Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğa sahip ebeveynlerde aile danışmanlığı uygulamasının öz şefkat ve duygu düzenleme güçlüğü üzerindeki etkisinin incelenmesi: Online grup çalışması
Examining the effect of family counseling intervention on self-compassion and emotion regulation difficulties in parents of children with autism spectrum disorder: An online group study
- Tez No: 929023
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALEV ELMAS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Bu araştırmanın amacı, otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğa sahip ebeveynlerine uygulanan aile danışmanlığı programının ebeveynlerin öz şefkat ve duygu düzenleme becerileri üzerinde etkisini incelemektir. Bu araştırmada Kişisel Bilgi Formu (KBF), Belirti Tarama Testi (SCLR-90), Öz Şefkat Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği (DDGÖ) uygulandı. Bu araştırma yarı deneysel bir çalışmadır. Araştırma otizm spektrum bozukluğu teşhisi olan çocuğa sahip 32 ebeveyn ile yapıldı. Araştırmanın deney grubunu oluşturan 16 aileye, haftada bir kez, 1 saat süren, toplam sekiz oturumdan oluşan Aile danışmanlık programı online olarak uygulandı. Kontrol grubuna ise herhangi bir uygulama yapılmadı Kişiler kontrol ya da deney grubunda bulunmalarına seçkisiz atama yöntemi ile karar verildi. Çalışmaya katılan kişilerin demografik bilgilerini tespit etmek için Frekans Analizi ve Betimsel İstatistik; kontrol grubunun puanları arasındaki anlamlılık, Mann-Whitney U testi ile incelenmiş olup, deney ve kontrol gruplarının ön test ve son test puanları arasındaki farklar Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi ve öz şefkat ve duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkiyi ölçmek için Spearman Korelasyon Analizi Testi kullanıldı. Araştırma kapsamında kullanılan SCL-90-R Ölçeği, Öz Şefkat Ölçeği ve Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği, ilgili katılımcılar üzerinde uygulandı. Araştırmanın sonuçlarına göre özel gereksinimli çocuğa sahip ailelere programının deney grubunda bulunan ailelerin duygu düzenleme güçlüğü puanlarında düşüş, öz şefkat puanlarında artış gözlendi. Kontrol grubunun duygu düzenleme güçlüğü puanlarında artış, öz şefkat puanlarında anlamlı bir değişiklik gözlenmedi. Yapılan bu araştırma otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğa sahip ebeveynler ile sınırlıdır bu nedenle sonuçlar genellenebilirlik açısından kısıtlıdır. Araştırma yarı deneysel tasarımda oluşturulan araştırma için, kontrol dışı faktörlerin varlığı gözetilmelidir. Elde edilen sonuçlar ışığında; alanda uzman kişilerin, otizm spektrum bozukluğu tanılı çocukların ebeveynlerine yönelik aile danışmanlığı programlarının yaygınlaştırılmasının önemini vurgular. Farklı gelişen grupların aileleri ile yapılan eğitsel grup çalışmalarının, ilgili grupların ihtiyaçları doğrultusunda genel psikolojik sağlığı pozitif yönde etkilenmesi nedeniyle, uzmanların bu tür müdahaleleri teşvik etmesi önem taşır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the effects of a family counseling program applied to parents of children diagnosed with autism spectrum disorder (ASD) on their self-compassion and emotion regulation skills. In this research, the Personal Information Form (PIF), Symptom Checklist-90-Revised (SCL-90-R), Self-Compassion Scale (SCS), and Difficulties in Emotion Regulation Scale (DERS) were administered. This study was designed as a quasi-experimental research. The study was conducted with 32 parents of children diagnosed with ASD. The experimental group, consisting of 16 families, participated in an online family counseling program, which was implemented once a week for eight weeks, with each session lasting one hour. No intervention was provided to the control group. Participants were assigned to the experimental or control group through random assignment. To analyze the demographic characteristics of the participants, Frequency Analysis and Descriptive Statistics were employed. The significance of differences between the control group's scores was examined using the Mann-Whitney U test. The differences between the pre-test and post-test scores of the experimental and control groups were analyzed using the Wilcoxon Signed-Rank Test, while the relationship between self-compassion and emotion regulation skills was assessed using the Spearman Correlation Analysis. The SCL-90-R, Self-Compassion Scale, and Difficulties in Emotion Regulation Scale were applied to the relevant participants. The results of the study indicated a decrease in emotion regulation difficulties and an increase in self-compassion scores in the experimental group, while an increase in emotion regulation difficulties and no significant change in self-compassion scores were observed in the control group. This research is limited to parents of children diagnosed with ASD, which restricts the generalizability of the findings. Given the quasi-experimental design of the study, the presence of uncontrolled variables should be considered. In light of the findings, it is emphasized that professionals in the field should promote the widespread implementation of family counseling programs for parents of children with ASD. Since educational group interventions conducted with families of neurodivergent children positively influence their general psychological well-being, encouraging such interventions remains crucial.
Benzer Tezler
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin genetik testlere yönelik düşüncelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Investigation of the thoughts of parents with special needs on genetic testing in terms of various variables
GÜLSÜM DÜŞEK
Doktora
Türkçe
2023
Ev EkonomisiAnkara ÜniversitesiEv Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERKAN YILMAZ
PROF. DR. NERİMAN ARAL
- Çocuğu otizm spektrum bozukluğu tanısı almış ebeveynlerin bakım yükü ve özyeterliklerinin incelenmesi
Investigation of care burden and self-efficacy of parents with a child diagnosed with autism spectrum disorder
MUSTAFA MUHARREM PEKTEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiKTO Karatay ÜniversitesiDisiplinlerarası Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE YALÇIN
- Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik dayanıklık ve depresyon seviyelerinin değerlendirilmesi
Evaluation of psychological resilience and depression levels of parents with children with autism
GİZEM YELEGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiKTO Karatay ÜniversitesiDisiplinlerarası Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FÜSUN SUNAR
- Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan ve olmayan çocuğa sahip ebeveynlerde aile yaşam kalitesi ve psikolojik esneklik
Family quality of life and psychological flexibility in parents with children with and without autism spectrum disorder
EYLÜL AKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM YILDIRIM
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğu olan ebeveynlerin birlikte ebeveynlik deneyimleri: Nitel bir çalışma
Co-parent experiences of parents with a child diagnosed with autism spectrum disorder: A qualitative study
MÜGE AYGÜRLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiAile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALÇIN ÖZDEMİR