Sosyokültürel etkenler ve değişkenler bağlamında rekabet folkloru: Fatsa ve Ünye örneği
Rivalry folklore in the context of sociocultural factors and variables: The case of Fatsa vs. Ünye
- Tez No: 929367
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET KESKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Samsun Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 284
Özet
İnsanların bireysel ve toplumsal olarak çeşitli dönemlerde, bağlamlarda ve biçimlerde gerçekleştirdikleri iletişim süreçlerinin, bu doğrultuda birbirleriyle kurdukları bağların, zaman zaman, çeşitli nedenlerle rekabet temeline dayalı olarak da sürdürülebildikleri bilinmektedir. Söz konusu rekabet olgusunun, bireyin ve toplumun kültürel üretim, tüketim ve aktarım süreçleriyle bütünleşerek sosyal değerlerin, inanışların ve folklorun çeşitli alanlarında ortaya rekabet temelli türlü verilerin çıkmasına yol açabildiği de görülmektedir. Bunun sonucu olarak rekabet olgusu çerçevesinde folklorun inceleme alanına giren zengin konu ve ürünlerin ortaya çıktığı bilinmekle birlikte,“rekabet folkloru”bağlamında henüz müstakil çalışmaların yeterli düzeyde gerçekleştirilmemiş olduğu dikkati çekmektedir. Bu dikkatten hareketle, ortaya konulan söz konusu ürünlerin niteliklerini ve temellerini belirlemeyi ve bunları türlü değişkenler çerçevesinde çözümlemeyi hedefleyen bu çalışmada folklor ve rekabet konusu, Fatsa ve Ünye örnekleminde incelenmiştir. Saha araştırmaları kapsamında kullanılan derinlemesine gözlem ve görüşme yöntemleriyle elde edilen veriler tasnif edilerek bütüncül ve disiplinlerarası yaklaşımla çözümlenmiştir. Çeşitli tasnif maddeleri altında Fatsa ve Ünye örnekleminde oluşan rekabet olgusu ve algısı, bunun kültüre ve kültürel ürünlere yansımaları, davranış folkloru, inanışlar, ritüeller, anlatılar ve kalıpyargılar bağlamında oluşturulan ürünler, çalışmada kapsamlı biçimde analiz edilmiştir. Sahada yapılan gözlemler, kaynak kişilerden elde edilen veriler ve konu bağlamında gerçekleştirilen araştırmalar sonucunda iki ayrı grup örneği olarak tanımlanan Fatsa ve Ünye ilçelerindeki birey ve toplulukların davranış örüntülerinde ve kalıpyargılarında büyük ölçüde benzerlikler olduğu görülmüştür. Benzer özelliklere sahip olan iki ilçe ve yine benzer davranış örüntülerine sahip iki ilçe insanı arasında köklü bir geçmişe bağlı olarak şekillenen rekabetin temelindeyse çok çeşitli etkenlerin ve değişkenlerin varlığı dikkati çekmektedir. Çalışma kapsamında söz konusu etken ve değişkenlerin geçmişten günümüze kadar süregelen durumu kapsamlı bir şekilde ele alınmış, geçmişte daha çok sosyolojik ve politik etkenlerle biçimlendiği tespit edilen rekabetin günümüzde daha çok, her iki ilçenin de il olma isteği çerçevesinde biçimlendiği görüldüğünden, çalışmada özellikle sosyal medyada genç kuşaklar tarafından yapılan rekabet içerikli paylaşmalar da dikkate alınarak, söz konusu rekabet, değişim ve dönüşüm biçimleri odağında da değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Communication processes, both individual and social, take place across different periods, contexts, and forms, often incorporating competition for a variety of reasons. This competitive aspect is deeply embedded in cultural production, consumption, and transmission, contributing to the emergence of competition-based elements in social values, beliefs, traditions, and folklore. Over time, various folklore-related topics and cultural products shaped by competition have been identified, yet independent studies explicitly addressing the concept of“rivalry folklore”remain limited. Despite the evident role of rivalry in shaping local narratives, stereotypes, and traditions, systematic academic inquiries into how competition manifests in folklore and influences cultural identity are still insufficient. From this perspective, this study examines the relationship between folklore and competition through a focused case study of Fatsa and Ünye, two neighboring districts in Türkiye with a historically rooted rivalry. The research aims to determine the characteristics, foundations, and implications of relevant cultural products shaped by this competition, analyzing them through various sociocultural and historical variables. To achieve this, the study employs in-depth observation and interview methods as part of extensive field research. The collected data are then classified and analyzed with a holistic and interdisciplinary approach, enabling a comprehensive understanding of how competition influences folklore in these two communities. The study thoroughly explores the phenomenon and perception of competition in Fatsa and Ünye, examining its cultural reflections in areas such as behavioral folklore, beliefs, rituals, narratives, and stereotypes. Findings from field observations, interviews with informants, and related research suggest that despite being distinct groups, individuals and communities in both districts exhibit significant similarities in their behavioral patterns and the stereotypes they construct about one another. The rivalry between Fatsa and Ünye is deeply rooted in historical sociopolitical factors, which have evolved over time. While traditional elements of competition remain influential, contemporary rivalry has increasingly centered on the shared aspiration of both districts to attain provincial status. In this context, the study also evaluates the impact of modern transformations, particularly the role of digital platforms and social media in shaping and redefining this competitive dynamic. The younger generations of Fatsa and Ünye engage with and perpetuate rivalry in new ways, often through social media interactions, humor, and digital folklore, thereby adding new dimensions to this long-standing cultural phenomenon. By shedding light on the evolving nature of this rivalry, the research provides insights into the broader relationship between competition and folklore, demonstrating how competitive interactions shape and are shaped by cultural expressions over time.
Benzer Tezler
- Multivariate analysis of school principals' technology leadership competencies, learning school environment and schools' social network structures
Okul müdürlerinin teknoloji liderliği yeterlikleri, okullardaki örgütsel öğrenme ortamı ve örgüt-içi sosyal ağ yapıları arasındaki ilişkinin çok yönlü analizi
KÖKSAL BANOĞLU
Doktora
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER ÇETİN
- İstanbul'da çoklu konut gelişiminin semantik ve sentaktik olarak irdelenmesi: 1930-1980 Dönemi
Examining the development of urban apartment housing through semantic and syntactic considerations in Istanbul: 1930-1980 Period
MEHMET EMİN ŞALGAMCIOĞLU
- İlk çağ yunan zihin dünyasındaki 'doğal hukuk' ideallerinin insan hakları teorisinin oluşumuna katkısı
The contribution of the ideals of 'natural law' in the ancient greek intellectual world to the formation of human rights theory
FURKAN GÜLER
- Şanlıurfa Göbeklitepe kentsel arkeolojik sit alanı ve Örencik mahallesi arkeopark model önerisi
Şanlıurfa Göbeklitepe urban archeological site and Örencik neighborhood archeaopic model project
İSMAİL SERVETBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiHasan Kalyoncu ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYDANUR YENEL
- Mekansal aidiyet ve yabancılaşma bağlamında Zeyrek konut çevresinin irdelenmesi
An investigation about Zeyrek housing environment in the context of place attachment and estrangement
PINAR GEÇKİLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNLÜ