Kuyruklu araç rotalama problemi: Matematiksel modeller ve sezgisel algoritmalar
Vehicle routing problem with queed tasks: Mathematical models and heuristic algorithms
- Tez No: 931258
- Danışmanlar: PROF. DR. AYDIN ULUCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İş Analitiği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Bu tez Araç Rotalama Problemine sıra bağımlı olarak Makine Çizelgeleme Problemlerinin entegrasyonunda adanmış ya da paralel makineli sistemlerin araştırılması üzerinedir. Yazında rastlanan Kuyruklu Gezgin Satıcı Probleminden (Traveling Salesmang Problem with Queued Tasks) yola çıkarak çok araçlı veya çok makineli varyantların çizge kuramı çerçevesinde matematiksel modelleri önerilmiş, matematiksel modeller tamsayılı doğrusal programlama biçemine kadar sadeleştirilmiş ve simetrik çözümlerin elenmesi üzerine tasarlanmıştır. Alt turların elenmesi için ise Kısıt Türetimi (Constraint Generation) yöntemi ile Dantzig, Fulkerson ve Johnson'un (1954) formülasyonu kullanılarak alternatife göre karar uzayındaki büyüme önlenmiş ve gereksiz kısıtların (redundant constraint) kullanımı azaltılmıştır. Sadeleştirilmelerine karşın önerilen Kuyruklu Araç Rotalama Problemi varyantları en az içerisinde tanımlı alt problemler kadar yüksek karmaşıklık düzeyine sahip olmakta ve problem ölçeği büyüdükçe makul kaynaklar dahilinde çözülebilirlikten uzaklaşmaktadır. Çözülebilirlik ve en iyilenmiş çözümden uzaklık ödünleşimini dengelemek adına bir uzağı gören dinamik kriterli en yakın komşu sezgisel algoritması Kuyruklu Araç Rotalama Problemlerine has olarak tasarlanmıştır. Önerilen sezgiselin başarımı, ulaşılan çözümlere %13 uzaklıktadır. Bu tezde tartışılan genel geçer problemler, önerilen matematiksel modeller ve sezgisel; ayrık olmayan rotalama ve çizelgeleme faaliyetlerini bütüncül olarak ele alarak işletmelerde hız ve maliyet üzerinden önemli rekabet avantajları sağlayabilecektir.
Özet (Çeviri)
This thesis focuses on the investigation of dedicated or parallel machine systems for the sequence-dependently integration of Machine Scheduling Problems with the Vehicle Routing Problem. Based on the Traveling Salesman Problem with Queued Tasks found in the literature, mathematical models of multi-vehicle or multi-machine variants are proposed within the framework of graph theory, the mathematical models are reduced to integer linear programming, and designed to eliminate symmetric solutions. For the elimination of subtours, the constraint generation method and the DFJ formulation are used to avoid the growth of the decision space with respect to the alternative and to reduce the use of redundant constraints. Despite their simplification, the proposed variants of the Vehicle Routing Problem with Queued Tasks have at least as much complexity as the subproblems defined within them, and become less tracktable within reasonable resources as the problem scale increases. In order to balance the trade-off between tracktability and optimality gap, a lookahead nearest neighbor heuristic algorithm with a distance-based dynamic criterion is designed specifically for the Vehicle Routing Problem with Queued Tasks. The performance of the proposed heuristic is within 13% of the obtained solutions. The generalized problems discussed in this thesis, the proposed mathematical models, and the heuristic can provide significant competitive advantages in terms of speed and cost by holistically treating inseparable routing and scheduling activities.
Benzer Tezler
- Kızıl kuyruklu kayın tırtılının yayılış alanlarının çok bantlı kamera entegre edilmiş iha (drone) ile haritalanması: karacabey örneği
Mapping the distribution areas of the pale tussock moth (calliteara pudibunda) using multispectral camera-integrated uav (drone): the case of karacabey
KENAN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Ormancılık ve Orman MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN KADIOĞULLARI
- Multi-agent based large scale traffic flow simulation of intelligent transportation systems
Akıllı taşıt sistemlerinde trafik akışının çoklu ajan yaklaşımıyla büyük ölçekte benzetimi
OĞUZ ALİ EKİNCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Mekatronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PINAR BOYRAZ
- Aynı bölgeye ait ardışık gökyüzü görüntülerindeki hareketli cisimlerin doğru tanıma yöntemi ile otomatik tespiti
Automatic detection of moving object from seqential telescope images using line detection algorithm
NURDAN KARAPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Astronomi ve Uzay BilimleriAkdeniz ÜniversitesiUzay Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT KAPLAN
- Modeling as a predictive tool for performance gains in liquid chromatography
Sıvı kromatografıde performans kazanımları ıçın öngörü aracı olarak modelleme
SİMGE ŞENCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Kimya MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HARUN KOKU
- Doğadan etkilenimin sanat yapıtlarına dönüşümüne mantar formları üzerinden alternatif bir bakış
An alternative perspective on the transformation of nature into art through mushroom forms
DİLEK KUYRUKCU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2025
Güzel SanatlarHacettepe ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN ÖZÇELİK