Düzenleyici etki analizinin kurumsallaşması
The institutionalization of regulatory impact analysis
- Tez No: 926741
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OYA BOYAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Düzenleyici etki analizi, nitelikli yasama süreçlerinin ve kanıta dayalı norm üretiminin temel araçlarından biri olarak kabul edilmektedir. Öncül etki analizi, önerilen düzenlemelerin olası ekonomik, sosyal, çevresel ve hukuki etkilerini değerlendirirken; ardıl etki değerlendirmesi, yürürlükteki düzenlemelerin hedeflerine ulaşıp ulaşmadığını analiz ederek gerekli değişikliklerin yapılmasını sağlamaktadır. Bu süreç, paydaş katılımını teşvik ederek yasama faaliyetlerinin demokratik, şeffaf ve hesap verebilir olmasına katkı sunmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri, düzenleyici etki analizini kurumsallaştıran ilk ülke olup, bu yöntemi kanıta dayalı politika üretimi ve yürütmenin denetimi için kullanmaktadır. Türkiye açısından Amerika Birleşik Devletleri modeli genel bir çerçeve sunsa da, iki ülkenin siyasal ve kurumsal yapılarındaki farklılıklar, düzenleyici etki analizinin Türkiye'ye özgü bir model çerçevesinde şekillendirilmesini gerektirmektedir. Türkiye'de yasama sürecine yönelik öncül ve ardıl değerlendirme mekanizmaları büyük ölçüde eksiktir. Yürütme organı tarafından yürütülen etki analizlerinin ise mevzuat kalitesi üzerindeki somut etkisi henüz değerlendirilememektedir. Bu nedenle, Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde bağımsız bir değerlendirme sisteminin kurulması, hukuki çerçevenin oluşturulması ve parlamento bünyesinde bağımsız idari kapasitenin güçlendirilmesi gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Regulatory impact analysis is considered one of the fundamental tools for qualified legislative processes and evidence-based law-making. Ex-ante impact analysis evaluates the potential economic, social, environmental, and legal effects of proposed regulations, while ex-post evaluation ensures necessary changes are made by analyzing whether existing regulations have achieved their objectives. This process contributes to making legislative activities democratic, transparent, and accountable by encouraging stakeholder participation. The United States of America was the first country to institutionalize regulatory impact analysis and uses this method for evidence-based policy making and executive oversight. While the United States model provides a general framework for Türkiye, the differences in the political and institutional structures of the two countries necessitate the development of a regulatory impact analysis model tailored to Türkiye's specific context. In Türkiye, there are significant gaps in the ex-ante and ex-post evaluation mechanisms in the legislative process. The impact analyses conducted by the executive branch have not yet been evaluated for their concrete effects on the quality of legislation. Therefore, it is necessary to establish an independent evaluation system within the Grand National Assembly of Türkiye, create a legal framework, and strengthen independent administrative capacity within the parliament.
Benzer Tezler
- İnsan hakları hukuku bağlamında dezenformasyonun demokratik toplum üzerindeki etkileri
The effects of disinformation on democratic society in the context of human rights law
TUĞÇE DUYGU KÖKSAL
- Düzenleyici etki analizi
Regulatory impact assessment
TURGAY ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Kamu YönetimiGazi ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAİL ÖZTAŞ
- Düzenleyici etki analizi ile 5996 sayılı Kanun'un bitki sağlığı hükümlerinin değerlendirilmesi
Assessment of plant health provisions of law no. 5996 with regulatory impact analysis
ÇİĞDEM KURTAR
- Düzenleyici etki analizine farklı bir bakış: Veblenci kurumsal iktisat
A different view of the regulatory impact analysis: Veblenian institutional economics
SUAT ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiGalatasaray Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAADET İYİDOĞAN
- Avrupa Birliği entegre kirlilik önleme ve kontrolü direktifi (IPPC) için düzenleyici etki analizi ve bir uygulama: Demir çelik endüstrisi
Regulatory impact analysis of European Union integrated pollution prevention and control directive and a case study: Iron and steel industry
ASLI ERENGÜÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ERDEM GÖRGÜN