Kent planlama mesleğinin toplumdaki görünürlüğü: Kahramanmaraş depremleri örnek olayı üzerinden bir okuma
Urban planning profession in society: A reading through the case study of Kahramanmaraş earthquakes
- Tez No: 930967
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EBRU KAMACI KARAHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehir Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 288
Özet
6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş Pazarcık merkezli 04.17 saatinde Mw 7.7 ve 13.24'te Kahramanmaraş Elbistan merkezli Mw 7.6 büyüklüğünde iki deprem 11ili kapsayarak çok fazla yıkım ve hayat kaybına neden olmuştur. Doğal devinim olan depremlerin, afet olması çevre sorunları tarafından kaynaklanan bir sebep değil, sonuçtur. İnsan faaliyetleri, doğa olaylarının neden olduğu hasarı daha da kötüleştirebileceği gibi mekân ve bireylerin bundan daha az etkilenmesini sağlayabilmektedir. Depremlerin etki alanının büyüklüğü ve ortaya çıkardığı maddi, manevi enkaz şehir ve bölge planlama disiplinin meşruiyetinin sorgulanmasına yol açmıştır. Yaşanan depremler sonucunda anlaşılmıştır ki katastrofik afet risklerinin azaltılması ve afet sonrası çözümlerin üretilebilmesi için planlama disiplininin katkı ve yönlendirmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Kentlerin geleceğe yönelik kamu yararı gözeterek karar geliştirmekle yükümlü, dirençli ve sürekli gelişime uyum sağlayacak kamusal hizmet olarak tanımlanan kent planlama mesleği yegâne meslektir. Afetlere karşı hazırlıklı olmak bilimsel yönden, politik yönden ve toplum algısı ile yakından ilişkilidir. Yaşanan her büyük deprem sonrası yıkımların kader olmadığını, deprem doğal afetinin felakete dönüşmemesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bu çalışmada, mekânın üretiminde ana aktör olan planlama eylem alanının depremlerden sonra toplumda ne kadar görünür olduğu sorusuna cevap aranmakta; yaşanan afetler sonrasında ve belki de sonucunda kent planlama mesleğinin, toplum bilincindeki yeri ve toplumun bu meslek alanına ilişkin geliştirdiği algı yüzeylerini anlamayı hedeflemektedir. Bunu yaparken de kamuda planlama meslek alanına ilişkin geliştirilen algının nasıl şekillendiği ve neler olduğu; toplumun kent planlama meslek alanına yönelik algısının ne olduğu; paydaş meslek disiplinlerinin kent planlama alanına yönelik algısının ne olduğu ve şehir plancılarının kendi meslek alanlarına ilişkin algısının ne olduğu sorularına yanıt verebilmesi de amaçlanmaktadır. Yaşanan depremler sonrasında kentsel ve toplumsal algılara odaklanarak, yaşanan toplumsal süreci ve yine yaşanan deneyimleri ifade edebilmesi, buna bağlı kalarak toplumda oluşan algı ve yargıların gerçekçi ve bütüncül bir şekilde ortaya koyulmasını hedeflemesi sebebiyle“nitel araştırma”yöntemleri kullanılmıştır. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak elde edilen bulgular, çoğunlukla araştırma probleminin derinlemesine keşfedilmesini ve sosyal gerçekliğin çeşitli yönlerinin ortaya çıkmasını sağlamaktadır. Çalışmada, sosyal medya platformlarının depremler ile ilgili kent planlama meslek alanının toplumdaki görünürlüğünü ve toplumsal algının ortaya koyulması için içerik analiz yöntemi kullanılarak toplanan veriler betimsel, içerik ve metin analizi başta olmak üzere nitel analiz yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma nesnesi olarak doküman/metin analiz yöntemi ile gerekli literatür taraması, bireysel gözlemler ve sosyal medyadan faydalanılmıştır. Yorumlayıcı paradigmada gözlem ve saha araştırması kullanılarak, betimleme ve tematik analizi ile beraber şahsi eleştirel bir yorumlamanın olduğu sistematik bir analiz kullanılmıştır. Toplanan verilerin daha ayrıntılı analiz edilmesi ve değerlendirilmesi içerik analizi ile sağlanmıştır. Betimsel analiz amaç, görüşme ve gözlem sonucunda verilerin değerlendirme ve yorumlanmasında kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 6 Şubat 2023' Kahramanmaraş'ta meydana gelen ikiz depremleri sonrasında Türkiye'de kent planlama mesleğinin algısal ve toplumsal etkilerini kapsayan afet bölgesindeki bireysel gözlemler, sosyal medya kullanıcıları, şehir plancıları ve kent planlaması ile ilgili diğer meslek gruplarını içermektedir. Araştırmanın sonucunda, Kahramanmaraş depremleri sonrasında halkın depremlere ve kent planlama mesleğine olan algısına ilişkin duygu ve düşüncelerini sosyal medya üzerinden nasıl ve nereden yansıttıkları hakkında bilgiler sunmakta, bazı önemli bulguları, politika çıkarımları açısından yorumlayarak vurgulamaktadır. Çalışmanın öncül bulguları arasında, afetlere yönelik hassasiyet ve şehir planlama meslek alanının görünürlüğünün, deprem sonrasında geçen zamanla deprem bölgesi ve deprem riski olan illerde daha fazla dikkat çektiğini ortaya koymaktadır. Bu ilişkinin mekandaki yansımasının ise depremin gerçekleştiği yer ve deprem riski yüksek olan illerde daha fazla dikkat çekmesi anlamına gelmektedir. Bu durum, hem mevcut hem de gelecekteki afetlere karşı daha fazla hazırlıklı olunmasını sağlamaktadır. Çalışma, deprem ve şehir planlaması açısından sürekli bir ilgi ve farkındalığın, uzun vadeli ve sürdürülebilir çözümler için kritik olduğunu vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
