Şizofreni ve şizoaffektif bozukluk hastalarında talamus çekirdek hacimlerinin sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması ve klinik testlerle korelasyonu
Comparison of thalamic nucleus volumes in schizophrenia and schizoaffective disorder patients with a healthy control group and investigation of clinical test correlations
- Tez No: 930539
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERGİN SAĞTAŞ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Radyoloji ve Nükleer Tıp, Radiology and Nuclear Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Radyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Şizofreni ve şizoaffektif bozukluk, şizofreni spektrumundaki hastalık gruplarından olup, önemli morbiditeye ve fonksiyon kayıplarına neden olan psikiyatrik hastalıklardır. Bu hastalıkların tanısı DSM-V kriterleri doğrultusunda konulmaktadır. DSM-V kriterlerine göre şizoaffektif bozukluğun şizofreniden farkı, şizofreni ataklarının çoğunda eşlik eden duygudurum bozuklukları ile karakterize olan bir hastalık olmasıdır. Bu yüzden şizofreniye göre daha zor tanı almaktadır. Bu hastalık grupları, ruhsal bozukluklar olarak kabul edilmekle birlikte, son yıllarda nörodejeneratif ve nörogelişimsel kuramların ön plana çıkmasıyla, yalnızca ruhsal sorunlar olmaktan ziyade beyin parankimindeki morfolojik değişikliklere ikincil olarak da değerlendirilmektedir. Talamus, diensefalondan oluşan ve somatosensoriyel yolakları içeren önemli bir beyin yapısıdır. Gelişimsel histoloji araştırmalarında, talamusun kortikal gelişimle yakından ilişkili olduğu ve bu ilişkinin bozulması durumunda hem talamus hem de kortekste etkilenme görülebileceği ortaya konulmuştur. Literatürde, bu gelişimsel problemler ile psikotik hastalıkların ilişkisini gösteren çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Çalışmamızın amacı, Freesurfer otomatik ölçüm MRG programı kullanarak şizofreni ve şizoaffektif bozukluk hastalarını, birbirleriyle ve sağlıklı bireylerle karşılaştırarak talamusla olan olası ilişkilerini ve farklılıklarını ile belirlemek; ayrıca bu olası farklılıkların klinik testlerle korelasyonunu araştırmaktır. Çalışmamız, yerel etik kurul onayı alındıktan sonra, Şubat 2023- Eylül 2024 tarihleri arasında DSM-V kriterlerine göre şizofreni ve şizoaffektif bozukluk tanısı almış ve kriterlerimize uyan 45 hasta ile çalışmamıza gönüllü olarak şartlarımızı sağlayan 26 sağlıklı bireyin dahil edilmesiyle gerçekleştirildi. Hasta grubuna Şizofreni Pozitif ve Negatif Sendromlar Ölçeği (PANSS), Klinik Global İzlenim Ölçeği (CGI) ve Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKI) uygulandı. Şizoaffektif bozukluk hastalarına ise ek olarak Young Mani Ölçeği ve Hamilton Depresyon Ölçeği uygulandı. Katılımcılara, 3D sagital 1mm kesit kalınlıktaki T1 ağırlıklı sekans dahil edilerek rutin sekansları içeren kontrastsız kraniyal MRG çekimi yapıldı ve veriler FreeSurfer (v7.2.0) yazılımı ile analiz edildi. Görüntülerden talamus hacimleri ve alt çekirdek hacimleri elde edildi. Analiz sonuçlarında şizofreni ve şizoaffektif bozukluk hastalarının sağ talamus hacimlerinde daha belirgin olmak üzere sağlıklı bireylerin talamus hacimlerine kıyasla istatistiksel olarak anlamlı azalma saptandı. Alt çekirdek düzeyinde ise şizofreni ve şizoaffektif bozukluk hastalarında medial (MVRE,MDI,MDm, Pt), intralaminar (Pf, CM), ventral (VM, VPL, VLp) ve posterior (PuA) çekirdek hacimlerinde istatistiksel olarak anlamlı azalma saptandı. Ayrıca özellikle ventral düzeydeki çekirdeklerde, şizofreni ve şizoaffektif bozukluk hasta grupları arasında anlamlı farklılıklar bulundu. Klinik testlerle çekirdekler arasındaki ilişki değişken olup, bazı çekirdeklerle belirli testler arasında korelasyon saptandı. Sonuç olarak talamus hacminde ve alt çekirdek gruplarında gözlemlenen azalmalar, şizofreni spektrumundaki şizofreni ve şizoaffektif bozukluk hastalarını kendi aralarında ve sağlıklı bireylerden ayırmada anlamlıdır. Elde edilen sonuçlar, bu alanda daha geniş kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The schizophrenia spectrum disorder group of illnesses, of which schizophrenia and schizoaffective disorder are members, constitutes major psychiatric diseases that affect people at the productive period of their life, leading to significant morbidity and loss of functionality. The diagnosis of these disorders is made according to the DSM-V criteria. DSM-V criteria state that schizoaffective disorder is characterized by the presence of mood disorders during most of the schizophrenic episodes, distinguishing it from schizophrenia. As a result, it is more difficult to diagnose than schizophrenia.Conventionally regarded as mental disorders, newer neurodegenerative and neurodevelopmental theories suggest that these disorders may not be purely psychological problems but have a contribution from morphological changes in the brain parenchyma. The thalamus forms part of the