Bist sürdürülebilirlik endeksi'nde yer alan bankaların sürdürülebilirlik raporlarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile karşılaştırılması
Comparison of sustainability reports of banks in bist sustainability index with multi-criteria decision making methods
- Tez No: 931716
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SULTAN KUZU YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sayısal Yöntemler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sayısal Yöntemler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu çalışma, Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksi'nde yer alan bankaların sürdürülebilirlik performanslarını analiz ederek karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Küreselleşme ve sanayi devrimiyle birlikte artan rekabet, kaynakların aşırı tüketimi ve çevresel sorunların ortaya çıkması sürdürülebilirlik kavramını daha da önemli hale getirmiştir. Sürdürülebilirlik, gelecekteki nesillerin ihtiyaçlarını karşılama kapasitelerini tehlikeye atmadan, bugünkü ihtiyaçların karşılanmasını hedefleyen bir yaklaşımdır. Bu kapsamda, işletmeler sürdürülebilirlik faaliyetlerini gerçekleştirme konusunda giderek artan bir sorumluluk bilinciyle hareket etmekte ve ekonomik, çevresel, sosyal boyutlara yönelik stratejiler geliştirmektedir. Araştırmanın temel amacı, bankaların sürdürülebilirlik raporlarını uluslararası standartlara uygun olarak değerlendirerek performanslarını karşılaştırmaktır. Bu doğrultuda, GRI Sürdürülebilirlik Raporu ve diğer küresel standartlardan hareketle kriterler belirlenmiş ve alternatif setini oluşturan bankaların sürdürülebilirlik raporları incelenerek veri seti oluşturulmuştur. Ekonomik, Sosyal ve Çevresel boyutlar ana kriter seti olarak kabul edilmiş, bu kriterlere ait alt kriterlere ait skorlar CRITIC yöntemi ağırlıklandırılmış ve SAW yöntemi ile bütünleşik ana kriter skorları elde edilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında bütünleşik skorlardan oluşturulan karar matrisi Entropi yöntemi ile ağırlıklandırılarak, banka performans ve sıralamaları TOPSIS, VIKOR ve AHP yöntemleri ile karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçları, çevresel boyutun sürdürülebilirlik stratejilerinde daha fazla ön planda olduğunu ortaya koymuştur. Bankaların sürdürülebilirlik raporları ile ÇKKV yöntemlerinin sonuçları arasında kısmi uyumsuzluklar tespit edilmiştir. Bu durum, bankaların sosyal sorumluluk projelerine ve çevresel yatırımlara daha fazla odaklanması gerektiğini göstermektedir. Ayrıca, ekonomik boyutun sürdürülebilirlik politikalarının uygulanabilirliğini sağlama açısından kritik bir rol oynadığı belirlenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, Halk Bankası ve Yapı Kredi Bankası gibi üst sıralarda yer alan bankalar sürdürülebilirlik stratejilerinde başarılı bulunurken, Şekerbank ve Albaraka Türk gibi düşük sıralarda yer alan bankaların stratejilerini yeniden değerlendirmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. CRITIC-SAW yöntemi ile hesaplanan bütünleşik skorlar üzerinden Entropi yöntemiyle belirlenen ağırlıklar, sosyal ve çevresel kriterlerin önemini vurgularken, ekonomik, çevresel ve sosyal boyutların dengeli bir şekilde ele alınmasının gerekliliğini ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, bu çalışma sürdürülebilirlik performansını değerlendirme sürecinde entropi ve ÇKKV yöntemlerinin güçlü araçlar sunduğunu göstermiştir. Bankaların sürdürülebilirlik stratejilerini geliştirmesi, hem kurumsal itibarlarını artıracak hem de BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne katkıda bulunmalarını sağlayacaktır. Gelecekteki araştırmalarda, farklı sektörlerin sürdürülebilirlik performanslarının incelenmesi ve makroekonomik değişkenlerin analizlere entegre edilmesi önerilmektedir. Bu, sürdürülebilirlik politikalarının sektörler arası karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesine olanak tanıyacaktır.
