Sosyal fobi ve panik bozukluk tanılı hastalarda üstbiliş ve bilinçli farkındalık arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examination of relationships between metacognition and mindfulness in patients diagnosed with social phobia and panic disorder
- Tez No: 928329
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FİKRET POYRAZ ÇÖKMÜŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Tınaztepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Bu çalışmada, sosyal fobi ve panik bozukluk tanılı hastalar ile sağlıklı katılımcıların üstbiliş ve bilinçli farkındalık düzeylerinin karşılaştırılması hedeflenmiştir. Ek olarak, sosyal fobi hastalık şiddeti ve panik bozukluğu hastalık şiddeti ile üstbiliş ve bilinçli farkındalık değişkenleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. 47 sosyal fobi tanılı hasta, 50 panik bozukluk tanılı hasta ve 50 klinik dışı örneklem grubundan ulaşılan bireylerden oluşan, toplamda 147 kişi çalışmaya dahil edilmiştir. Katılımcılara; Sosyodemografik Bilgi Formu, Üstbiliş Ölçeği-30 ve Beş Faktörlü Bilgece Farkındalık Ölçeği-Kısa Formu uygulanmıştır. Hasta gruplarına hastalık şiddetlerini değerlendirmek için Toplumsal Kaygı Bozukluğu Şiddet Ölçeği-Yetişkin Formu ve Panik Bozukluk Şiddet Ölçeği-Erişkin Formu uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılaşma olup olmadığının öğrenilmesi amacıyla tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Hasta gruplarında üstbiliş puanı ve alt faktörleri ve bilinçli farkındalık puanı ve alt faktörleri ile hastalık şiddeti arasındaki ilişkilerin test edilmesi amacıyla korelasyon analizi, bu değişkenlerin ve alt faktörlerinin hastalık şiddetlerine olan etkilerinin incelenmesi amacıyla çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Analiz bulgularına göre, üstbiliş toplam puanı ve bilinçli farkındalık toplam puanında, gruplar arasında anlamlı farklılaşma saptanmıştır. Sosyal fobi şiddeti ve panik bozukluk şiddeti ile üstbilişler arasında pozitif yönlü istatiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanırken, bilinçli farkındalık düzeyi ile negatif yönlü istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Üstbiliş alt faktörleri ve bilinçli farkındalık alt faktörleri, sosyal fobi ve panik bozukluk hastalık şiddetlerini anlamlı şekilde yordamaktadır. Bu sonuçların ışığında üstbilişler ve bilinçli farkındalık, her iki hastalığın patolojisinde yer alabileceği düşünülmüştür. Çalışmanın sonuçları, bu terapi yöntemlerinin her iki anksiyete bozukluğunun tedavisinde kullanılabileceğine dair literatüre katkıda bulunmuştur. Gelecek çalışmalarda daha geniş sayıda klinik örneklem ve daha yapılandırılmış hali ile çalışılması tavsiye edilir.
Özet (Çeviri)
In this study, we aimed to compare the metacognition and mindfulness levels of patients diagnosed with social phobia and panic disorder with healthy participants. In addition, the relationships between social phobia disorder severity and panic disorder severity and these variables were examined. A total of 147 people were included in the study, consisting of 47 patients diagnosed with social phobia, 50 patients diagnosed with panic disorder, and 50 individuals from a non-clinical sample group. The participants administered the Sociodemographic Information Form, Metacognition Scale-30, and Five-Factor Mindfulness Scale-Short Form. The Social Anxiety Disorder Severity Scale-Adult Form and the Panic Disorder Severity Scale-Adult Form were administered to the patient groups. In the analysis of the obtained data, one-way analysis of variance was performed to find out whether there was a statistically significant difference between the groups. Correlation analysis was performed to test the relationships between metacognition score and its sub-factors, mindfulness score and its sub-factors and disease severity in patient groups, and multiple linear regression analysis was performed to examine the effects of these variables and their sub-factors on disease severity. According to the analysis findings, a significant difference was found between the groups in the total metacognition score and the total mindfulness score. While a positive statistically significant relationship was found between the severity of social phobia and panic disorder and metacognition, a negative statistically significant relationship was found with the level of mindfulness. Metacognition sub-factors and mindfulness sub-factors significantly predicted the severity of social phobia and panic disorder illnesses. In light of these results, it was thought that metacognition and mindfulness may be involved in the pathology of both diseases. The results of our study contributed to the literature that these therapy methods can be used in the treatment of both anxiety disorders. It is recommended that future studies be conducted with a larger number of clinical samples and in a more structured manner.
Benzer Tezler
- Panik bozukluk, sosyal fobi ve yaygın anksiyete bozukluğu tanılı hastalarda beden duyumlarını abartma, belirti yorumlama, otomatik düşünceler ve fonksiyonel olmayan tutumlar arasındaki ilişkinin araştırılması
Investigation of the relationship between somatosensory amplification, symptom interpretation, automatic thoughts and dysfunctional attitudies in patients diagnosed with panic disorder, social phobia and generalized anxiety disorder
OĞUZHAN ARAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriOndokuz Mayıs ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE GÜZ
- Bipolar I bozukluk tanılı ötimik hastalarda psikiyatrik eş tanılar, dürtüsellik ve bunların işlevsellik üzerine etkileri
Psychiatric comorbidity impulsivity and their effects on functioning in euthymic patients with bipolar I disorder
SEDA DERİCİ MEMİŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
PsikiyatriTrakya ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ TUĞLU
- Bipolar bozukluk ile anksiyete bozuklukları arasındaki ilişkinin saptanması
Determining the relationship between bipolar disorder and anxiety disorders
OKTAY KOCABAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriAdnan Menderes ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT SEVİNÇOK
- Bipolar bozukluk tanılı hastalarda klinik değerlendirme ve yapılandırılmış görüşme ile saptanan anksiyete bozukluğu sıklıklarının karşılaştırılması
Comparison of comorbid anxiety disorder frequencies determined by clinical follow-up vs. structured clinical interview in patients with bipolar disorder
ABDULLAH FENERCİOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN ERTEKİN
- Panik bozukluk tanısı almış hastalarda sosyal fobi görülme sıklığının incelenmesi
To investigate the frequency of the symptoms of the social phobia in patients with panic disorder
VİLDAN KAVAK