Ortaokul öğrencilerinin bilişsel esneklik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin matematik dersine yönelik kalibrasyon becerilerine etkisi
The effect of secondary school students' cognitive flexibility and critical thinking tendencies on calibration skills for mathematics lessons
- Tez No: 927655
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ FUAT YENİÇERİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Matematik, Mathematics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Bu araştırma, ortaokul öğrencilerinin bilişsel esneklik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin, matematik dersine yönelik kalibrasyon becerileri üzerindeki etkisini çeşitli değişkenlere göre incelemeyi ve aralarındaki ilişkiyi belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın örneklemini 2022-2023 yılı Kocaeli ili Derince ilçesinde bir ortaokuldaki 5, 6, 7 ve 8.sınıf seviyelerinden 92 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada, ilişkisel tarama yöntemi kullanılmış, değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Ortaokul öğrencileri üzerinde, Çelikkaleli (2014a) tarafından geliştirilen“Bilişsel Esneklik Ölçeği”ile Akbıyık (2002) tarafından geliştirilen“Eleştirel Düşünme Ölçeği”kullanılarak veriler elde edilmiştir. Veri analizi sürecinde SPSS 22.0 programından faydalanılmıştır. Verilerin analizi için nicel yöntemlerden aritmetik ortalama, frekans, standart sapma, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), bağımsız örneklem t-testi ve Pearson momentler korelasyon analizi kullanılmıştır. Grup farklılıklarının kaynağını incelemek için Tukey post-hoc testi uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular ışığında ortaokul öğrencilerinin bilişsel esneklikleri yüksek düzey, eleştirel düşünme eğilimleri düşük düzey ve kalibrasyon becerileri ise orta düzey olarak bulunmuştur. Cinsiyet değişkenine göre bilişsel esneklik ve kalibrasyon becerileri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmezken, eleştirel düşünme eğilimlerinde anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir. Sınıf düzeylerine göre yapılan incelemede, öğrencilerin bilişsel esneklikleri ve eleştirel düşünme eğilimleri arasında anlamlı bir fark tespit edilmezken, kalibrasyon becerilerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmiştir. Matematik başarılarına göre yapılan analiz sonucunda, öğrencilerin bilişsel esneklikleri, eleştirel düşünme eğilimleri ve kalibrasyon becerileri arasında orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Öğrencilerin bilişsel esneklikleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasında pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki tespit edilirken, bilişsel esneklik ile kalibrasyon becerileri ve eleştirel düşünme eğilimleri ile kalibrasyon becerileri arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı ilişkiler belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
This research aims to examine the effects of secondary school students' cognitive flexibility and critical thinking tendencies on their calibration skills for mathematics lessons according to various variables and to determine the relationship between them. The sample of the research consists of 92 students from 5th, 6th, 7th and 8th grade levels in a secondary school in Derince district of Kocaeli province in 2022-2023. In the research, the relational scanning method was used and it was aimed to examine the relationships between variables. Data were obtained on secondary school students using the“Cognitive Flexibility Scale”developed by Çelikkaleli (2014a) and the“Critical Thinking Scale”developed by Akbıyık (2002). SPSS 22.0 program was used during the data analysis process. Quantitative methods such as arithmetic mean, frequency, standard deviation, one-way analysis of variance (ANOVA), independent sample t-test and Pearson moment correlation analysis were used to analyze the data. Tukey post-hoc test was applied to examine the source of group differences. In the light of the findings of the research, secondary school students' cognitive flexibility was found to be high, their critical thinking tendencies were low, and their calibration skills were moderate. While no statistically significant difference was detected between cognitive flexibility and calibration skills according to gender variable, it was determined that there was a significant difference in critical thinking tendencies. In the analysis made according to grade levels, no significant difference was detected between the students' cognitive flexibility and critical thinking tendencies, while a statistically significant difference was observed in their calibration skills. As a result of the analysis made according to mathematics achievements, it was seen that there was a moderately significant relationship between students' cognitive flexibility, critical thinking tendencies and calibration skills. While a positive, medium-level relationship was determined between students' cognitive flexibility and critical thinking tendencies, a negative, moderately significant relationship was determined between cognitive flexibility and calibration skills, and between critical thinking tendencies and calibration skills.
Benzer Tezler
- Bilimsel yaratıcılık becerilerinin gelişiminde teknoloji eğitiminin etkisi: Deneyap teknoloji atölyeleri örneği
The effect of technology education on the development of scientific creativity skills: The case of deneyap technology workshops
SALMAN ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2025
Bilim ve TeknolojiHacettepe ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN TÜZÜN
- Exploring design based learning activities in 2nd grade science classrooms
2. sınıf bilim sınıflarında tasarım tabanlı öğrenme aktivitelerinin keşfedilmesi
ÖZLEM YAPRAK BOSTANCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÖZTÜRK
- Ortaokul öğrencilerinin problem çözme becerileri ile bilişsel esneklik düzeyleri arasındaki ilişkide okul sporlarına katılım rolünün incelenmesi
Examining the role of participation in school sports in the relationshipbetween secondary school students' problem-solving skills and cognitive flexibility levels
MEHMET MÜNİR GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
SporVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL AKTAŞ
- Ortaokul öğrencilerinin okul yaşantılarına yönelik algıları, bilişsel esneklikleri ve matematik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between secondary school students' perceptions regarding their school lives, cognitive flexibility, and mathematics achievement
GİZEM YEŞİLGÖZ ŞENGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MatematikAlanya Alaaddin Keykubat ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA UYGUN
- Davranış-mekân uyumu: Bilişsel esneklik düzeyleri farklı öğrencilere göre, okul ortamında olanaklılıkların (affordances) incelenmesi
Behavior-space adaptation: The analysis of the affordances in the school environment in terms of the students' different cognitive flexibility levels
GÜLSEMİN ALPARSLAN KARDEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHİDDİN ÖĞÜLMÜŞ