Multipl skleroz hastalarında elektroensefalografi ile subklinik nöbet aktivitesinin değerlendirilmesi
Evaluation of subclinical seizure activity in patients with multiple sclerosis using electroencephalography
- Tez No: 930281
- Danışmanlar: PROF. DR. FERAH KIZILAY
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Nöroloji, Neurology
- Anahtar Kelimeler: Multipl Skleroz, Subklinik Nöbet, Elekroensefalografi, Bilişsel Fonksiyonlar, Depresyon, Multiple Sclerosis, Subclinical Seizure, Electroencephalography, Cognitive Functions, Depression
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Nöroloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
ÖZET Amaç: Bu çalışmada multipl skleroz (MS) hastalarında görülebilen bilinç veya davranışta subjektif ya da objektif değişikliğe yol açmayan subklinik nöbet aktivitesinin elektroensefalografi (EEG) ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca subklinik nöbet ile engellilik düzeyleri, hastalık süreleri, MS tedavileri, depresyon ve bilişsel etkilenme arasında bir ilişki olup olmadığı da incelenmiştir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı MS polikliniğine Temmuz 2023 – Temmuz 2024 tarihleri arasında başvuran, dahil edilme kriterlerini karşılayan ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan Relapsing Remitting Multipl Skleroz hastaları dahil edilmiştir. Kontrol grubu olarak subjektif yakınmaları olan kranial görüntülemesi ve nörolojik muayenesi normal olan gönüllüler seçilmiştir. Çalışmaya toplam 53 RRMS'li birey ve 32 sağlıklı kontrol olmak üzere 85 katılımcı dahil edilmiştir. MS grubunda 2 kez, kontrol grubunda 1 kez olmak üzere EEG çekimi yapılmıştır. MS grubunda 8 hastanın ikinci EEG çekimleri hasta isteği nedenli yapılamamıştır. Tüm katılımcıların demografik verileri (yaş, cinsiyet) ve hasta grubunun hastalık süresi, atak sayısı ve MS tedavileri kaydedilmiştir. Muayene esnasında MS hastalarının EDSS (Expanded Disability Status Scale) düzeyleri belirlenmiştir, her katılımcıya Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Montreal Bilişsel Değerlendirme Testi (MoCA) uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmadaki RRMS hastalarının yaş ortalaması 37,40, kontrol grubunun yaş ortalaması 40,50'dir. Hastaların %84,9'u (n=45) kadın, %15,1'i (n=8) erkek; kontrol grubunun %81,3'ü (n=26) kadın ve %18,8'i (n=6) erkeklerden oluşmaktadır. RRMS hastalarının ortalama hastalık süresi 8,15 yıl, EDSS skoru ortalaması 1,76'ydı. Hasta grubunun MoCA puan ortalaması 25,11, kontrol grubunun 25,9; hasta grubunun BDÖ puanı ortalaması 11,19, kontrol grubunun 9,91 olarak saptandı. İki grup arasında yaş, cinsiyet, eğitim durumu, çalışma durumu, MoCA ve BDÖ puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı. Katılımcıların EEG sonuçları incelendiğinde; RRMS grubunda ilk EEG'de 47 hastada normal EEG bulguları (%88,7), 2 hastada fokal epileptiform aktivite (%3,8), 2 hastada zemin aktivitesi yavaşlaması (%3,8) ve 2 hastada da frekans/amplitüd asimetrisi (%3,8) saptanmıştır. Kontrol grubu EEG sonuçlarına bakıldığında ise katılımcıların hepsinde normal EEG bulguları görüldü. Ancak iki gruptaki EEG verileri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı (p>0,05). RRMS grubunda 8 hastanın ikinci EEG çekimlerini tamamlayamaması nedenli toplam 45 hastanın ikinci EEG verileri elde edilebildi. 2.EEG sonuçları içerisinde sadece 1 adet fokal epileptiform aktivite (%2,2) görüldü. Planlanan iki EEG tetkiki tamamlanmış 45 RRMS hastasının 3'ünde epileptiform anomali izlenmiş olup çalışmamızdaki subklinik nöbet sıklığı %6,66 olarak saptandı. Ancak EEG anormallikleri olması durumu kognitif bozukluk ve depresyon ile doğrudan ilişkilendirilemedi. Sonuç: MS hastalarında demiyelinizasyon ve diğer patofizyolojik süreçlere bağlı depresyon, kognitif bozukluklar ve epileptik nöbetler meydana geldiği bilinmektedir. Ek olarak hastalarda objektif veya subjektif semptom ve bulgulara neden olmadan subklinik nöbetler olabileceği de düşünülmektedir. Bu çalışma RRMS hastalarında EEG incelemesinin subklinik nörolojik değişiklikler için kullanılabileceğini göstermektedir. EEG anormalliklerinin klinik öneminin anlaşılabilmesi için ileri araştırmalara ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Purpose: This study aimed to evaluate subclinical seizure activity that does not cause subjective or objective changes in consciousness or behavior which may be observed in patients with multiple sclerosis (MS) using electroencephalography (EEG). It was also investigated whether there was a relationship between subclinical seizures and disability levels, disease duration, MS treatments, depression and cognitive impairment. Materials and Methods: Relapsing Remitting Multiple Sclerosis patients who applied to Akdeniz University Faculty of Medicine Hospital, Department of Neurology, MS outpatient clinic between July 2023 