Fransa Millî Kütüphanesi (Bibliotheque Nationale de France) Turc. 296 numaralı Mecmû'a-i Eş'âr (inceleme-metin)
France National Library (Bibliotheque Nationale de France) poetry collection number of Turc. 296 (analysis-text)
- Tez No: 929484
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMRE ÖZYILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 359
Özet
Bu çalışmada, XVI. yüzyılda tertip edildiği düşünülen Mecmû'a-i Eş'âr adlı şiir mecmuasını kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Fransa Millî Kütüphanesi'nde Turc. 296 numarada kayıtlı olan bu eser, XV-XVII. yüzyıllar arasında yaşamış şairlerin şiirlerini içermekle birlikte, ağırlıklı olarak XVI. yüzyıla ait gazel ve müfredlerden oluşmaktadır. Mürettibi bilinmeyen mecmuanın, içerdiği farklı yazı türlerinden hareketle zaman içinde eklemeler yapılarak son şeklini XVII. yüzyılda aldığı düşünülmektedir. Mecmuada dîvân edebiyatının önde gelen isimlerinden Ahmed Paşa (ö. 1496/97), Bâkî (ö. 1600), Fuzûlî (ö. 1556), Hayâlî (ö. 1557), Nevʿî (ö. 1599) ve Zâtî (ö. 1547) gibi şairlerin yanı sıra daha az bilinen şairlerin de şiirleri bulunmaktadır. Nazım birimi bakımından gazel ve müfredlerin yoğunlukta olduğu mecmua, Arapça ve Farsça şiirlerin yanı sıra mensur metinlere de yer vermektedir. Şiir mecmuası olmasına rağmen beratlar, şer'iyye sicilleri, bürokratik mektuplar ve Risale-i Kalemiyye gibi metinleri de içermektedir. Çalışma kapsamında, mecmua transkripsiyon alfabesiyle Latin harflerine aktarılmıştır. Giriş bölümünde mecmuaların edebiyat tarihindeki yeri, önemi ve tasnifi ele alınmış, inceleme bölümünde ise mecmuadaki şiirler dîvân metinleriyle karşılaştırılmış, içerik analizleri yapılmış ve veriler tablolar eşliğinde sunulmuştur. Böylece, mecmuanın edebî ve tarihî değeri belirlenerek Osmanlı şiir geleneğine katkısı ortaya konmuştur. Bu çalışma, mecmuaların edebiyat tarihi araştırmalarındaki rolünü vurgulamak ve literatüre yeni veriler kazandırmak amacıyla hazırlanmıştır.
Özet (Çeviri)
This study provides a comprehensive analysis of Mecmu'a-i Eş'ar, a poetry miscellany believed to have been compiled in the 16th century. Registered under Turc. 296 at the Bibliotheque Nationale de France, the manuscript contains poems by poets who lived between the 15th and 17th centuries, with a predominant focus on 16th-century ghazals and couplets. Although the compiler of the miscellany remains unknown, the presence of different styles of handwriting suggests that additions were made over time, with the final form likely taking shape in the 17th century. The miscellany includes works by prominent Divan poets such as Ahmed Paşa (d. 1496/97), Baki (d. 1600), Fuzuli (d. 1556), Hayali (d. 1557), Nevʿi (d. 1599) and Zati (d. 1547) alongside lesser-known poets. While ghazals and couplets constitute the majority of the collection, it also features poems in Arabic and Persian as well as prose texts. In addition to its function as a poetry compilation, the manuscript contains official documents, court records, bureaucratic letters, and works such as Risale-i Kalemiyye. As part of this study, the miscellany has been transcribed into the Latin alphabet using a standardized transliteration system. The introduction discusses the significance, classification, and role of poetry miscellanies in literary history, while the analytical section compares the poems in the miscellany with those found in the divans of the respective poets. The content has been systematically examined, and data have been presented in tables. This research aims to determine the literary and historical value of the miscellany, highlight its contributions to the Ottoman poetic tradition, and emphasize the importance of such compilations in literary history studies.
Benzer Tezler
- Fransa Milli Kütüphanesi'nde bulunan 316 envanter numaralı Leylâ vü Mecnûn Mesnevisi'nin süsleme özellikleri
Ornamentation characteristics of Leylâ vü Mecnûn Masnavi with inventory number 316 found in the National Library of France
GAYE SAATCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
El SanatlarıAtatürk ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN ELİTOK
- Dâstân-ı Sührâb Bin Rüstem ve Şâhnâme ile mukayesesi
The Epic of Sohrab Son of Rostam and Its comparison with the Shahnameh
DİNCER DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRULLAH YAKUT
- Manastırlı Celâl Bey dîvânı(İnceleme - Metin)
The dîvân of Manastirli Celâl Bey [Textual analysis - Text]
MURAT GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ARSLAN
- Paris Milli Kütüphane'de bulunan ve minyatürleri Nakkaş Osman'a ait olan Metali'ü's Saade adlı eserde yer alan astrolojik konulu minyatürlerin incelenmesi ve özgün tasarımlar
Başlık çevirisi yok
DENİZ ELMASTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ ADIGÜZEL TOPRAK
- XVII. yüzyıla ait bir Mecmû'a-i Hikâyât (Vr.01-213) (İnceleme-metin-dizin-tıpkıbasım)
A 17th century's Mecmû'a-i Hikâyât (Fol. 01-213) [Analysis-text-index-facsimile]
İSHAK ALGAN
Doktora
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZUHAL HASENE KÜLTÜRAL