Ebeveyn ve sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklara yönelik algıları: Karma yöntem araştırması
Parent and classroom teachers' perceptions of gifted children: A mixed method study
- Tez No: 929285
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT GÖKDERE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Amasya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Bu araştırmanın amacı, ebeveynlerin ve sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklara yönelik algılarını belirlemektir. Bu araştırmada karma araştırma yöntemlerinden yakınsayan paralel karma desen kullanılmıştır. Araştırmanın, ebeveynlerin ve sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklara yönelik algılarını belirlemek amacıyla ölçek uygulanan kısım nicel boyutunu, görüşme formu yapılan kısmı nitel boyutunu oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel boyutunda tarama modeli, nitel boyutunda ise olgu bilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Samsun ili Çarşamba ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ilkokullarda görev yapan 189 sınıf öğretmeni ve bu okullardaki öğrenim gören öğrencilerinin 236 ebeveyn oluşturmuştur. 2023-2024 eğitim öğretim yılı güz döneminde tesadüfi örnekleme yöntemiyle Çarşamba ilçesinde ilkokullarda görev yapan 151 sınıf öğretmeni ve 198 ebeveyn ile nicel verilere, 38 sınıf öğretmeni ve 38 ebeveyn ile nitel verilere ulaşılmıştır. Veri toplama aracı Demirok ve Özcan (2016) tarafından geliştirilen“Üstün Yetenekli Öğrencilere Yönelik Algı Ölçeği”ve araştırmacı tarafından oluşturulan“Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu”kullanılmıştır. Katılımcıların demografik özelliklerine ait analizleri, frekans ve yüzdelik olarak verilmiştir. Nicel verilerin analizinde SPSS 25 paket program kullanılmıştır. Katılımcıların cinsiyete göre algılarının değişip değişmediği“t-testi”ile bulunmaya çalışılmıştır. Ebeveynlerin yaş, eğitim seviyesi ve meslek gruplarına göre; sınıf öğretmenlerinin yaş, hizmet süresi ve eğitim durumuna göre farklı olup olmadığını analiz etmek için ANOVA kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde Nvivo 14 programı kullanılarak oluşturulan kategoriler ve kodlar, model üzerinde frekansları gösterilerek sunulmuştur. Araştırma sonucunda katılımcıların üstün yetenekli öğrencilere yönelik algılarının yüksek olduğu görülmüştür. Sınıf öğretmelerinin ölçeğin alt boyutlarına verdikleri cevaplar değişkenlik gösterirken, ebeveynlerin algı ölçeği alt boyutuna verdiği cevaplar benzerlik göstermektedir. Sınıf öğretmenlerinin cinsiyete göre üstün yetenekli öğrencilere yönelik algı ölçeği, öğrenme istekliliği ve kişilik özellikleri alt boyutunda kadın öğretmenlerin lehine anlamlı olduğu ve bu farkın orta etki büyüklüğüne sahip olduğu belirlenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklara yönelik algı ölçeğinde yaş, hizmet süresi ve mezuniyet gruplarına göre; ebeveynlerin cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve meslek gruplarına göre anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Nitel araştırma verilerine göre üstün yetenekli çocuklara normal eğitim veren kurumların uygun olmadığı düşüncesiyle bu çocukların özel eğitim alması gerektiği belirlenmiştir. Ayrıca ebeveynlerin ve sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklarla ilgili eğitimlere ihtiyaç duydukları tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda normal eğitim kurumlarının üstün yetenekli çocuklar için daha işlevsel hale getirilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Üstün yetenekli çocuklara özel eğitim veren kurumların etkililiğini artırmak adına eksiklerinin giderilmesi ve üstün yetenekli çocukların eğitimlerine yönelik kalıcı politikalar oluşturulması için çalışmaların yapılması gerektiği şeklinde öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the perceptions of parents and classroom teachers towards gifted children.In this research, convergent parallel mixed design, which is one of the mixed research methods, was used.The quantitative dimension of the research consists of the part of the scale applied to determine the perceptions of parents and classroom teachers towards gifted children, and the qualitative dimension of the research consists of the part of the interview form.The survey model was used in the quantitative dimension of the research, and the phenomenology design was used in the qualitative dimension. The study group of the research consisted of 189 classroom teachers working in official primary schools affiliated to the Ministry of National Education in Çarşamba district of Samsun province and the 236 parents of the students studying in these schools. Quantitative data were obtained from 151 classroom teachers and 198 parents and qualitative data were obtained from 38 classroom teachers and 38 parents in the fall semester of the 2023-2024 academic year by random sampling method. The data collection tool was the“Perception Scale for Gifted Students”developed by Demirok and Özcan (2016) and the“Semi-structured Interview Form”created by the researcher. Analyses of the demographic characteristics of the participants are given as frequencies and percentages. SPSS 25 package program was used in the analysis of quantitative data.“t-test”was used to find out whether the participants' perceptions changed according to gender. ANOVA was used to analyze whether there were differences according to the age, education level and occupational groups of the parents and the age, length of service and education level of the classroom teachers. In the analysis of qualitative data, categories and codes created using Nvivo 14 program were presented by showing their frequencies on the model. As a result of the study, it was seen that the participants had high perceptions of gifted students. While classroom teachers' responses to the sub-dimensions of the scale varied, parents' responses to the perception scale sub-dimension were similar. It was determined that there was a significant difference in the perception scale of classroom teachers towards gifted students according to gender in the sub-dimensions of willingness to learn and personality traits in favor of female teachers and this difference had a medium effect size. There was no significant difference in the perception scale of classroom teachers towards gifted students according to age, length of service and graduation groups; and no significant difference was observed according to gender, age, educational status and occupational groups of parents. According to the qualitative research data, it was determined that gifted children should receive special education, since institutions providing regular education are not suitable for gifted children. In addition, it was determined that parents and classroom teachers need training on gifted children. As a result of the research, it was emphasized that regular education institutions should be made more functional for gifted children. In order to increase the effectiveness of institutions providing special education for gifted children, it was suggested that studies should be carried out to eliminate their deficiencies and to establish permanent policies for the education of gifted children.
Benzer Tezler
- Üstün zekâlı öğrencilerin davranışsal özelliklerini belirleme ölçeğini uyarlama çalışması
Adaptation study of the scale for rating behavioral characteristics of superior students
CEREN ERSOY
- Bilim ve sanat merkezlerine ilişkin paydaşların görüşlerinin incelenmesi
The analysis of the concepts of stakeholders related to science and art centers
MELTEM GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDOĞAN KÖSE
- Üstün yetenekli tanısı konmuş ve konmamış öğrencilerin bilimsel yaratıcılıklarının farklı değişkenler açısından incelenmesi (Edirne il örneği)
Examining the scientific creativity of students diagnosed and not diagnosed as gifted in terms of different variables (Edirne province example)
KEMAL CANER ÖNCÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL KILIÇ
- Üstün yetenekli öğrencilerin ebeveynlerinin Türkiye'deki eğitim sistemine bakış açısı
Perspectives of parents of gifted students on the Turkish education system
AYŞE CEYDA TATARİ EĞRİHANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞİN KAPLAN SAYI
- Üstün zekalı olgularda sosyal biliş ve dismorfoloji
Social cognition and dysmorphology in gifted children
AYŞEGÜL SATAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZEN KÖSE