Ağrı ilinde rüzgâr enerji santrali kurulabilecek alanların CBS yöntemi ile belirlenmesi
Determination of suitable locations for wind power plants in Ağrı province using GIS methods
- Tez No: 931146
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YILMAZ KESKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Bu çalışma, Türkiye'nin artan enerji ihtiyacı ve yenilenemeyen enerji kaynaklarının hızla tükenmesiyle birlikte yenilenebilir enerji kaynaklarının öneminin artması bağlamında, Ağrı ilinde rüzgâr enerji santrali (RES) kurulumu için en uygun alanları belirlemeyi amaçlamaktadır. Rüzgâr enerjisi, yenilenebilir enerji kaynakları arasında sürdürülebilirliği, düşük karbon salınımı ve sınırsız potansiyeli ile öne çıkmaktadır. Çalışmada, bu kaynağın çevresel ve ekonomik açıdan etkin bir şekilde değerlendirilmesi için Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Çok Kriterli Karar Analizi (ÇÖKA) yöntemlerini kullanmıştır. Ayrıca, mevcut İpektepe ve Yakaağzı RES projelerinin yer seçimleri, belirlenen kriterler doğrultusunda detaylı bir şekilde incelenmiştir. Çalışma kapsamında, rüzgâr enerjisi santrallerinin kurulumu için kritik öneme sahip sekiz ana kriter analiz edilmiştir: rüzgâr hızı, arazi eğimi, enerji nakil hatlarına mesafe, yerleşim alanlarına mesafe, koruma ve sulak alanlara mesafe, karayollarına mesafe, yükselti ve bitki örtüsü. Bu kriterler, CBS tabanlı analizler ve AHP (Analitik Hiyerarşi Süreci) yöntemi ile değerlendirilmiş ve her bir kriterin mekânsal uygunluk üzerindeki etkisi hesaplanmıştır. AHP yöntemi, kriterler arasında bir öncelik sıralaması oluşturarak, en uygun alanların belirlenmesinde bilimsel bir altyapı sağlamıştır. Tüm analizler sonucunda, Ağrı ilinde RES kurulumu için Belirlenen kriterlere bağlı olarak en uygun alanlar tespit edilmiş ve bu alanlar hem teknik hem de çevresel faktörler açısından detaylı bir şekilde değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonuçları, belirlenen alanların rüzgâr enerjisi potansiyelini en üst düzeyde değerlendirme kapasitesine sahip olduğunu göstermektedir. Özellikle rüzgâr hızının yüksek olduğu, eğimin düşük olduğu ve enerji nakil hatlarına yakın alanlar, ekonomik ve teknik açıdan en uygun bölgeler olarak öne çıkmıştır. Bu uygunluk analizleri, aynı zamanda yerleşim alanlarına mesafe gibi sosyal ve çevresel hassasiyetleri de dikkate almıştır. Yerleşim alanlarına çok yakın olan türbinlerin gürültü, görsel etkiler ve gölge etkisi gibi sorunlara yol açabileceği literatürde sıkça vurgulanmaktadır. Bu nedenle, çalışmada sosyal kabul ve çevresel sürdürülebilirlik hedefleri de ön planda tutulmuştur. Mevcut İpektepe ve Yakaağzı RES projelerinin yer seçimleri de çalışma kapsamında detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bu projelerin, belirlenen uygunluk kriterlerine uyum düzeyi değerlendirilmiş ve eksiklikler ortaya konulmuştur. Örneğin, bazı alanların koruma bölgelerine yakınlığı ya da enerji nakil hatlarından uzaklığı, bu santrallerin uygunluk düzeyini düşürebilecek faktörler arasında yer almaktadır. Ayrıca, biyolojik çeşitlilik ve ekosistem dengesine yönelik olası etkiler de değerlendirilmiş ve santrallerin çevresel hassasiyetlere uygunluğu analiz edilmiştir. Bu çalışma, yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin ve sürdürülebilir kullanımında coğrafi bilgi sistemlerinin rolüne dikkat çekmektedir. Literatürde bu tür analizler genellikle mühendislik disiplinleri çerçevesinde ele alınırken, bu çalışma coğrafi yaklaşımla mekânsal analizin yenilenebilir enerji yatırımlarındaki önemini vurgulamaktadır. Ayrıca, Ağrı gibi rüzgâr enerjisi potansiyeli taşıyan ancak bu alanda yeterince çalışılmamış bölgelerde yapılan analizler, bölgesel enerji politikalarına ışık tutacak niteliktedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to identify the most suitable locations for wind power plants (WPP) in Ağrı Province in the context of Turkey's increasing energy demand and the depletion of non-renewable energy sources, which have emphasized the importance of renewable energy resources. Wind energy stands out among renewable energy sources due to its sustainability, low carbon emissions, and limitless potential. The study employs Geographic Information Systems (GIS) and Multi-Criteria Decision Analysis (MCDA) methods to evaluate wind energy in an environmentally and economically efficient manner. Moreover, the site selection of the existing İpektepe and Yakaağzı WPP projects has been thoroughly analyzed according to the criteria established in this study. The research analyzed eight critical criteria essential for the establishment of wind power plants: wind speed, slope, proximity