Aile hekimlerinin ALS farkındalığını değerlendirmek ve üçüncü basamak sağlık hizmetleriyle ALS hastaları arasında hasta bakımını kolaylaştırıcı bir bağlantı kurmak
Assessing family physicians awareness of ALS and establishing a link between tertiary health care and ALS patients to facilitate patient care
- Tez No: 930260
- Danışmanlar: PROF. DR. HİLMİ UYSAL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Amiyotrofik Lateral Skleroz (ALS), ALS'ye Multidisipliner Yaklaşım, Aile Hekimliği ve ALS, Birinci Basamakta ALS, Amyotrophic Lateral Sclerosis (ALS), Multidisciplinary Approach to ALS, Family Medicine and ALS, ALS in Primary Care
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Amaç: ALS tanılı hastaların yönetimi zorluklar içermekte ve multidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir. Birinci basamak bakım ile hastane bakımı arasında iş birliğine ve bakımın koordinasyonuna ihtiyaç bulunmaktadır. Birinci basamak sağlık hizmetinin temeli olan aile hekimlerinin bu koordinasyondaki rolleri belirleyici olabileceği açıktır. Ancak henüz birinci basamakta görevli olan hekimler ile hasta tanı, tedavi ve izleminden birincil derecede sorumlu olan üçüncü basamak nöroloji uzmanları arasındaki koordinasyon ve ilişkinin araştırıldığı bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Hastaların gerekli durumlarda 3. basamak hastanede değerlendirilmesi yerine aile hekimleri tarafından değerlendirilmesi, aile hekiminin nörolog ile doğrudan iletişime geçmesi hasta, hasta yakını ve hastalık süreci için olumlu etkisinin olacağı öngörülebilir. Yöntem: Bu çalışmaya Antalya il merkezinde bulunan aile hekimleri ile 2. ve 3. basamak hastanelerde görev yapmakta olan nöroloji uzmanları dahil edilmiştir. Anketler, çalışmaya dahil edilen doktorlar ile yüz yüze yapılmıştır. Çalışma öncesi literatür taraması yapılarak benzer çalışmalar ve sonuçları değerlendirilmiş, çalışmaya uygun ölçek belirlenememiş olup uygun sorularla anket formu hazırlanmıştır. Çalışmada, biri aile hekimlerine diğeri 2. ve 3. basamakta görevli nöroloji uzmanlarına olmak üzere 2 farklı anket uygulanmıştır. Çalışmada doktorların ALS farkındalık ifadelerine karşı olan tutumlarının incelenmesinde bağımsız örneklem t testi analizi yapılmıştır. Çalışmada ALS hastası olan hekimlerin ALS farkındalık ifadelerine karşı olan tutumlarının tanılama süreçlerindeki özelliklere göre incelenmesinde Kruskall Wallis testi ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Tutum düzeylerinin ilişkilerin incelenmesi için korelasyon analizi uygulanmıştır. Çalışmada 0,05'ten küçük p değerleri anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Çalışmada ALS hastası olmayan aile hekimleri, ALS hastası olan aile hekimleri ve nöroloji uzmanları olmak üzere 3 grup üzerinden değerlendirmeler yapılmıştır. Kayıtlarda 2023 yılında n1=429 ALS hastası olmayan aile hekimi, n2=62 ALS hastası olan aile hekimi ve n3=37 nöroloji uzmanı olduğu ve toplamda evren sayısının (N=528) olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada basit rastgele örnekleme yöntemi kullanılarak, %5 kabul edilebilir hata payı ve %99 güven seviyesi ile en az n=268 bireyin evrenin temsil gücünü sağlayabileceği hesaplanmıştır. Elde edilen örneklem sayısı evrendeki ağırlıklara göre tabakalandığında en az n1=218 aile hekimi, n2= 31 ALS hastası olan aile hekimi ve n3=19 nöroloji uzmanının çalışmaya dahil edilmesi gerektiği ifade edilebilir. Çalışmaya dahil edilen ALS hastası olan aile hekimlerinin 19'u erkek, 12'si kadın; nöroloji uzmanlarının 10'u erkek, 8'i kadındır. ALS hastası olmayan aile hekimleri ile ALS hastası olan aile hekimlerinin ALS hastalığı konusundaki bilgi düzeyleri kıyaslanmıştır. Nöroloji uzmanları ve ALS hastası olan aile hekimlerinin iş birliği konusundaki yaklaşımları değerlendirilmiştir. Ayrıca her bir grup için hesaplanan bilgi ve tutum düzeyleri gruplarda sosyodemografik, ALS'li hastayı takip süresi ve diğer katılımcı özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Sonuç ve Öneriler: Aile hekimlerinde bölgelerindeki ALS hastalarının etkisi ile kronik hastalık izlemi ve ALS hastalığı ile ilgili farkındalıklarını arttırmak mümkün görülmektedir. Nöroloji uzmanlarının da ALS hastalarının takibinde aile hekimleri ile iş birliğinin ve zorlu sağlık sorunlarının çözümüyle ilgili farkındalığı arttırmaktadır. Aile hekimleri ve nöroloji uzmanlarına uygulanan bu çalışma ile hem aile hekimlerinin hem de nöroloji uzmanlarının ALS hastalarının bakımı konusunda yapılacak iş birliğinin, hastalık yönetimini kolaylaştıracağı ve hastaların yaşam kalitesi üzerinde olumlu olacağı düşünülmesine rağmen birinci basamak ile üçüncü basmak sağlık kuruluşları arasında iletişim olmadığı için her iki doktor grubunun iş birliği yapmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. ALS takibinde aile hekimlerinin merkezi bir rol alacağı multidisipliner yaklaşımın değerli olabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: The management of ALS patients involves challenges and requires a multidisciplinary approach. Collaboration and coordination between Primary Care and Hospital Care are essential. It is clear that family physicians, as the foundation of primary healthcare services, can play a decisive role in this coordination. However, no study has yet been found that examines the coordination