Türk Özel Hukukunda hapis hakkı
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 92876
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İHSAN ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Kamu Yönetimi, Law, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ticaret Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
103 ÖZET Hapis hakkı, kanuni şartların gerçekleşmesi halinde, alacaklıya zilyetliğinde bulunan ve iadesi gerekli olan, borçluya ait menkul mallar ve kıymetli evrakı iade etmeyerek alacağının teminatı olarak alıkoyma ve paraya çevirme yetkisi veren bir ayni haktır. Hapis hakkı medeni kanunumuzda menkul rehninin bir türü olarak düzenlenmiştir. MK. 864-867. maddelerde düzenlenen hapis hakkı, diğer kanunlarda ve Medeni Kanunun diğer maddelerinde düzenlenen hapis haklarına göre genel hüküm niteliği taşır. Genel hapis hakkı Medeni Kanunun 23. babında yer alan menkul rehninin I. faslında teslim-i meşrut rehin ile birlikte düzenlenmiştir. Hapis hakkının şartlarını şu şekilde özetleyebiliriz. Borçlunun rızası ile menkul eşyasına yahut kıymetli evraka zilyet olması, alacağın muaccel olması, alacak ile alacaklının zilyetliğ indeki menkul eşya yahut kıymetli evrak arasında bir irtibatın şart olması. Alacağın hapsedilen eşyadan doğması, alacak ve zilyetliğin aynı hukuki ilişkiden doğması ve alacak ile zilyetliğin aynı amaca yönelik bir hukuki ilişki demetinden doğması halinde bu irtibatın var olduğu kabul edilmektedir. Ticari hapis hakkı için genel hapis hakkı unsurları yanında, her iki tarafta tacir olmalı ve alacak ve zilyetlik taraflar arasındaki ticari münasebetten doğmuş olmalıdır. Bunlara ek olarak hapis hakkına konu eşyanın paraya çevrilmesinin mümkün olması ve hapis hakkı kullanılmasına mani alacaklının bir taahhüdünün yahut borçlunun bir talimatının olmaması gerekir. Hapis hakkına konu olan şeye zilyet olan alacaklı alacağını elde edinceye kadar şeyin zilyetliğini muhafaza ederek sahibine iade etmeme yetkisini kullanır. Alacaklı, alacağını temin edemediği taktirde hapsettiği şeyi paraya çevirme yetkisine sahiptir, hapsedilen eşyanın paraya çevrilebilmesi için borçluya bir ihbarda bulunmak gerekir. Borçlu borcunu öder veya yeterli teminat gösterir ise mal üzerindeki hapis hakkı sona erer.104 Hapis hakkı sahibi, hapsettiği eşyayı iyi bir şekilde muhafaza borcu altındadır. Ayrıca hapis hakkı herhangi bir şekilde sona ererse, hak sahibi zilyetliğinde bulunan eşyayı iade ile mükelleftir. Alacağı ödenmeyen veya kendisine yeterli teminat verilmeyen alacaklı, hakka konu eşyayı teslimi meşrut rehin hükümlerine göre paraya çevirebilecektir. Hapis hakkı fer' i bir hak olduğu için alacaktan bağımsız olarak devredilemez. Alacak bir başkasına geçer ise hapis hakkı da alacakla birlikte yeni alacaklıya geçer. Bu durumda hapis hakkının doğumu için gerekli olan şartların yeni alacaklıda aramak gerekmeyecektir. Hapis hakkı sona erme sebepleri kural olarak teslim-i meşrut rehininin sona erme sebepleri ile aynıdır. Alacağın herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, hapis hakkıda sona erecektir. Ancak, rehin ile teminat altına alınmış alacaklarda olduğu gibi, hapis hakkı ile teminat altına alınan alacak zaman aşımına uğrasa dahi hak sahibi söz konusu eşyayı paraya çevirmek suretiyle alacağını temin edebilecektir Teslimi meşrut rehinden farklı olarak zilyetliğin kaybı halinde de hapis hakkı ortadan kalkar.
Özet (Çeviri)
SUMMARY Distraint, where specified by law, is a real right which authorises the creditor to withhold and convert into cash, the goods and the negotiable document of the debtor, s/he holds, and which needs to be returned, for securing payment of a claim. Distraint in our Civil Code has been arranged as a type of a pledge. Distraint, stipulated in articles 864-867 of the Civil Code is of the nature of a general provision as compared of the Civil Code. General distraint is arranged together with pledge on the conditional release as contained in section 1 on pledge in Chapter 23 of the Civil Code. We may summarise the conditions of distraint as below. Possession of the goods or negotiable documents. With the consent of the debtor, maturation of the debt, relation between the goods or negotiable documents possessed by the creditor and the amount due. It is accepted that this relationship exists if claim occurs out of the goods withheld, if claim and possession are of the same legal relationship and if claim and possession are of the same legal relationship aiming the same goal. Besides the general conditions of distraint, both sides must be businessmen to enforce commercial distraint. The debt and possession must have arisen from the commercial relation between the parties. In addition to this, the goods under distraint must be convertible creditor or nay instructions form the debtor, to preclude the enforcement of the right of distraint. The creditor, who possesses the goods, which is the subject of distraint, uses the right not to return it to its owner by keeping his/her possession till s/he gets his/her credit. If the creditor cannot get his/her claim, s/he is authorised for converting the goods into cash. In order to do so, the debtor must be informed about that. If the debtor pays his/her debt or secures it satisfactorily, the distraint, the creditor has, becomes eliminated.fC^b The holder of distraint is responsible for protecting the goods s/he withholds. In addition to this, if distraint is lost for any reason, the holder of distraint is responsible for returning the goods possessed by himself/herself. According to the provisions about pledge on conditional release, the creditor whose claim has not been paid or secured, can convert the goods, which is the subject matter, into cash. Because distraint is a subsidiary right, it cannot be transferred to anybody else without taking claim into consideration. If claim is transferred to somebody else, distraint is transferred to the new creditor together with claim. In that case, it is not necessary to search the conditions necessary for the occurrence of distraint for new creditor. Distraint becomes eliminated if claim is lost for any reason. However, as in the claims secured by pledge, the creditor can get his/her claim by converting the goods into cash even if the due time is exceeded for the claim secured by distraint. As a rule, the reasons for terminating distraint are the same as those for pledge on conditional release. However, it differs from pledge on conditional release in that when possession is lost, the right of distraint becomes eliminated also.
Benzer Tezler
- Roma ve Türk Hukukunda kira sözleşmeleri
Tenancy agreements at Roman and Turkish Law
OSMAN KODAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
HukukAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk (Roma Özel Hukuku) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİ GÜNAL
- Rus ve Türk hukukunda sürastarya süresi ve sürastarya ücreti
Demurrage strength and demurrage rate in the Russian and Turkish Law
NARGIZA BERDIMURATOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
HukukKocaeli ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM AĞSAKAL
