Televizyon dizilerinde etnisitenin komedi unsuru olarak kullanılması: Romanlar örneği
Using ethnicity as a comedy component in television series: The example of Romani people
- Tez No: 928626
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZCAN YAĞCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Güzel Sanatlar, Radyo-Televizyon, İletişim Bilimleri, Fine Arts, Radio and Television, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Radyo-Televizyon ve Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Türkiye televizyonlarında 2000'lerden sonra yerli kurmaca televizyon dizileri hızla artmıştır. Genellikle haftalık olarak yayınlanan bu diziler, televizyonların en çok izlenen saat dilimi olan prime-time kuşağında yer almışlardır. 2000'lerin ilk yarısında 20:00 ve 22:00 olmak üzere iki parçaya ayrılan prime-time'da ard arda iki yerli dizi gösterilmeye başlanılmıştır. Ancak 2024 yılı itibari ile yüksek izlenme oranları ve kanalların gelirinin büyük bir kısmını oluşturan prime-time'daki reklam kuşaklarının da etkisiyle yerli dizilerin süreleri giderek uzamış ve 20:00 ile 24:00 arasındaki tüm yayın kuşağı tek bir diziye ayrılmıştır. Bu çerçevede özellikle yüksek izlenme oranlarına sahip diziler göz önünde bulundurulduğunda, bu dizilerdeki temsillerin izlerkitle üzerinde güçlü bir etkiye sahip olduğu birçok araştırmada ortaya konulmuştur. Bu çalışmada televizyondaki temsillerin bu etkileri göz önünde bulundurularak etnik köken üzerinden gerçekleştirilen komedi anlatıları araştırılmıştır. Türkiye'de birçok farklı etnik kökenden insan yaşamaktadır. Televizyon dizilerinde de farklı etnik kökenlerden birçok karakter yer almaktadır. Bu araştırma Roman etnisitesi üzerinden gerçekleştirilmiştir. Ana akım televizyon dizilerinde Roman etnisitesinin komedi unsuru olarak kullanılması onlara yönelik ötekileştirmeye sebep olmakta mıdır ve toplumda varolan önyargı ve kalıpyargıları ne ölçüde pekiştirmektedir sorusundan yola çıkılmıştır. Romanlar Türkiye nüfusu içerisinde önemli bir yere sahiptirler. Roman karakterlerin hikayelerini anlatan, 2000'lerden bu yana beş tane ana akım televizyon dizisi bulunmaktadır.“Cennet Mahallesi”,“Görgüsüzler”,“Gönülçelen”,“Roman Havası”ve“Üç Kuruş”dizileri aynı zamanda bu çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Nitel içerik analizi yöntemiyle incelenen dizilerde kategoriler, tüm bölümler izlendikten sonra oluşturulmuştur. Etnik köken çerçevesinden yapılan temsiller ayrımcılığa sebep olabilmektedir. Özellikle komedi sahneleri beklenenden daha fazla ayrımcı unsur ve diyaloglar içerebilir. Komedi türünün kendisinin de komik olana yönelik ötekileştirme ve saldırganlık taşıyabildiği göz önünde bulundurulduğunda bu araştırmada örneklemde yer alan dizilerin hepsinde Romanlara i yönelik etnik ayrımcılık taşıyabilecek bulgular saptanmıştır. Türkiye'de Romanlara yönelik kalıpyargı ve önyargıların olduğu konu ile ilgili gerçekleştirilen saha araştırmalarında da ortaya konmuştur. Özellikle etnik ayrımcılığa sebep olabilecek anlatılar, dizilerin izlerkitle üzerindeki etkisi de göz önünde bulundurulduğunda bu önyargıları ve kalıpyargıları yeniden üretebilir ve pekiştirebilir. Bunun sonucu olarak da Romanlara yönelik düşünce, tutum ve davranışlarda bireylerin ayrımcılık yapmasına sebep olabilir. Anahtar kelimeler; Televizyon dizileri, Romanlar, Temsil, Komedi, Etnik Ayrımcılık
Özet (Çeviri)
After the 2000s, fictional television series have increased rapidly on Turkish television. These series, are usually broadcasted weekly on prime time, which is the most watched time period on television. In the first half of the 2000s, two television series have been shown one after the other on prime time, which was divided into two parts as 20:00 and 22:00. However, as of 2024, due to the high rates and the effect of the commercials on prime time, which constitute a large part of the channels' income, the duration of Turkish television series has gradually extended. The entire broadcast period between 20:00 and 24:00 has been allocated to a single television series. In this context, especially considering high rating television series, it has been revealed in many studies that the representations in these series have a strong effect on the audience. In this study, comedy narratives based on ethnicity are studied by considering these effects of representations on television. There are many people of different ethnic origins living in Türkiye. There are also many characters from different ethnic backgrounds in television series. This research was conducted on the basis of Romani ethnicity. The question that was asked was whether the use of Romani ethnicity as a comedic element in mainstream television series causes marginalization towards them and to what extent does it reinforce the prejudices and stereotypes that exist in society. Romani people have an important place in the Turkish population. There have been five mainstream television series since the 2000s that are about stories of Romani characters. The series“Cennet Mahallesi”,“Görgüsüzler”,“Gönülçelen”,“Roman Havası”and“Üç Kuruş”also constitute the sample of this study. In the series examined with the qualitative content analysis method, the categories were created after watching all of the episodes. Representations made within the framework of ethnicity can cause discrimination. In particular, comedy scenes can contain more discriminatory elements and dialogues than expected. Considering that the comedy genre itself can also carry humiliation and aggression towards the funny, findings that may carry ethnic discrimination against Romani people were detected in all the series in the sample of this research. It has also been revealed in the field researches conducted on the subject that there are stereotypes and prejudices against Romani people in Türkiye. Narratives that may cause ethnic discrimination, especially when the impact of the series on the audience is taken into account, may reproduce and reinforce these prejudices and stereotypes. As a iii result, it may cause individuals to discriminate in their thoughts, attitudes and behaviors towards Romani people.
Benzer Tezler
- Televizyon dizilerinde çizilen öğrenci, öğretmen ve okul yöneticisi profilleri
The sketched student, teacher and school administrator profiles in television series
ŞAZİYE ÇAĞKAN ÖZAVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimOkan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÇELİKTEN
- Televizyon dizilerinde toplumsal cinsiyet açısından kadının sunumu: Kanal D'de yayınlanan Yaprak Dökümü dizisinde kadın karakterler
Presentation of women in terms of gender: Female characters in 'Yaprak Dökümü ' serial on Kanal D
ASUMAN KUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞE KARS
- Televizyon dizilerinde milliyetçi söylemlerin yeniden üretimi: İsimsizler, Savaşçı ve Söz dizileri örneği
Reproduction of nationalist discourses in tv series: İsimsizler, Savaşçı and Söz series cases
ŞULE YENİGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İletişim BilimleriFırat Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE FULYA ŞEN
- Televizyon dizilerinde toplumsal cinsiyet temsili örneği olarak 'Öyle Bir Geçer Zaman ki' dizisinin değerlendirilmesi
The evaluation of the TV film serial 'Time Passes Quickly (Öyle Bir Geçer Zaman ki)' as an example of the gender representation in TV serials
MURAT DÜNDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SosyolojiManisa Celal Bayar ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNA FURAT
- Televizyon dizilerinde gizli reklam uygulamaları
Covert advertising applications in television series
SEDA CURGA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Reklamcılıkİstanbul Kültür Üniversitesiİletişim Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VOLKAN EKİN