and July 2024, who met the inclusion criteria, and who volunteered to participate in the study were included in the study. Subjects with subjective complaints and normal cranial imaging and neurological examination were selected as the control group. A total of 85 participants were inclueded in the study, 53 individuals with RRMS and 32 healthy controls. EEG recordings were performed twice in the MS group and once in the control group. Second EEG recordings of 8 patients in the MS group could not be performed due to patient requests. Demographic data (age, gender) of all participants and duration of disease, number of attacks and MS treatments of the patient group were recorded. During the examination, EDSS (Expanded Disability Status Scale) levels of MS patients were determined, and Beck Depression Scale (BDS) and Montreal Cognitive Assessment Test (MoCA) were applied to each participant. Findings: The mean age of the RRMS patients in the study was 37.40 years, while the mean age the control group was 40.50 years. 84.9% (n=45) of the patients were female and 15.1% (n=8) were male; the control group consisted of 81.3% (n=26) female and 18.8% (n=6) male subjects. The mean disease duration of RRMS patients was 8.15 years and mean EDSS score was 1.76. The mean MoCA score of the patient group was 25.11, and the control group score was 25.9; the mean BDI score of the patient group was 11,19, and the control group score was 9,91. There was no statistically significant difference between the two groups in terms of age, gender, educational status, employment status, MoCA and BDI scores. When the EEG results of the participants were examined, in the RRMS group, normal EEG findings were detected in 47 patients (88.7%), focal epileptiform activity in 2 patients (3.8%), slowing of background activity in 2 patients (3.8%) and frequency/amplitude asymmetry in 2 patients (3.8%) in the first EEG. When the control group EEG results were examined, normal EEG findings were observed in all participants. However, no statistically significant difference was found between the EEG data in the two groups (p>0.05). In the RRMS group, second EEG data could be obtained from a total of 45 patients due to the fact that 8 patients could not complete their second EEG recordings. Only 1 focal epileptiform activity (2.2%) was observed among the 2nd EEG results. Epileptiform activity was observed in 3 of 45 RRMS patients who completed the two planned EEG examinations, and the subclinical seizure frequency was detected as 6.66% in our study. However, the presence of EEG abnormalities could not be directly associated with cognitive impairment and depression. Conclusion: It is known that MS patients experience depression, cognitive disorders, and epileptic seizures due to demyelination and other pathophysiological processes. In addition, it is thought that patients may have subclinical seizures without causing objective or subjective symptoms and findings. This study shows that EEG examination can be used for subclinical neurological changes in RRMS patients. Further studies are needed to understand the clinical significance of EEG abnormalities.
Benzer Tezler
- Multiple skleroz olgularında spontan yutmanın elektroensefalografi cihazı kullanılarak poligrafik kayıtlama yöntemi ile değerlendirilmesi
Assessment of spontaneous swallowıng ın multıple sclerosıs cases by usıng polıgraphıc recordıng method ın electroencephalography
HÜLYA ULUĞUT ERKOYUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Nörolojiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLAY KURT İNCESU
- Klinik izole sendrom ve multipl skleroz hastalarında kantitatif elektroensefalografi incelemesi ve bilişsel işlevlerle ilişkisi
Quantitative electroencephalography in clinically isolated syndromes and relapsing remitting multiple sclerosis: Correlation with cognitive functions
FİKRİYE İLAY TOKTAŞ
- Demiyelinizan hastalıklar ve limbik ensefalit hastalarında otoantikor pozitifliğinin araştırılması
Autoantibodies in demyelinating disorders and limbic ensephalitis
HİKMET KIZTANIR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarıİstanbul ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR AYDINLI
- Multipl skleroz hastalarında başağrısı şikayeti ve homosistein düzeyleri arasındaki ilişki
Relationship between headache occurence and homocysteine levels in multiple sclerosis
TUBA ANIK
- Multipl Skleroz hastalarında BDNF geni mRNA ekspresyonu ile hsa-miR-10a-5p ve hsa-miR-429-3p ekspresyonları arasındaki ilişkinin araştırılması
Investigation of the relationship between BDNF gene mRNA expression and hsa-miR-10a-5p and hsa-miR-429-3p expression in Multiple Sclerosis patients
ECEM AYŞEGÜL SARIALİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Genetikİstinye ÜniversitesiTıbbi Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURADİYE ACAR