Çevrimiçi cinsel istismara dair farkındalık ölçeği'nin geliştirilmesi ve farkındalık ile ilişkili faktörler
Development of the online sexual abuse awareness scale and factors related to awareness
- Tez No: 927188
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİLÜFER KOÇTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: çevrim içi cinsel istismar, cinsel istismar, ergen, farkındalık, ölçek geliştirme, psikolojik danışmanlık, online sexual abuse, sexual abuse, adolescent, awareness, scale development, psychological counseling
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Yirmibirinci yüzyılda hızla gelişen teknolojiyle birlikte ergenler çevrim içi cinsel istismar açısından risk altındadırlar. Ergenlerin çevrim içi cinsel istismara maruz kalmasını önlemek için farkındalık düzeylerini ölçmek ve farkındalığı etkileyen faktörleri ortaya koymak önemlidir. Bu araştırmanın temel amacı ergenlere yönelik çevrim içi cinsel istismara dair farkındalıklarını geçerli ve güvenilir bir şekilde ölçen bir ölçek geliştirmektir. Çalışma 13-18 yaş arası 688 öğrencinin katılımıyla yapılmıştır. Ölçeğin geçerliğini belirlemek için uzman görüşü, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri, ölçüt geçerliliği, yakınsak geçerlilik ve ayırt edici geçerlik analizleri yapılmıştır. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri sonucunda Çevrim İçi Cinsel İstismara Dair Farkındalık Ölçeği'nin 18 madde ve 3 boyuttan oluştuğu belirlenmiştir. Beşli likert olarak geliştirilmiş olan ölçek öz bildirime dayanmaktadır. Güvenirlik ölçümleri için bileşik güvenirlik değerleri, iç tutarlılık katsayıları ve test-tekrar test korelasyonları incelenmiştir. Ölçeğin tamamının mükemmel düzeyde iç tutarlılığa sahip olduğu (ω= .88; α = .92) belirlenmiştir. Geçerlik ve güvenirlik analizlerinden elde edilen veriler Çevrim İçi Cinsel İstismara Dair Farkındalık Ölçeği'nin 13-18 yaş arası ergenlerde geçerli ve güvenilir ölçümler yaptığını göstermektedir. Bunlara ek olarak, sosyodemografik özellikler açısından ergenlerin çevrim içi cinsel istismar farkındalıkları incelendiğinde anneleriyle ilişkilerinin iyi düzeyde olması ile çevrim içi cinsel istismara dair farkındalıkları arasında anlamlı bir ilişki belirlenmiştir. Fakat, ergenlerin çevrim içi cinsel istismar farkındalıkları ile yaş, cinsiyet, günlük internet kullanım süresi, güvenli internet eğitimi alıp almama, anne babanın çalışma hayatı, anne babanın eğitim düzeyi ve birlikte olup olmaması ve baba çocuk ilişkisinin niteliği arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Araştırma bulguları ilgili alan yazını ışığında tartışılarak araştırmacılara, uygulayıcılara ve politika yapıcılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this research is to develop a scale that measures adolescents' awareness of online sexual abuse in a valid and reliable way. The study was conducted with the participation of 688 students between the ages of 13-18. Expert opinion, exploratory and confirmatory factor analyses, criterion validity, convergent validity and discriminant validity analyses were conducted to determine the validity of the scale. As a result of the exploratory and confirmatory factor analyses, it was determined that the Online Sexual Abuse Awareness Scale consisted of 18 items and 3 dimensions. For reliability measurements, composite reliability values, internal consistency coefficients and test-retest correlations were examined. It was determined that the entire scale had excellent internal consistency (ω= .88; α = .92). The data obtained from the validity and reliability analyses show that the Online Sexual Abuse Awareness Scale provides valid and reliable measurements for adolescents aged 13-18. In addition, when the adolescents' awareness of online sexual abuse was examined in terms of sociodemographic characteristics, a significant relationship was determined between their good relationship with their mothers and their awareness of online sexual abuse. However, no significant difference was found between the adolescents' awareness of online sexual abuse and age, gender, daily internet usage, taking safe internet training, the working life, the education level and marriage situation of the parents and the quality of the father-child relationship. The research findings were discussed in the light of the relevant literature and recommendations were made for researchers, practitioners, and policy makers.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinin sanal ilişki deneyimleri
Online relationship experiences of university students
ESMA NUR BALIKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sosyal HizmetSelçuk ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR FEYZAL KESEN
- Çocukluk çağı travmalarının, bağlanma stilleri ve eş seçme stratejileri üzerindeki etkisi
The effect of childhood traumas on attachment styles and mate selection strategies
ELİF PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiAile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERT AKCANBAŞ
- Çocukluk çağı travmalarının yetişkinlikteki depresyon belirtileri ile ilişkisinde affetmenin aracı rolü
The mediator role of forgiveness in the relationship of childhood traumas to adult depression symptoms
ESRA TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE İNAN
- Cyber-Grooming sorununun kriminoloji ve ceza hukuku yönünden değerlendirilmesi
An evaluation of the problem of Cyber-Grooming from the perspective of criminology and criminal law
ÇAĞRI TUĞŞAT KEMALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Adli TıpAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERGİS CANTÜRK
- 3-15 yaş arası çocuğu olan ebeveynlerin çocuk cinsel istismarına yönelik mitlerinin çocuklarıyla kurdukları cinsel iletişimle ilişkisi
The relationship between child sexual abuse myths of parents with children aged 3-15 and sexual communication with their children
MERT URASLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikKafkas ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAL BOSTANCI DAŞTAN