diencephalon and thus occupies the central part as it is the site of somatosensory pathways. Developmental histology has shown that the thalamus is intimately linked to cortical development, and disruption of this relationship could lead to functional and structural abnormalities of both the cortex and the thalamus. Most of the studies in the literature have pointed to the link of these developmental abnormalities with psychotic disorders. The aim of our study was to investigate the possible relationship and differences between the thalamus in schizophrenia and schizoaffective disorder, as well as in healthy controls, and explore the correlation between these potential differences and clinical test outcomes. After local ethical committee approval, our study included 45 patients with schizophrenia or schizoaffective disorder according to the DSM-V criteria, after they fulfilled the inclusion criteria and volunteered to participate in this study, from February 2023 to September 2024, and 26 healthy volunteers, summing up 71 participants altogether. Clinical tests applied to the patient group included the Positive and Negative Syndrome Scale, Clinical Global Impression Scale, and Pittsburgh Sleep Quality Index, while the Young Mania Rating Scale and Hamilton Depression Rating Scale were also administered to schizoaffective disorder patients. All patients and healthy subjects were clinically and radiologically evaluated for eligibility prior to MRI studies. Subsequently, all participants received routine cranial MRI without contrast using 3D sagittal 1mm slice thickness T1-weighted sequences. MRI image data were processed by using FreeSurfer, v7.2.0, software to quantify volumes of the thalamus and its subnuclei. These indeed reflected significant volume reduction of the ventral, intralaminar, medial, and posterior parts of the right thalamus in patients as compared to controls. Other subregions did not exhibit any statistically significant difference. Subnuclei level analysis further disclosed statistically significant volume reductions in medial, (MVRE,MDI,MDm,Pt), intralaminar (Pf, CM), ventral (VM, VPL, VLp), and posterior (PuA) nuclei in the patients relative to controls. The clinical tests further exhibited different associations with the thalamic subnuclei where several subnuclei were found to show significant correlations. Of note, there existed significant differences between schizophrenia and schizoaffective disorder concerning the ventral nuclei, including VM, VPL, and VLp. These differences in the volume of the thalamus and its subnuclei reached statistical significance in schizophrenia, schizoaffective disorder, and healthy subjects. These findings seem to indicate that thalamic abnormalities might provide an important marker that may differentiate schizophrenia spectrum disorders. However, replication in larger studies is necessary to confirm such findings and understand their mechanisms.
Benzer Tezler
- Klozapin kullanan ve kullanmayan şizofreni hastalarında işlevselliğin ve işlevselliği etkileyen faktörlerin incelenmesi
Functionality and factors affecting the functionality on schizophrenic patients who use or not USE clozapine
UFUK KESKİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriAdnan Menderes ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VESİLE ALTINYAZAR
- Ağır ruhsal bozukluğu olan ve antipsikotik monoterapi ya da polifarmasi uygulanan ayaktan hastalarda metabolik sendrom sıklığı
The prevalence of metabolic syndrome in outpatients with severe mental illness on antipsychotic monotherapy or polypharmacy
PINAR KIZILAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriKaradeniz Teknik ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET TİRYAKİ
- Üçüncü basamak psikiyatrik tedavi merkezinde psikoz tedavi yaklaşımları-retrospektif, kesitsel bir farmakoepidemiyoloji çalışması
Approaches to psychosis treatment at the third level psychiatric treatment center-a retrospective, cross-sectional pharmacoepidemiology study
ECE DAĞDEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAtatürk ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HACER AKGÜL CEYHUN
- Şizofreni ve bipolar bozukluk hastalarında antipsikotik kullanım yolu ile ilişkili belirleyiciler: Geriye dönük dosya taraması çalışması
Determinants of antipsychotic formulations in schizophrenia and bipolar disorder patients: A retrospective chart review
MEHMET AKİF KARA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİSE ÖZGÜVEN
- Şizofrenili ve şizoaffektif bozukluklu hasta lenfositlerinde dna hasarı ve tamir etkinliğindeki farklılıkların değerlendirilmesi
Evaluation of differences of dna damage in lymphocytes and repair efficiency in patients with schizophrenia and schizoaffective disorder
OSMAN ZÜLKİF TOPAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriPamukkale ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN İSMAİL ÖZDEL