19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde haberleşme teşkilatı
Communication system in the Ottoman Empire in the 19th century
- Tez No: 929062
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ELA ÖZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Munzur Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Günümüzde dahi çok önemli bir yer kaplayan haberleşme kavramı, bizden önce var olmuş devletler açısından da oldukça önemli bir yeri vardı. Kişiler ve devletler arasında bilgi alışverişi veya istihbarat açısından kullanılan haberleşme ağı, yapılan yollarla beraber etkinliğini arttırmıştır. Bu yollar üzerinden yapılan haberleşme başlangıçta modern ve güvenilir olmamakla birlikte habercilik faaliyetlerinin temelini oluşturuyordu. Özellikle 3 kıtaya yayılmış olan Osmanlı Devleti gibi büyük devletlerin haberleşme ağlarının yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Bu ağların yenileşmesini sağlayarak haberleşme teşkilatının modern bir kurum olarak dönüştürmeye gayret ettiğini bilmekteyiz. Klasik dönem Osmanlı Devleti'nde haberleşme konusunda mevcut olan ilk kurum menzilhane teşkilatıydı. Menzilhanelerin sadece haberleşme amaçlı kurulduğunu söyleyemeyiz. Bu menzilhaneler kendi içlerinde; savaş sırasında ordunun ihtiyaçları doğrultusunda kurulanlar, haberleşme amaçlı ulakların dinlenip, at değiştirmeleri için olanlar, müslümanlar için dini bir görev olan hac vazifesini yerine getirme konusunda kurulanlar ve diğer faaliyetleri kapsayan menziller şeklinde kendi içlerinde ayrılmıştır. Ancak bu faaliyetler esnasında ulakların halktan zorla atlarını almalarını, menzilcilere güçlükler çıkarmaları devleti zor duruma düşürmüştür. Yapılan düzenlemelere rağmen bu teşkilat kaldırılarak yerine Posta Nezareti kurulmuştur. Posta Nezareti'nin kurulmasıyla birlikte Osmanlı Devleti, modern posta sistemine geçmeyi amaçlamıştı. Bozulan sistemin düzelmesi, haberleşmelerin zamanında ve gizli bir şekilde yapılması ve en önemli olarak Osmanlı memleketlerinde mevcut olan yabancı postalarla rekabet etmekti. Bu nezaretle birlikte artık postaların nasıl gönderileceği, nasıl bir yol izleneceği belirlenmişti. Nezaretin ilk dönemlerinde sadece posta kağıtları taşınmaktaydı. Zamanla düzenin oturmasıyla eşyalar ve paralar taşınmaya başlandı. Aynı zamanda ilk olarak devlete ait mektupların gönderilmesi amaçlanmıştır. Daha sonraları halkın da kullanımına açılmasıyla posta faaliyetlerinde artış yaşanmıştı. Bütün bu uygulamaların ardından daha güvenilir ve daha hızlı haberleşme aleti olan telgraf icat edilmişti. Telgraf sisteminden önce yollarda seyahat ederek yapılan haberleşme usulü artık iletim yoluyla yapılmaya başlandı. Hatlarla birlikte artık Osmanlı Devleti'nin küçüklü büyüklü bütün eyaletlerine telgraf hatları kurulmuş ve artık devlet eyaletlerinden hızlı bir şekilde haber almaya başlamıştır. Bu çalışmamızın hazırlanmasında başta Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde yer alan ana kaynaklar, Düsturlar ve konumuz ile alakalı araştırma ve inceleme eserlerinden yararlanılmıştır
Özet (Çeviri)
The concept of communication, which occupies a very important place even today, had a very important place for the states that existed before us. The communication network, which is used for information exchange or intelligence between individuals and states, has increased its effectiveness with the ways it has been built. Although communication over these routes was initially not modern and reliable, they formed the basis of journalistic activities. Especially the communication networks of large states such as the Ottoman Empire, which spread over 3 continents, were widely used. We know that he made efforts to transform the communication organization as a modern institution by ensuring the renewal of these networks. The first institution that existed in the Ottoman Empire in the classical period in terms of communication was the menzilhane organization. We cannot say that menzilhanes were established only for communication purposes. These menzilhanes are divided into those established for the needs of the army during the war, those for the resting and changing horses of messengers for communication purposes, those established for the fulfillment of the pilgrimage, which is a religious duty for Muslims, and those covering other activities. However, during these activities, the messengers forcibly took horses from the people and caused difficulties for the range officers, which put the state in a difficult situation. Despite the regulations, this organization was abolished and the Posta Nezaret was established instead. With the establishment of the Posta Nezareti, the Ottoman Empire aimed to transition to a modern postal system. The aim was to fix the broken system, to ensure timely and confidential communications and, most importantly, to compete with the foreign postal services available in the Ottoman lands. With this supervision, it was now determined how the mails would be sent and how they would be handled. In the early days of the ministry, only postal papers were carried. In time, with the establishment of order, goods and money started to be transported. It was also intended to be the first to send letters of state. Later, postal activities increased as it was made available to the public. After all these applications, the telegraph, a more reliable and faster communication device, was invented. Before the telegraph system, communication was done by traveling on the roads, but now it was done by transmission. With these lines, telegraph lines were established in all provinces of the Ottoman Empire, large and small, and the state began to receive news from its provinces quickly.
Benzer Tezler
- Osmanlı telgraf tarihinde Emile Lacoine'ın çalışmaları veMebâhis-i Telgraf isimli eseri
Emile Lacoine's work in the history of Ottoman telegraph and his work titled Mebahis-i Telgraph
BETÜL ALAŞAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiBilim ve Teknoloji Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNCAY ZORLU
- Büyük Postane iç donanımı ve koruma sorunları
The Grand Post Office interior equipment and protection issues
ÖMÜR KERİMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Kültür ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİDE SEÇKİN
- 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde tifo ve tifo ile mücadele
19th century typhoid and the struggle against typhoid in the Ottoman State
MENEKŞE YILDIZ USLU
- 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde Dürziler ve Dürzi-Maruni çatışmaları
Druzes and Druze Maronite conflicts in the Ottoman Empire In The 19th Century
ERCAN BOLAT
