Sumerlilerde Tanrı anlayışı ve Enlil kültü
An examination of Summer structures and texts in terms of religious history
- Tez No: 931104
- Danışmanlar: PROF. DR. DURMUŞ ARIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Sumer, Enlil, Mezopotamya, Tanrı, Kült, Yakındoğu, Din, Sumer, Enlil, Mesopotamia, God, Cult, Near East, Religion
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dinler Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 314
Özet
Güney Mezopotamya'nın Basra körfezi kıyıları yakınından Babil'in güneyine kadar uzananve Fırat-Dicle nehirleri arasında yer alan bölümü Akadlılar tarafından“māt Šumērim”(Sumer ülkesi) olarak adlandırılmıştır. Bu bölgede yaşayan topluluklar Sumerliler olarak anılmaktadır. MÖ 4.binyılın son çeyreğinden itibaren kendi dillerinde yazılı belgeler üretmeye başlayan Sumerliler bölgede aynı dönemde ticari, askeri ve dini birlik oluşturacak şekilde şehir devletlerinden oluşan bir sistem organize etmişlerdir. İlk kurulan Sumer şehri Uruk'un tanrısı An başkanlığında diğer Sumer şehir tanrıları bir çeşit hiyerarşik panteonla bir araya getirilmişlerdir. MÖ 3.binyılın ilk yarısından itibaren Nippur şehri ve tanrısı Enlil önem kazanmaya başlamış, An yine panteonun başı olmakla birlikte aktif yönetici tanrı olarak Enlil ön plana çıkmıştır. Krallara yönetim gücünü ve yetkisini veren tanrı olarak kabul edilmiş, kralların yetki alanları genişleyip Sumer ülkesini aştığında Enlil metaforik olarak“tüm ülkelerin kralı”unvanıyla Sumer ülkesiyle birlikte ele geçirilen diğer bölgelerin de tanrısı olarak tazim görmüştür. Babil yönetimi döneminde Babil tanrısı Marduk, Asur hakimiyeti döneminde Asur tanrısı Aššur'a Enlil'in nitelikleri atfedilmiş, imparatorluk tanrılığını ifade eden“ellilūtu”, yani“Enlillik”kavramı ortaya çıkmıştır. Yaratma, yok etme, koruma, cezalandırma, merhamet, öfke gibi birbirine zıt kavramların tek bir kutsal varlıkta toplanmasının ilk örneği olarak Enlil yaklaşık üç bin yıl boyunca Mezopotamya çivi yazılı belgelerinde yer bulmuştur.
Özet (Çeviri)
The region extending from near the shores of Persian Gulf of South Mesopotamia to the South of Babylon was called“māt Šumērim”(Sumerian Country) by the Akkadians. People of this region are known as Sumerians. The Sumerians who produce written documents in their own language from the last quarter of the fourth millenium BC, in the same period, organized a system consisting of city states which have commercial, military and religional unity. Sumerian city deities unified as a sort of lineal hierarchical pantheon under the managemet ofAn, the god of the first established Sumerian city Uruk. Upwards the first half of the third milenium BC, the city of Nippur and its god Enlil began to gain importance and while An stillthe leader of the pantheon, Enlil began to appear as an active ruling God. He has believed as the god who gave to the kings ruling power and authority. When ruling areas of the kings expanded and exceeded the Sumerian country, Enlil was respected as“king of all lands”metaphorically. During the Babylonian period Enlil's features were attributed to Marduk of Babylon, and during Assyrian period to Aššur of Asur. In this process emerged the concept of“ellilūtu”or Enlilship which means emperial deity. As the first example of the gathering of contradictory concepts such as creation and destruction, protection and punishment, mercyand anger into a single sacred being, Enlil has been included in Mesopotamian cuneiform documents for approximately three thousand years.
Benzer Tezler
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- Sumer Kent Devletleri'nin Tanrı ve Tanrıçaları
The Gods and Goddesses of the Sumerian City-States
YILDIZ TİLBE ETGÜ
- Arkeolojik buluntular ve çivi yazılı tabletler ışığında Sümer ve eski ve yeni Babil Dönemi kaynaklarında geçen hayvan isimleri ve betimlemeleri
Animal names and descriptions in Sumerian and old and new Babylonian sources in the light of archaeological finds and cuneiforms tablets
MELTEM YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESMA ÖZ KİRİŞ
- İnanna ve Dumuzi anlatısı
The story of Inanna and Dumuzi
İRFAN CEMİLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
ArkeolojiDicle ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VECİHİ ÖZKAYA
- Mezopotamya'da Tanrı anlayışının doğuşu, gelişimi ve yayılışı (Miladi yıllara kadar)
The birth, development and distribution of the concept of God in Mesopotamia (Up to milestone )
UMUT DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriGazi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAMİ DURMUŞ