and relationship between primary care physicians and tertiary neurology specialists, who are primarily responsible for the diagnosis, treatment, and follow-up of patients. It can be anticipated that having family physicians assess patients when necessary, instead of referring them directly to a tertiary hospital, and enabling direct communication between family physicians and neurologists would have a positive impact on patients, their relatives, and the disease process. Methods: This study included family physicians in the central district of Antalya and neurology specialists working in secondary and tertiary hospitals. Surveys were conducted face-to-face with the participating doctors. A literature review was performed before the study to evaluate similar studies and their results; however, no suitable scale was identified, so a questionnaire was designed with appropriate questions. Two different surveys were applied: one for family physicians and another for neurology specialists working in secondary and tertiary healthcare institutions. An independent samples t-test was used to analyze the attitudes of doctors toward ALS awareness statements. The Kruskal-Wallis test and the Mann-Whitney U test were used to examine the attitudes of physicians with ALS patients in relation to specific characteristics of the diagnostic process. Correlation analysis was applied to assess the relationships between attitude levels. A p-value of less than 0.05 was considered statistically significant. Results: In the study, evaluations were conducted based on three groups: family physicians without ALS patients, family physicians with ALS patients, and neurology specialists. Records from 2023 showed that there were n1=429 family physicians without ALS patients, n2=62 family physicians with ALS patients, and n3=37 neurology specialists, making a total population of N=528. Using a simple random sampling method, with an acceptable margin of error of 5% and a 99% confidence level, it was calculated that at least n=268 individuals would be required to adequately represent the population. When stratified according to the population distribution, at least n1=218 family physicians, n2=31 family physicians with ALS patients, and n3=18 neurology specialists needed to be included in the study. Among the participating family physicians with ALS patients, 19 were male and 12 were female, while among the neurology specialists, 10 were male and 8 were female. The study compared the knowledge levels of family physicians with and without ALS patients regarding ALS. It also assessed the collaboration approaches of neurology specialists and family physicians with ALS patients. Additionally, the study examined whether the knowledge and attitude levels calculated for each group varied based on sociodemographic factors, duration of ALS patient follow-up, and other participant characteristics. Conclusions: It seems possible to increase family physicians' awareness of chronic disease monitoring and ALS by the influence of ALS patients in their regions. Neurology specialists also contribute to raising awareness of collaboration with family physicians in the follow-up of ALS patients and in solving complex health problems. Through this study applied to both family physicians and neurology specialists, it is believed that the cooperation between them in the care of ALS patients would facilitate disease management and positively impact patients' quality of life. However, due to the lack of communication between primary and tertiary healthcare institutions, the study concluded that neither group of doctors collaborated. It is believed that a multidisciplinary approach, where family physicians play a central role in ALS follow-up, could be valuable.
Benzer Tezler
- Aile hekimlerinin hepatit B virüsü ve aşısı hakkındaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi
Evaluation of family physicians' level of knowledge about hepatitis B and vaccine
RABİA ERMİŞ YEŞİL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSakarya ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR AYDIN
- Aile hekimlerinin dekübit ülseri önlenmesinde bilgi ve farkındalık düzeyleri
Family physicians in the prevention of decubitusulcer knowledge and awareness levels
BURAK MUTLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiOrdu ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR ENGİNYURT
- Aile hekimlerinin gebelik öncesi bakıma ilişkin bilgi tutum ve davranışları
Knowledge, attitudes and behaviors of family physicians towards preconceptionel care
SEFA AKGÜÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEŞİDE GÜNDÜZÖZ
- Aile hekimlerinin özgül öğrenme bozukluğu hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of knowledge, attitudes and behaviors of family physicians about specific learning disorder
DOĞAN GÜNEŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiDüzce ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR KAYA
- Aile hekimlerinin obsesif kompulsif bozukluk hakkındaki bilgi düzeyi ve görüşlerinin değerlendirilmesi
Assessment of family physicians knowledge levels and perspectives on obsessive-compulsive disorder
MUHAMMED SELİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Aile HekimliğiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CELAL KUŞ