Uşak ili Aile Sağlığı Merkezlerinde görev yapan sağlık çalışanlarında yapay zekâ kaygısının incelenmesi
Investigation of artificial intelligence anxiety among healthcare workers in Family Health Centers in Uşak province
- Tez No: 930397
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UTKU ESER
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Uşak Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Hekimliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Amaç: Yapay zekâ teknolojilerinin sağlık hizmetlerinde giderek yaygınlaşması, bu alanda çalışan profesyonellerin adaptasyon sürecinde kaygılarını beraberinde getirmektedir. Birinci basamak sağlık hizmetleri, YZ uygulamalarının hastayla ilk temas noktasında devreye alındığı, sağlık çalışanlarının hem tanı-tedavi süreçlerinde hem de idari işlemlerde YZ ile etkileşimde bulunduğu kritik bir düzlemi temsil ettiği için bu durum, çalışanların mesleki rollerini ve hasta ilişkilerini nasıl etkileyeceğine dair belirsizlik ve kaygı yaratmaktadır. Bu bağlamda hazırlanan araştırmanın amacı, Uşak ilindeki aile sağlığı merkezlerinde görev yapan sağlık çalışanlarının YZ kaygı düzeylerini saptamak ve bu kaygının demografik, mesleki ve bilişsel tutum değişkenleri arasındaki ilişkilerini incelemektir. Gereç Yöntem: Bu tanımlayıcı-kesitsel çalışma, 01 Kasım 2024–01 Şubat 2025 tarihleri arasında Uşak ilindeki aile sağlığı merkezlerinde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini, gönüllü onam verip anket formunu eksiksiz dolduran 164 sağlık çalışanı oluşturmuştur. Veri toplama, yüz yüze uygulanan iki bölümlü yapılandırılmış anketle gerçekleştirilmiş; birinci bölümde katılımcıların demografik ve mesleki özellikleri ile YZ'ye ilişkin tutumlarına dair sorular, ikinci bölümde ise“Yapay Zekâ Kaygısı Ölçeği”yer almıştır. Toplanan veriler SPSS 30.0 programında analiz edilmiş; normal dağılım Kolmogorov–Smirnov testi ile doğrulanmış, ikili grup karşılaştırmalarında bağımsız örneklem t-testi, üç ve daha fazla grup için One-way ANOVA (Tukey HSD post-hoc) ve kategorik değişkenler arasında Ki-kare + Z-Test for Proportions (Bonferroni Correction) yöntemleri kullanılmıştır. Analizlerde anlamlılık düzeyi p < 0,05 olarak kabul edilmiştir Bulgular: Çalışmamıza ASM'lerde görev yapan 164 sağlık çalışanı katıldı. Katılımcıların büyük bir kısmının aile hekimi, kadın ve evli bireylerden oluştuğu, eğitim seviyesinin ağırlıklı olarak lisans düzeyinde olduğu belirlendi. YZ uygulamalarını kullanım oranı %24,4 (n=40) olmasına rağmen, bu alandaki gelişmelere ilgi duyanların oranı %70,7 (n=116) olarak tespit edildi. Katılımcıların %67,7'si (n=111) tıbbi YZ'nin ASM'lerde olumlu etkiler yaratacağı yönünde görüş bildirdi. Erkek sağlık çalışanları, lisansüstü mezunları ve aile hekimlerinin YZ uygulama/araçları kullanım ve YZ gelişmelerine ilgisi anlamlı olarak yüksek bulundu. Toplam YZ kaygı düzeyleri orta seviyede hesaplanırken, alt boyutlara bakıldığında en yüksek kaygının“sosyoteknik körlük”boyutunda olduğu görüldü. Ebe ve acil tıp teknisyenlerinin aile hekimlerine kıyasla“iş değiştirme”alt boyutunda anlamlı derecede daha yüksek kaygı yaşadığı belirlendi(p=0,034). YZ hakkındaki gelişmelere ilgi göstermeyenlerin toplam YZ kaygısı ve öğrenme kaygısı puanları ilgi gösterenlere göre anlamlı şekilde daha yüksek bulundu(p=0,016 ve p
Özet (Çeviri)
Objective: The growing adoption of artificial intelligence (AI) technologies in healthcare has introduced new anxieties for professionals. In primary care—where AI applications are often first encountered and healthcare workers interact with AI both in clinical decision-making and administrative tasks—this can generate uncertainty about their professional roles and patient relationships. This study therefore aimed to determine the level of AI-related anxiety among healthcare workers serving in Uşak Province's family health centers and to examine its associations with demographic, professional, and cognitive-attitudinal variables. Materials and Methods: This descriptive cross-sectional study was conducted between November 1, 2024, and February 1, 2025, in family health centers located in Uşak. The study sample comprised 164 healthcare professionals who voluntarily consented to participate and completed the questionnaire in full. Data were collected through a structured two-part face-to-face survey. The first part included questions related to participants' demographic and occupational characteristics, as well as their attitudes toward AI. The second part contained the“Artificial Intelligence Anxiety Scale.”Data were analyzed using SPSS 30.0. Normal distribution was assessed with the Kolmogorov–Smirnov test. Independent sample t-tests were used for binary group comparisons, One-way ANOVA (with Tukey HSD post-hoc) for comparisons involving three or more groups, and Chi-square with Z-Test for Proportions (with Bonferroni Correction) for categorical variables. Statistical significance was set at p < 0.05. Results: A total of 164 healthcare professionals working in Family Health Centers (FHCs) participated in this study. The majority of participants were family physicians, women, and married individuals, with most holding a bachelor's degree. Although only 24.4% (n=40) reported using AI applications or tools, a significantly higher proportion—70.7% (n=116)—expressed interest in developments related to AI. Additionally, 67.7% (n=111) believed that medical AI would have positive impacts in FHCs. Male healthcare professionals, those with postgraduate education, and family physicians showed significantly higher levels of both AI tool usage and interest in AI developments. While overall AI anxiety levels were measured as moderate, the highest anxiety was observed in the“sociotechnical blindness”subdimension. Compared to family physicians, midwives and emergency medical technicians reported significantly higher anxiety levels in the“job displacement”subdimension (p=0.034). Participants who were not interested in AI developments exhibited significantly higher total AI anxiety and learning anxiety scores than those who were interested (p=0.016 and p
Benzer Tezler
- Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bağlı kuruluşlarda çalışan personelin toplumsal cinsiyet algısının incelenmesi (Uşak ili örneği)
Research of gender perception of staff working in organizations affiliated with the Provincial Directorate of Family and Social Services (Uşak province example)
ALİ ERÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sosyal HizmetUşak ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAN YÖRÜK
- Uşak ili damızlık sığır yetiştiriciler birliğine kayıtlı işletmerin genel yapısı
General structure of the dairy farms that members of breeding cattle associations in Uşak
KEMAL KÖSE
- Uşak ili keçi yetiştiriciliğinin mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerileri
The current state of goat raising in the city of Uşak problems and suggestions for solutions
MURAT ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatUşak ÜniversitesiZootekni Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİBEL ALAPALA DEMİRHAN
- Okul yöneticilerinin etkililiğinin değerlendirilmesi (Uşak ili örneği)
Evaluation of school principles' effectiveness (Uşak case)
FATMA KOÇAK ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiEğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKİF HELVACI
- Uşak ili Banaz ilçesi orman içi ve kenarı köyleri tarım işletmelerinin ekonomik analizi
The Economic analysis of the farms of the forestry villages in the Banaz district of Uşak province
ŞERAFETTİN GÖRMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELAHATTİN ERAKTAN