Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı ergenlerde kendine zarar verme davranışı, bilişsel esneklik ve farmakolojik tedavi ilişkisi
Relationship between self-injurious behavior, cognitive flexibility and pharmacological treatment in adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
- Tez No: 930865
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MELTEM KÜÇÜKDAĞ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Psikiyatrisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Amaç: Çalışmamızda 'Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu' tanılı ergenlerde kendine zarar verme davranışı, bilişsel esneklik, öz duyarlılık ve farmakolojik tedavi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza çocuk ve ergen psikiyatriye başvuran ve araştırma şartlarına uygun bulunan 63 DEHB tanılı hasta (en az 6 aydır DEHB tedavisi alan=33 ve DEHB'ye yönelik tedavi almayan=30 hasta) ve benzer demografik özelliklere sahip 60 sağlıklı genç dahil edildi. Katılımcılara ve ailelerine araştırmamız hakkında bilgi verilerek kendilerinden yazılı olarak onam alındı. Tüm gençler“Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli- Türkçe Versiyonu”(ÇDŞG-ŞY-T) uygulanarak değerlendirildi. Gençlere 'Bilişsel Esneklik Ölçeği' (BEÖ), 'Öz Duyarlılık Ölçeği' ve 'Kendine Zarar Verme Davranışı Değerlendirme Envanteri' (KZVDDE) uygulandı. Bulgular: DEHB tanılı hastaların kontrol grubundaki katılımcılara göre daha sık kendine zarar verme davranışı sergiledikleri saptandı. Tedavisiz DEHB hastalarının kendilerine zarar verici davranışlarla, kişiler-arası ilişkilerini düzenleme beklentileri ve/veya arayışları tedavili DEHB hastalarından daha yüksek çıkmıştır ve yine bu tedavisiz hastaların seçeneklerin farkında olma düzeylerindeki artışa rağmen zarar verici davranışı otonom düzenleyici faydaları nedeniyle sürdürdüğü anlaşılmıştır. DEHB tanı kriterlerini karşılayıp tanıya yönelik tedavi almayan hastaların bilinçlilik düzeyleri her ne kadar artsa da hastalar kendilerine zarar verici davranışı bazı kişiler- arası işlevler nedeniyle sürdürmektedir. DEHB'li tedavi alan ve kendine zarar veren gençlerde, bilişsel esneklik ile öz yeterlilik düzeylerindeki artışla birlikte zarar verici davranışın çevreden intikam alma niteliği azaldığı ve bu gençlerde seçeneklerin farkındalığı arttıkça, özerklik sağlama ve koruma amacıyla kendine zarar vermenin azaldığı saptandı. DEHB tanılı ergenlerin öz duyarlılık düzeyleri kontrol grubundaki ergenlerden daha düşük ve tedavisiz DEHB grubunda bilişsel esneklik-öz yeterlilik düzeyi kontrol grubuna göre düşük olarak saptandı. Her üç grupta, katılımcıların bilişsel esneklik ve öz duyarlılık puanlarının pozitif korele olduğu görüldü. Sonuç: Kendine zarar verici davranış sergileyen DEHB'li ergenlerde tanıya yönelik başlanan ilaç tedavisi, ergenlerin bilişsel esneklik ve öz duyarlılık becerilerini de destekleyerek davranışı güdüleyen ve sürdüren faktörlerin önüne geçebilir. Bununla beraber bilişsel esneklik ve öz duyarlılık becerilerini geliştirmeye dair müdahaleler kendine zarar verici davranışı olan tüm ergenlerde davranışın yönetimi ve önlenmesinde etkili olabilir. Elde ettiğimiz sonuçlar, bu olgularda takip ve koruma amaçlı uygulanabilecek beceri eğitimleri ve medikal müdahaleler üzerinde çıkarım yapmada yardımcı olacaktır. Etkilerin net olarak anlaşılabilmesi adına boylamsal çalışmalara ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Aim: Our study aimed to evaluate the relationship between self-harming behavior, cognitive flexibility, self-compassion and pharmacological treatment in adolescents diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Materials and Methods: Our study included 63 patients diagnosed with ADHD who applied to child and adolescent psychiatry and were found to be suitable for the study conditions (33 patients who had received ADHD treatment for at least 6 months and 30 patients who had not received ADHD treatment) and 60 healthy young people with similar demographic characteristics. Participants and their families were informed about our study and written informed consent was obtained from them. All young people were evaluated using the“Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children-Present and Lifetime Version-Turkish Version”(ÇDŞG-ŞY-T). The young people were administered the 'Cognitive Flexibility Scale' (CFS), the 'Self-Compassion Scale' and the 'Self-Harm Behavior Assessment Inventory' (SBAAS). Results: It was found that patients with ADHD exhibited self-harming behavior more frequently than participants in the control group. Untreated ADHD patients had higher expectations and/or searches for self-harming behaviors and regulating interpersonal relationships than treated ADHD patients, and it was also understood that these untreated patients continued their harmful behaviors due to their autonomic regulatory benefits despite the increase in their awareness of options. Although the consciousness levels of patients who met the ADHD diagnostic criteria and did not receive treatment for the diagnosis increased, patients continued their self-harming behaviors due to some interpersonal functions. In young people with ADHD who received treatment and self-harmed, it was found that the nature of the harmful behavior to take revenge on the environment decreased with the increase in cognitive flexibility and self- efficacy levels, and as awareness of options increased in these young people, self-harm for the purpose of gaining and protecting autonomy decreased. Self-sensitivity levels of adolescents with ADHD were lower than those in the control group, and cognitive flexibility-self-efficacy levels were lower in the untreated ADHD group compared to the control group. In all three groups, participants' cognitive flexibility and self- compassion scores were found to be positively correlated. Conclusion: Drug treatment initiated for ADHD adolescents who exhibit self-harming behaviors can prevent factors that motivate and maintain behaviors by supporting cognitive flexibility and self-awareness skills. In addition, interventions to develop cognitive flexibility and self-awareness skills can be effective in the management and prevention of behavior in all adolescents with self-harming behaviors. Our results will help us make inferences on skill training and medical interventions that can be applied for follow-up and protection purposes in these cases. Longitudinal studies are needed to clearly understand the effects.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı ergenlerde kendine zarar verme davranışı ve yavaş bilişsel tempo belirtileri ile ilişkisi
The relationship between nonsuicidal self-injury and sluggish cognitivetempo symptoms in adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
BEYZA ERGÜL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU ERSÖZ ALAN
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavisinin borderline kişilik özelliklerine etkisi
The effect of attention deficit and hyperactivity disorder treatment on borderline personality features
RUKİYE ESRA ILDIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriNecmettin Erbakan ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK AKÇA
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı alan çocuklarda dissosiyatif ve diğer belirtilerin ilişkisi
The association of dissociative symptoms and others among children with attention deficiency and hiperactivity disorder
BETÜL GÜL ALIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AYLA AYSEV
- 12-18 yaş arası yıkıcı davranış sorunları olan ergenlerde genel ve klinik özellikler ve izlem bulguları
Common and clinical features and follow up findings of adolescents aged 12-18 with disruptive behaviour problems
İPEK SÜZER GAMLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriÇukurova ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL TAHİROĞLU
- Davranım bozukluğu tanısıı alan ergenlerde tanının sürekliliği, klinik gidişi ve ilişkili faktörlerin araştırılması
Research of diagnostic stability, clinical prognosis and related factors in adolescent diagnosed with conduct disorder
ERGÜL FİDAN KIRCELLİ