Geri Dön

Yetişkinlerde bilişsel çarpıtmaların karar verme süreçleri ve bilişsel tamamlanma ihtiyacı üzerindeki etkisi

The effect of cognitive distortions on decision-making process and the need for cognitive closure

PDF İndir

  1. Tez No: 930581
  2. Yazar: ZOZAN BABALİTAŞ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KÜBRA ÇELİK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Haliç Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 112

Özet

Bu araştırmanın amacı, yetişkinlerde bilişsel çarpıtmaların, karar verme süreçleri ve bilişsel tamamlanma ihtiyacı üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Buna ek olarak, yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyi gibi bazı demografik değişkenler ile aralarındaki ilişki de incelenmiştir. Araştırma örneklemi, 216 kadın ve 103 erkekten oluşmaktadır. Araştırmada, kişisel bilgi formu, Melbourne Karar Verme Ölçeği I-II (MKVÖ I-II), Tamamlanma İhtiyacı Ölçeği-Kısa Formu (TİÖ-KF) ve Bilişsel Çarpıtma Ölçeği (BÇÖ) online olarak Google Formlar üzerinden bireylere iletilerek veriler toplanmıştır. Çalışmanın verileri, SPSS 29 programıyla analiz edilmiştir. Analizlerde, regresyon ve korelasyon analizleri, ANOVA ve bağımsız t-testleri yapılmıştır. Bilişsel çarpıtmalar ile dikkatli karar verme alt boyutu arasında anlamlı bir ilişki bulunmadı. Karar vermede öz saygı, kaçıngan karar verme, panik karar verme ve erteleyici karar verme ile bilişsel çarpıtma arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bilişsel çarpıtmalar ile bilişsel tamamlanma ihtiyacı arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Cinsiyet ve bilişsel çarpıtma arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Erkeklerin, kadınlara oranla karar vermede öz saygı seviyeleri yüksek; kadınların, erkeklere oranla panik karar verme seviyeleri yüksek bulunmuştur. Diğer karar verme stilleri ile cinsiyet arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Kadınların bilişsel tamamlanma ihtiyacı seviyelerinin, erkeklerden daha yüksek çıktığı bulunmuştur. Üniversite mezunlarının bilişsel çarpıtma seviyelerinin, yüksek lisans/doktora mezunlarından yüksek olduğu bulunmuştur. Üniversite mezunlarının karar vermede öz saygı seviyelerinin, yüksek lisans/doktora mezunlarından düşük olduğu bulunmuştur. Üniversite mezunlarının kaçıngan karar verme seviyeleri, yüksek lisans/doktora mezunlarından yüksek bulunmuştur. Diğer karar verme alt boyutları seviyeleri ile eğitim düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Eğitim düzeyi ile bilişsel tamamlanma ihtiyacı arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Bilişsel çarpıtma seviyelerinin, yaş gruplarına göre farklılık gösterdiği bulunmuştur.“40-65”yaş arası katılımcıların, karar vermede öz saygı seviyelerinin hem“18-25”hem de“25- 30”yaş arasındakilerden yüksek olduğu bulunmuştur. Dikkatli karar verme dışındaki alt boyut seviyelerinin, yaşa göre farklılık gösterdiği bulunmuştur. Yaş grupları ile bilişsel tamamlanma ihtiyacı arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.

Özet (Çeviri)

This study's aim is to examine the effect of cognitive distortions on decision-making process and the need for cognitive closure. In addition, the relationship between some demographic variables such as age, gender and educational level were also analysed. The research sample consists of 216 women and 103 men. In the research, personal information form, Melbourne Decision Making Questionnaire, the Need for Closure Scale-Short Form, Cognitive Distortion Scale (CDS). The forms were sent to the individuals online via Google Forms and the data were collected. The data of the study were analysed with SPSS 29 software. In the analyses, regression and correlation analyses, ANOVA and independent t-tests were performed. No significant relationship was found between cognitive distortions and vigilance decision making sub-dimension. A significant relationship was found between selfesteem in decision making, avoidant decision making, panic decision making and procrastinatory decision making and cognitive distortion. A significant relationship was found between cognitive distortions and the need for cognitive closure. No significant difference was found between gender and cognitive distortion. Men have a higher level of self-esteem in decision-making than women. The level of panic decision-making was found to be higher in men than in women. No significant difference was found between other decision-making styles and gender. The level of the need for cognitive closure was found to be higher in women than in men. It was found that the cognitive distortion level of the university graduates was higher than the masters/doctorate graduates. It was found that university graduates' self-esteem in decision-making was lower than that of masters/doctorates. The level of avoidant decision-making was found to be higher for university graduates than for graduates with a master's/doctoral degree. There was not any significant difference between the other decision-making subscale levels and the level of education. No significant difference was found between the level of education and the need for cognitive closure. Levels of cognitive distortions were found to vary according to age groups. It was found that participants aged between“40-65”had higher self-esteem in decisionmaking than those aged between“18-25”and“25-30”. It was found that subdimension levels of decision-making other than vigilance decision-making differed according to age. The need for cognitive closure was not significantly different between age groups.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    875590

    Yetişkinlerde çevrimiçi kumar oynamada bağımlılığın risk ve koruyucu faktörlerinin incelenmesi

    Examining the risk and protective factors of addiction in online gambling in adults

    NİSA NUR ÇALIŞKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GAYE SALTUKOĞLU

  2. Tez No

    847770

    Günlük dil kullanımı ile psikopatoloji göstergeleriarasındaki ilişkide üst bilişlerin ve bilişsel çarpıtmalarınaracılık rolünün incelenmesi

    The examination of mediator effect of metacognitions and cognitive distortions in the relationship daily use of language and psychopathology indicators

    AYŞE SU KOCAYÖRÜK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Psikolojiİstanbul Arel Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖMER FARUK ŞİMŞEK

  3. Tez No

    693353

    Genç yetişkinlerde flört şiddeti mağduriyeti ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide bilişsel çarpıtmaların aracı rolünün incelenmesi

    Examining the mediating role of cognitive distortions in the relationship between victimization of dating violence and life satisfaction in young adults

    MELİS SIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Psikolojiİstanbul Kent Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ZEYNEP PINAR COHEN

  4. Tez No

    722151

    Yetişkinlerde çocukluk çağı travmalarının duygu düzenleme güçlüğü ile bilişsel çarpıtmalar arasındaki ilişkisi

    Examination of the relationship of childhood traumas with emotion regulation difficulties and cognitive distortions among adults

    ESRA ERGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    PsikolojiMaltepe Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ DENİZ ŞARLAK

  5. Tez No

    844187

    Genç yetişkinlerde öz şefkat ve kendini sabotaj arasındaki ilişkide bilişsel çarpıtmaların aracı rolü

    The mediating role of cognitive distortions in the relationship between self-compassion and self-sabotage in young adults

    KÜBRA UZEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Psikolojiİstanbul Kent Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET SAPANCI

Geri Dön