokumaların gelecek nesillere aktarılması ve sürdürülebilir bir şekilde yaşatılması için bu tür çalışmaların artarak devam etmesi gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Regional weaving is a significant part of our cultural heritage, extending from the past to the present. Especially in cities like Denizli, with a long-standing weaving tradition, regional weaving holds great importance both economically and culturally. However, with modernization and globalization, traditional handicrafts and the use of regional weaving are gradually declining, even facing the risk of being completely forgotten. This study, which aims to determine the opinions and practices of textile and ready-to-wear businesses operating in Denizli regarding the use of regional weaving in clothing designs, is a descriptive study based on the survey model. The sample group of the research, whose universe consists of textile businesses in the province of Denizli, comprised 88 individuals active in the production and decision-making processes of 88 businesses located in the Merkezefendi, Honaz, Buldan, and Sarayköy districts of Denizli. Within the scope of the research, a literature review was conducted on Denizli weaving history, types of regional weaving, clothing design processes, and the use of regional weaving in clothing design. A three-part measurement tool (questionnaire) was then prepared for data collection. The first section includes questions to determine descriptive information about the business and employees, the second section includes questions to determine awareness and usability levels of regional weavings, and the third section includes questions to determine opinions on clothing designs using regional weavings. The data obtained from the questionnaire administered to the sample group were analysed using the Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) 26.0 Statistics Package Program, presented in frequency and percentage tables, and interpreted by supporting them with the relevant literature. ANOVA and Post Hoc tests were used for comparisons between the data. According to the research results, it was concluded that the textile businesses operating in Denizli are reluctant to produce clothing due to limited clothing production and design capabilities, the fact that most do not even have designers and produce their products by developing them in line with customer demands, and their unwillingness to deviate from the established production system. It was determined that businesses are knowledgeable about Buldan Weaving, Babadağ Weavings, Kızılcabölük Weavings, and Nikfer Weaving, but have less knowledge about Çal Ortaköy Ak Weaving and Karaköy 'kilim's (rugs). It was also found that they use regional weaving in towels, bathrobes, and home textiles, and that products produced with regional weaving are in demand. It was concluded that the level of use of regional weaving in clothing design is low due to its unsuitability for the businesses' product range and the belief that fashionable products and original designs cannot be created with regional weaving. It was also found that increasing marketing and promotion activities could encourage the use of regional weaving in clothing design. It was determined that the businesses' opinions regarding the use of regional weaving in clothing design are generally positive, but they believe that they may fall short in terms of marketing and sustainability, creating up-to-date functional designs, and attracting the attention of people wearing these designs. Businesses that have demand for products prepared with regional weaving believe that these designs will provide a positive emotional experience compared to other businesses. A statistically significant relationship was not found when comparing the sample group's views on the use of Denizli's regional weaving in clothing design and their scores on the use of regional weaving. When the use of regional weaving in the businesses' products was compared with the feedback received from consumers, a statistically significant difference was observed only between the feedback scores and the opinion scores regarding“the effects created on the user of the designs in which regional weaving is used.”This research constitutes an important step in the preservation and development of traditional handicrafts in Türkiye through the Denizli example. The findings and suggestions obtained are guiding for both academic circles and policymakers. Such studies need to continue to increase in order to transfer regional weaving to future generations and to keep them alive sustainably.
Benzer Tezler
- Denizli ilindeki tekstil işletmelerinde uygulanan haşıllama sürecinin rehabilitasyonu
Başlık çevirisi yok
ERCAN AY
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiUludağ ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZİYA ÖZEK
- Pazar tabanlı stratejik işbirlikleri ve Denizli tekstil işletmelerinde bir uygulama
Market-based strütegic alliances and a practice in textile firms of Denizli
ÖMER KÜRŞAD TÜFEKCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
İşletmeSüleyman Demirel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ADNAN ERTAN
- Denizli ilindeki tekstil sektöründe ihracat ve ihracatın sürdürülebilirliği
Export and sustainability of export in textile industry of city of Denizli
ÇİĞDEM GÜNCAN
- Atıksulardan Remazol blue BB gideriminde Gonium sp. kullanımı
Bioremoval of Remazol blue BB from waste water by Gonium sp. biomass
GİZEM BODUROĞLU
- 2008 krizinin tekstil sektörüne etkisi ve Denizli ilindeki yansımaları
2008 textile sector crisis impact and implications Denizli
BAŞAK ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
EkonomiSüleyman Demirel Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GEYBULLA RAMAZANOĞLU