Özet (Çeviri)
This study aims to analyze and compare the sustainability performance of banks in the Borsa Istanbul Sustainability Index. Increasing competition, excessive consumption of resources and the emergence of environmental problems with globalization and the industrial revolution have made the concept of sustainability even more important. Sustainability is an approach that aims to meet the needs of today without jeopardizing the capacity of future generations to meet their needs. In this context, businesses act with an increasing sense of responsibility in realizing sustainability activities and develop strategies for economic, environmental and social dimensions. The main objective of the study is to compare the performance of banks by evaluating their sustainability reports in accordance with international standards. In this direction, criteria were determined based on the GRI Sustainability Report and other global standards and a data set was created by examining the sustainability reports of the banks constituting the alternative set. Economic, Social and Environmental dimensions were accepted as the main criteria set, the scores of the sub-criteria belonging to these criteria were weighted by CRITIC method and integrated main criteria scores were obtained by SAW method. In the second stage of the study, the decision matrix formed from the integrated scores was weighted with the Entropy method and bank performance and rankings were analyzed comparatively with TOPSIS, VIKOR and AHP methods. The results of the analysis revealed that the environmental dimension is more prominent in sustainability strategies. Partial inconsistencies were found between the sustainability reports of the banks and the results of the CRM methods. This indicates that banks should focus more on social responsibility projects and environmental investments. In addition, it was determined that the economic dimension plays a critical role in ensuring the applicability of sustainability policies. According to the findings of the study, it is concluded that while top-ranked banks such as Halk Bank and Yapı Kredi Bank are successful in their sustainability strategies, low-ranked banks such as Şekerbank and Albaraka Türk need to re-evaluate their strategies. The weights determined by the Entropy method over the integrated scores calculated by the CRITIC-SAW method emphasize the importance of social and environmental criteria and reveal the necessity of balancing economic, environmental and social dimensions. As a result, this study has shown that entropy and CRM methods provide powerful tools in the process of assessing sustainability performance. The development of sustainability strategies by banks will both enhance their corporate reputation and contribute to the UN Sustainable Development Goals. In future research, it is recommended to examine the sustainability performance of different sectors and integrate macroeconomic variables into the analysis. This will allow for a comparative evaluation of sustainability policies across sectors.
Benzer Tezler
- BİST-25 sürdürülebilirlik endeksinde yer alan bankaların sürdürülebilir kalkınma açısından değerlendirilmesi
Evaluation of banks in BIST 25 sustainability index in terms of sustainable development
YÜCEL ARIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeHitit ÜniversitesiBankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDIKA ÖZNUR SAKINÇ
- Sustainability performance of banks in BIST Sustainability Index
BIST Sürdürülebilirlik Endeksindeki bankaların sürdürülebilirlik performansı
GİZEM İBİŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
BankacılıkDokuz Eylül Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAADET KASMAN
- Kurumsal sosyal sorumluluk düzeyi ile finansal performans arasındaki ilişkinin panel veri yöntemi ile analizi: BIST 100'de faaliyet gösteren bankacılık sektöründe bir uygulama (2009-2018)
Analysis of the relationship between corporate social responsibility and financial performance by panel data management: An application in the banking sector operating in BIST 100 (2009-2018)
DENİZ SELÇUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BankacılıkSivas Cumhuriyet Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELAHATTİN KOÇ
- Kurumsal sürdürülebilirlik raporlarının değerlendirilmesi: 'Türk bankacılık sektöründe sürdürülebilirlik araştırması'
Evaluation of corporate sustainability reports: 'Sustainability research in the Turkish banking sector'
SİBEL KAHRAMAN AK
- Sustainability in the banking sector: A research on BIST sustainability index
Bankacılık sektöründe sürdürülebilirlik: BIST sürdürülebilirlik endeksi üzerine bir araştırma
NEJAT BERKER KIRATLILAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Bankacılıkİstanbul Bilgi ÜniversitesiBankacılık ve Finans Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA ÜÇOĞLU