9. sınıf kimya ders kitaplarındaki görsellerin içerik ve kazanımlar doğrultusunda kimyanın üçlü doğası yönüyle incelenmesi: 2018 ve 2024 müfredatları
Examining the visuals in 9th grade chemistry textbooks in terms of content and achievements in terms of the tripartite nature of chemistry: 2018 and 2024 curriculums
- Tez No: 926887
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLSEDA EYCEYURT TÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kimya Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Bu çalışmada Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2018 ve 2024 müfredatına göre hazırlanmış 9. sınıf kimya ders kitaplarındaki görseller, kimyanın üçlü doğasının aktarılma şekli ders kitapları kendi içinde ve birbirleri ile kıyaslanarak incelenmiştir. Değişen müfredat ile birlikte ders kitaplarındaki görsellerin kimyasal gösterimleri yansıtma biçimindeki değişim ve niteliği hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırmanın sorusuna cevap bulmak için nitel araştırma desenlerinden bütüncül tek durum araştırma deseni kullanılmıştır. Çalışmada amaçlı örneklem tekniği kullanılarak, 2018 müfredatına göre hazırlanan 9. sınıf MEB ortaöğretim kimya, 9. sınıf fen lisesi kimya kitabı; 2024 müfredatına göre hazırlanan 9. sınıf MEB ortaöğretim kimya ders kitabı incelemeye alınmıştır. Kimya kitapları içerisindeki görseller Gkitzia, Salta ve Tzougraki (2011) tarafından geliştirilen ölçek ve Demircan ve Demirdoğan (2019) 'ın uyarlanmış ölçeğinden ölçüt alınarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda 2018 müfredatına göre hazırlanan 9. sınıf kimya ders kitaplarında makroskobik düzeydeki görsellerin diğer düzeylere oranla daha fazla kullanıldığını, farklı kullanımlar açısından ise çoklu, hibrit, karma gösterimlerin çok az oranda yer aldığı görülmüştür. Ayrıca içerik ve kazanımlar ile çelişki oluşturduğu düşünülen görseller olduğu, görsel yer almayan kazanımlar olduğu, görsellerin metinlerle genelde kısmen ilişkili olduğu ve bazı gösterimlerde betimleme eksiklikleri bulunduğu, problemli başlık sayısının da oldukça fazla olduğu, çoklu gösterimler arasında yeterince bağlantılar kurulmadığı görülmüştür. 2024 yılı MEB 9. sınıf ortaöğretim kimya kitabında sembolik ve alt-mikroskobik görsellerin kullanım oranının ve farklı kullanımlarda çoklu, hibrit, karma gösterimlerin sayısının arttığı görülmüştür. Ayrıca görsellerde tutarsızlıkların yer almadığı, görsellerin metinlerle genelde kısmen ilişkili olduğu, betimlemeye ihtiyacı olduğu düşünülen görsellerin sayısında azalma olduğu, problemli başlık sayısında azalma olduğu, çoklu gösterimlerin sayısında artma olsa da yeterince bağlantılar kurulmadığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
In this study, the visuals in the 9th grade chemistry textbooks prepared according to the 2018 and 2024 curricula of the Ministry of National Education and the way the triple nature of chemistry is conveyed were examined by comparing the textbooks within themselves and with each other. With the changing curriculum, evaluations were made about the change in the way the visuals in the textbooks reflect chemical representations and their quality. In order to find an answer to the research question, a holistic single case research design, one of the qualitative research designs, was used. In the study, by using the purposive sampling technique, the 9th grade MEB secondary school chemistry book prepared according to the 2018 curriculum, the 9th grade science high school chemistry book; and the 9th grade MEB secondary school chemistry textbook prepared according to the 2024 curriculum were examined. The visuals in the chemistry books were analyzed by taking the scale developed by Gkitzia, Salta, and Tzougraki (2011) and the adapted scale of Demircan and Demirdoğan (2019). As a result of the study, it was seen that macroscopic level visuals were used more than other levels in 9th grade chemistry textbooks prepared according to the 2018 curriculum, and multiple, hybrid, and mixed representations were very few in terms of different uses. In addition, it was seen that there were visuals that were thought to contradict the content and achievements, there were achievements that did not include visuals, the visuals were generally partially related to the texts and there were deficiencies in description in some representations, the number of problematic headings was also quite high, and sufficient connections were not established between multiple representations. It was seen that the use rate of symbolic and sub-microscopic visuals and the number of multiple, hybrid, and mixed representations in different uses increased in the 2024 MEB 9th grade secondary education chemistry book. It was also seen that there were no inconsistencies in the visuals, the visuals were generally partially related to the texts, the number of visuals thought to need description decreased, the number of problematic headings decreased, and although there was an increase in the number of multiple representations, sufficient connections were not established.
Benzer Tezler
- Fen bilgisi ve kimya ders kitaplarındaki kimyasal gösterimlerin analizi
The analysis of chemical representations in science and chemistry textbooks
BÜŞRA ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASENE ESRA YILDIRIR
- 2008 ve 2018 ortaöğretim kimya dersi öğretim programlarına göre yazılmış kimya ders kitaplarındaki analojilerin karşılaştırılması
Comprasion of analogies in chemistry textbooks written according to 2008 and 2018 secondary school chemistry cours curricula
HATİCE DAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURSEN AZİZOĞLU
- İlkokul ve ortaokul fen bilimleri dersi 'Madde ve doğası' konu alanı üniteleri ile lise kimya ders kitaplarının Terim Frekansı-Ters Doküman Frekansı (TF-IDF) analizleri
Term Frequeney-Inverse Document Frequency (TF-IDF) analysis of primary and secondary school science course 'Matter and its nature' subject area units and high school chemistry textbooks
MAKBULE BEGÜM DÜZGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET YAVUZ
- Kimya ders kitaplarındaki ünite sonu sorularının ve öğretim programındaki kazanımların yenilenmiş Bloom Taksonomisi'ne göre incelenmesi
Examination of unit-end-questions in chemistry textbooks and learning objectives in the curriculum according to the renewed Bloom Taxonomy
ZEYNEP GÖKTEPEOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİNÇ NİHAL YEŞİLOĞLU
- IX. ve X. sınıf kimya ders kitaplarındaki ve kimya sınavlarındaki soruların Bloom Taksonomisi'ne göre analizi ve öğrencilerin bilişsel düzeyleriyle ilişkisinin tespit edilmesi
The analysis of questions in 9th and 10th grade chemistry textbooks and chemistry examinations with respect to Bloom's Taxonomy and defining the relationship between these questions and students? cognitive level
SİNEM ÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiKimya Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA KORMALI