Yûsuf-ı Meddâh'ın Varka ve Gülşah mesnevisinin yapı unsurları ve muhteva bakımından incelenmesi
Analys of the structural elements and content of Yûsuf-i Meddâh's Varka and Gülşâh Mesnevi
- Tez No: 928664
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RUKEN KARADUMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Varka ve Gülşâh, mesnevi, tahkiye, yapı unsurları, anlatım teknikler, Varka ve Gülşâh, mesnevi, narrative, structural elements, narrative techniques
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bayburt Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Klasik Türk edebiyatı nazım şekillerinden olan mesnevilerin içerisinde barındırdığı olay örgüsü, anlatım teknikleri ve yapısal unsurları açısından değerlendirildiğinde günümüzdeki hikâye ve romanlarla benzer bir yapı arz ettiği görülmektedir. Bu sebeple modern anlatı metinlerinin incelenmesinde başvurulan yöntemlerin klasik metinlere de uygulanabilmesi mümkün olmakta; mesnevilerin roman unsurları açısından incelenmesi ile bu eserin ayrıntılı ve çok yönlü ele alınması sağlanabilmektedir. Bu çalışmada Yûsuf-ı Meddâh tarafından 14. asırda kaleme alınan ve kaynağı bir Arap hikâyesi olan Varka ve Gülşâh mesnevisi irdelenmektedir. Eser, 1744 beyitten oluşmaktadır. Sade ve anlaşılır bir dille yazılmış olan Varka ve Gülşâh, aşk ve kahramanlık konulu bir eserdir. İçeriği ve tahkiyeli yapısıyla modern anlatı tekniklerinin kurgusunu çağrıştıran bu mesnevi, Varka ve Gülşâh'ın birbirlerine duydukları aşk ve kavuşma mücadelesini konu edinmektedir. Birçok anlatım tekniğinin de kullanıldığı Varka ve Gülşâh mesnevisinde tasvir, diyalog, iç monolog, özetleme, geriye dönüş, mektup gibi daha çok roman ve hikâyelerde görülen teknikler yoğun bir şekilde kullanılmıştır. Bu özellikleri içerisinde barındıran ve klasik bir metin olan Varka ve Gülşâh mesnevisinin modern hikâye ve roman ile benzer tekniklerle incelenebileceği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Mesnevis, a classical form of Turkish literature, carries similarities to modern stories and novels regarding its plot structure, narrative techniques, and structural elements. Thus, methods used in inspecting modern narrative texts can be applied to classical texts. In this context, examining mesnevis through the lens of novelistic features enables a detailed and multifaceted understanding. Yûsuf-ı Meddâh, a poet from the 14th century, is a relatively obscure figure in historical sources. This study focuses on Varka and Gülşâh, a mesnevi written by Yûsuf-ı Meddâh in the 14th century, which is based on an Arabic story. Consisting of 1,744 couplets, the work is written in clear language and circles themes of love and heroism. Varka and Gülşâh and its use of real-life locations make it similar to modern narrative structures. The mesnevi tells the love and struggle for union between Varka and Gülşâh. In Varka ve Gülşâh, various narrative techniques, such as description, dialogue, internal monologue, summarization, flashback, and letter-writing, are extensively employed techniques often associated with novels and short stories. These features demonstrate that this classical text can be examined using methods similar to modern stories and novels.
Benzer Tezler
- Türk edebiyatında Varka ve Gülşah mesnevileri ve Mustafa Çelebi'nin Varka ve Gülşah mesnevsi
Masnavi of Varka and Gülşah of Mustafa Çelebi, and masnavis of Varka and Gülşah in Turkish literature
AYŞE YILDIZ
- Ayyuki ile Yusuf-ı Meddah'ın Varka ve Gülşah mesnevilerinin karşılaştırılması
Comparison of Ayyuki with Yusuf-i Meddah's Varka and Gulshah masnavi
ELHAM NİKOOSOKHAN SEDGHİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Doğu Dilleri ve EdebiyatıUludağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SADETTİN EĞRİ
- Mensur Varka ve Gülşah hikayesi
Varqa and Gülşah's statement story
SELİGE HÜSEYNOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA KUTLAR
- Yûsuf-ı Meddâh ve Maktel-i Hüseyn (İnceleme-Metin-Sözlük)
Yusuf-ı Meddah and Maktel-i Huseyn (Examination-Text-Glossary)
KENAN ÖZÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZÜLFİKAR GÜNGÖR
- Eski Anadolu Türkçesinde birleşik fiillerin kuruluşu
Formation of compound verbs in old Anatolian Turkish
İBRAHİM HALİL KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimSiirt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YILMAZ AKDEMİR