Doğayla ilişki ve depresyon: Bilinçli farkındalık, içgörü, varoluşsal anlam ve otantiklik perspektifinden alternatif bir yapısal eşitlik modellemesi
Nature relatedness and depression: An alternative structural equation modeling from the perspective of mindfulness, insight, existential meaning and authenticity
- Tez No: 926098
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF BİLGE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 451
Özet
Bu tez çalışmasında bilinçli farkındalık ve depresyon arasındaki ilişkide, doğayla ilişki, içgörü, otantiklik ve varoluşsal anlamın aracılık rolü incelenerek tinsel perspektifli bir doğa-psikolojik sağlık modeli oluşturulması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda çalışma kapsamında Beş Boyutlu Bilinçli Farkındalık Ölçeği (BBBFÖ), Doğayla İlişki Ölçeği (DİÖ), İçgörü Ölçeği (İÖ), Yaşamda Anlam Ölçeği (YAÖ), Otantiklik Ölçeği (OÖ) ve Beck Depresyon Envanteri (BDE) kullanılmıştır. Katılımcıların ölçek puanlarının demografik değişkenlere göre karşılaştırılması amacıyla Bağımsız Gruplar T Testi ve Varyans Analizi (ANOVA), değişkenler arası ilişkilerin tespiti amacıyla Pearson Korelasyon Analizi ve Aracılık ilişkilerinin tespiti amacıyla ise Yapısal Eşitlik Modellemesi tekniği kullanılmıştır. Ayrıca korelasyon ve cinsiyete göre karşılaştırma analizleri üç grup (sağlıklı grup, depresyon grubu ve tüm örneklem) için ayrı ayrı hesaplanmış ve Beck Depresyon Envanteri'nden 0-16 puan arası alan katılımcılar sağlıklı gruba, 17 puan ve üzerinde alan katılımcılar ise depresyon grubuna dahil edilmiştir. Ayrıca YEM analizleri kapsamında toplam 9 farklı model için yol analizi yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 18-78 yaş aralığında farklı meslek gruplarına mensup ve toplumun farklı kesimlerinden 573'ü kadın ve 545'i erkek olmak üzere toplam 1118 gönüllü katılımcı oluşturmaktadır. Elde edilen sonuçlar Beş Boyutlu Bilinçli Farkındalık Ölçeği alt ölçeklerinden Gözlemleme ile depresyon arasındaki ilişkide Doğayla İlişki Deneyim alt boyutu, içgörü, anlam ve otantikliğin tam aracı etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Elde edilen sonuçlar tinsel perspektifli bir insan-doğa-psikolojik sağlıklılık modelinin istatistiksel olarak geçerli bir model olduğunu kanıtlamıştır. YEM kapsamında yapılan 9 yol analizinde (bir model hariç) istatistiksel olarak anlamlı aracılık ilişkileri tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen sonuçlar bulgular bölümünde paylaşılmış, tartışma bölümünde literatür çerçevesinde değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to create a nature-psychological health model with a spiritual perspective by examining the mediating role of nature relatedness, insight, authenticity and existential meaning in the relationship between mindfulness and depression. Within the scope of the study, the Five Facets Mindfulness Questionnaire (FFMQ), the Nature Relatedness Scale (NRS), the Insight Scale (IS), the Meaning in Life Scale (MLS), the Authenticity Scale (AS) and the Beck Depression Inventory (BDI) were used. Independent Samples T Test and Analysis of Variance (ANOVA) were used to compare the scale scores of the participants according to demographic variables, Pearson Correlation Analysis was used to determine the relationships between variables and Structural Equation Modeling technique was used to determine mediation relationships. In addition, correlation and gender comparison analyses were calculated separately for three groups (healthy group, depression group and the whole sample) and participants who scored between 0-16 points on the Beck Depression Inventory were included in the healthy group, and participants who scored 17 points or more were included in the depression group. In addition, path analysis was conducted for a total of 9 different models within the scope of SEM analyses. The sample of the study consisted of a total of 1118 volunteer participants, 573 women and 545 men, from different occupational groups and different segments of the society between the ages of 18-78. The results showed that the Experience sub-dimension of Nature Relatedness Scale, insight, meaning, and authenticity had a full mediating effect in the relationship between the Observing sub-dimension of Five Facets Mindfulness Questionnaire and depression. The results obtained proved that a human-nature-psychological wellness model with a spiritual perspective is a statistically valid model. Statistically significant mediation relationships were found in 9 path analyses (except for one model) within the scope of SEM. The results obtained within the scope of the research are shared in the findings section, and the results are evaluated within the framework of the literature in the discussion section.
Benzer Tezler
- İklim değişikliği ile mücadelede bireysel iklim aktivisti olmanın yordayıcıları: Bir yapısal eşitlik modellemesi
Predictors of being an individual climate activist in the fight against climate change: A structural equation modelling
HANDE KORKMAZ ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2025
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERNA GÜLOĞLU
- Rekreatif amaçlı kara avcılık sporu ile ilgilenen bireylerin depresyon-anksiyete-stres düzeyleri
Depression-anxiety-stress levels of individuals interested in recreational land hunting sports
ONUR TANMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SporFırat ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATALAY GACAR
- Yaşam ortamının insan psikolojisi üzerine etkileri
The effects of life environment on human psychology
FATMA ERKUŞ KAMA
- Ergen-ebeveyn ilişkisinin doğası, depresyon ve psikososyal işlevsellik üzerindeki etkisi
The nature of adolescent-parent relationship, effect on depression and pyschosocial adjustment
FIRAT HAMİDİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEZAN BİLDİK
- İklim değişikliği endişesinin anksiyete depresyon belirtileri ve çevresel tutumla ilişkisi ve bu endişeyi yordayan faktörler
The relationship of climate change concern with anxiety, depression symptoms and environmental attitude and the factors that predict this concern
SELEN SENA SOYGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu Yönetimiİstanbul Bilgi ÜniversitesiTravma ve Afet Çalışmaları Uygulamalı Ruh Sağlığı Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERSİN UYGUN