to power transmission lines, distance from residential areas, proximity to protected and wetland areas, distance from highways, elevation, and vegetation cover. These criteria were evaluated using GIS-based analyses and the Analytic Hierarchy Process (AHP), which calculated the spatial suitability impact of each factor. The AHP method provided a scientific basis for prioritizing the criteria and identifying the most suitable locations. As a result, the most appropriate areas for WPP installations in Ağrı Province were determined and evaluated in detail concerning both technical and environmental factors. The findings reveal that the identified areas have the capacity to optimize wind energy potential. Areas with high wind speeds, low slopes, and proximity to power transmission lines were identified as the most economically and technically viable locations. These suitability analyses also considered social and environmental sensitivities, such as the distance from residential areas. Literature highlights that turbines located too close to residential areas can cause issues like noise, visual disturbances, and shadow flicker effects. Therefore, social acceptance and environmental sustainability objectives were emphasized in this study. The study also provides a detailed examination of the site selection for the existing İpektepe and Yakaağzı WPP projects. The compliance of these projects with the identified suitability criteria was assessed, and shortcomings were identified. For instance, the proximity of certain areas to protected zones or the distance from power transmission lines were noted as factors potentially reducing the suitability of these locations. Additionally, potential impacts on biodiversity and ecosystem balance were analyzed, assessing the environmental sensitivity of the plants. This research highlights the critical role of geographic information systems in the effective and sustainable use of renewable energy sources. While similar analyses in the literature are often framed within engineering disciplines, this study underscores the importance of spatial analysis in renewable energy investments from a geographical perspective. Furthermore, the analysis conducted for regions like Ağrı, which have wind energy potential but are under-researched in this context, provides valuable insights for regional energy policies. In conclusion, this study offers an innovative approach to identifying suitable locations for WPP installations and evaluating existing projects in Ağrı Province. The GIS and MCDA-based analyses provide a model for sustainable energy investments that consider technical and environmental factors. The findings are not only applicable to Ağrı Province but also offer guidance for renewable energy projects in other regions of Turkey, contributing to national energy policies and supporting sustainable development goals.
Benzer Tezler
- The evaluation of awareness and implementation of biophilic design patterns in healthcare environments: Case study the Pars Hospital in Iran
Sağlık çevrelerinde biyofilik tasarım kalıplarının farkındalığının ve uygulanmasının değerlendirilmesi: İran Pars Hastanesi örneği
BEHNAZ AKRAMI
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Hastanelerİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMİLE TİFTİK
- The role of oxidative stress factors in the pathophysiology of Ocular Rosacea, analysis of tears and other materials
Oküler Rosacea patofizyolojisinde oksidatif stres faktörlerinin rolü, gözyaşı ve diğer materyallerin analizi
NİLÜFER YEŞİLIRMAK
Doktora
İngilizce
2023
BiyokimyaGazi ÜniversitesiTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN BUKAN
PROF. DR. JEAN-LOUIS BOURGES
- Öğrencilerin kişisel gelişim yönelimlerinin kariyer uyum yeteneklerine etkisi: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi örneği
The effect of personal growth initiative on student's career adaptabilities: The case of Ağrı iIbrahim Ceçen University
MUSTAFA GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimKarabük Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA FİDAN
- Ağrı ilinde tüketime sunulan yoğurtların kimyasal ve mikrobiyolojik kalitesi
Chemical and microbiological quality of yoghurts sold in the city of Ağri
EROL GAZİ HİSOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Besin Hijyeni ve TeknolojisiYüzüncü Yıl ÜniversitesiBesin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YAKUP CAN SANCAK
- Ağrı ilinde bazı silajlık mısır çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of the yield and quality characteristics of some silage corn varieties in Ağrı province
SERHAT HÜSEYİNBAŞ