On February 6, 2023, two earthquakes of Mw 7.7 and Mw 7.6 magnitude struck Kahramanmaraş, causing widespread destruction and loss of life across 11 provinces. While earthquakes are natural occurrences, human activities can either mitigate or exacerbate their impacts. This highlights the crucial role of urban planning in disaster risk reduction and post-disaster recovery. The recent catastrophe has raised questions about the legitimacy of planning as a discipline and underscored its necessity in formulating resilient solutions. Urban planning is a fundamental profession responsible for making future-oriented decisions that ensure resilience and sustainable development while prioritizing public interest. Disaster preparedness is closely linked to scientific approaches, political decisions, and societal perception. Each major earthquake reiterates that destruction is not inevitable, and proper planning strategies can significantly reduce the damages caused by natural disasters. This study explores the visibility of the urban planning profession in society following major earthquakes. It aims to understand how disaster events shape public perception of the profession and how different stakeholders, including planners themselves, perceive its role. Additionally, the study investigates how the public constructs its perception of urban planning, how other professional disciplines view urban planning, and how urban planners assess their own profession. To examine urban and social perceptions after the earthquakes and to provide a comprehensive analysis of public attitudes, qualitative research methods have been employed. Qualitative research allows for an in-depth exploration of social realities and the complex dimensions of the research problem. Social media data, personal observations, and document analysis serve as key sources of information. The study utilizes content analysis to assess how the urban planning profession is perceived on social media following the earthquakes. Document and text analysis have been conducted alongside literature reviews to systematically interpret societal perspectives on urban planning. Observations and field research were combined with descriptive and thematic analysis to provide a critical and structured assessment. Content analysis further facilitated the detailed evaluation of collected data. The research population consists of individual observations from the earthquake-affected areas, social media users, urban planners, and professionals from related disciplines. The study examines the perceptual and social impacts of urban planning in Turkey following the February 6, 2023 earthquakes. The findings reveal crucial insights into how people expressed their perceptions and emotions about earthquakes and urban planning through social media. The results indicate a heightened awareness of disaster risks and the role of urban planning, particularly in earthquake-prone regions. The visibility of the planning profession increases significantly in affected areas and cities at high seismic risk. This underscores the importance of continuous awareness and preparedness in addressing current and future disasters. The study highlights that maintaining long-term engagement with earthquake-related urban planning is essential for developing sustainable and resilient solutions.
Benzer Tezler
- Environmental impact assesment as a decision making tool in urban and regional planning
Kent ve bölge planlamada bir karar alma aracı olarak çevresel etki değerlendirmesi
ZEYNEP FİKRAN YENİCE
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NUMAN TUNA
- Institutional use of information technologies in city planning agencies: Implications from Turkish metroplitan municipalities
Kent planlamada bilgi teknolojilerinin kurumsal uygulamaları: Büyükşehir belediyelerinden çıkarımlar
KORAY VELİBEYOĞLU
Doktora
İngilizce
2004
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AKIN SÜEL
- Bir planlama sorunsalı olarak kültür ve kent
As an urban planning problematic culture and city
ERHAN KURTARIR
Doktora
Türkçe
2012
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NUR ÖKTEN
- Cumhuriyet Dönemi kentleşme sürecinde planlama deneyimi: 1930-1980 İzmit planları
Erfahrungen in der stadtplanung im urbanisierungsprozess zur zeit der Republiksperiode: 1930-1980 pläne der stadt İzmit
FÜGEN AVDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Kamu YönetimiKocaeli ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
YRD. DOÇ. DR. AHMET NOHUTÇU
- System agency for bottom-up design: The use of computational design systems for Middle Eastern architecture
Tümevarımcı tasarım için sistem modeli: Hesaplamalı tasarım sistemlerinin Ortadoğu mimarlığındaki kullanımı
NOUR ABUZAID
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERYEM BİRGÜL ÇOLAKOĞLU