Selçuklu çağı'nda gayrimüslimlere göre kendi ve öteki (1040-1318)
Self and other according to non-muslims in the Seljuk era (1040-1318)
- Tez No: 931875
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLAY BEZER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
Kimlik, genel bir ifadeyle, birey ya da toplumun kendisini etnik köken, kültür ve din gibi unsurlarla tanımlamasıdır. Selçukluların hâkimiyeti altında daha yoğun olarak Kafkasya ve Küçük Asya'da yaşayan gayrimüslim toplumların söz konusu kimlik belirteçlerine ve dolayısıyla kimlik bilincine sahip olmakla birlikte; Selçuklu iktidarının bünyesinde ve siyasi şemsiyesi altında bulunuyorlardı. Kimlik“Kim?”yani“Ben kimim?”,“Biz kimiz?”,“Onlar kimdir?”sorularına verilen cevaplardan oluşmaktadır. Bu yanıtlar çerçevesinde ortaya çıkan konum ve aidiyetle ilgili düşünceler, insanın kimlik şuurunu oluşturur. Kişinin kendisini ve çevreyi tanımlama arzusuyla sorduğu suallere bulduğu cevaplar içeriden dışarıya doğru halkalar halinde genişleyerek zenginleşirken bireysel ve toplumsal kimlik edinme süreci de başlar. Nitekim ferdin kendinden başlayarak yaptığı tanımlamalar onu toplum seviyesine ulaştırır. Kişi bu şekilde diğerleri, yani toplum karşısında nasıl göründüğüne dair fikir sahibi olur.. Bu nazarla değerlendirildiğinde, kimliğin kişi ya da toplumun aidiyet algısının bir sonucu olarak, kendini tanımlama biçimi olduğu görülmektedir. Bu açıklamadan da anlaşıldığı üzere, muhtevası bakımından iki basamaktan oluşan kimlik olgusunun ilk merhalesini ferdin kimliği; ikinci kısmını ise toplumsal kimlik oluşturmaktadır. Öteki ise farklı olanın nitelendirilmesidir. Kim olduğuna dair bu bilinç ötekine de ayna tutar ve ötekiyle kendi arasında benzerliklerle karşıtlıkları ortaya koyar. Başka bir ifadeyle, ötekini tanımak, ferdin kendi farkındalığını güçlendirmesinin de bir yoludur. Anadolu'yu fetheden ve göçler sayesinde demografik değişim yaratan Selçukluların gayrimüslimlerle farklılıkları ve benzerlikleri, bir arada yaşamalarına engel teşkil etmemiştir. Bu tecrübenin siyasi vasatta beslendiği de başka bir gerçekliktir. Özetle dönemin kaynakları, Selçuklu Çağında aynı toprakları paylaşan Türklerle gayrimüslimlerin kendi ve ötekine dair etnik ve etnokültürel imajlar ürettiklerini teyit etmektedirler.
Özet (Çeviri)
Identity, in general terms, is the way in which an individual or a society defines itself through elements such as ethnic origin, culture, and religion. Although the non-Muslim communities living more densely in the Caucasus and Asia Minor under Seljuk rule possessed these markers of identity and, consequently, a consciousness of identity, they still existed within the structure and under the political umbrella of Seljuk authority. Identity consists of the answers given to the questions:“Who?”, that is,“Who am I?”,“Who are we?”, and“Who are they?”. The thoughts related to position and belonging that emerge from these answers form the basis of one's sense of identity. As a person seeks to define themselves and their surroundings, the answers they find expand outward in concentric circles, enriching their understanding and initiating the process of acquiring both individual and collective identity. Indeed, starting with definitions of the self, the individual eventually reaches the level of society. In this way, a person gains a sense of position regarding how they appear in the eyes of others — in other words, within society. Viewed from this perspective, identity is seen as a form of self-definition that emerges as a result of an individual's or society's perception of belonging. As understood from this explanation, identity, in terms of its structure, consists of two stages: the first is individual identity, while the second is social identity. The“Other”is the characterization of what is different. This awareness of identity also reflects upon the other, revealing similarities and contrasts between the self and the other. In other words, recognizing the other is also a way for the individual to strengthen their own self-awareness. The differences and similarities between the Seljuks — who conquered Anatolia and brought about demographic change through migrations — and non-Muslims did not prevent coexistence. This experience was also nurtured within a political framework, which is another important reality. In summary, sources from the period confirm that during the Seljuk Age, Turks and non-Muslims who shared the same land produced ethnic and ethno-cultural images of both the self and the other.
Benzer Tezler
- Anadolu'da Selçuklu Çağı cami ve mescit mimarisi (Plan-mimari-süsleme)
Seljuk age masjid and mosque architecture in Anatolia (Plan-architecture-ornament)
MUHAMMET ARSLAN
Doktora
Türkçe
2017
Sanat TarihiAtatürk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN YURTTAŞ
- Cumhuriyet Döneminde Burdur merkez kazasının idari, ekonomik ve sosyal durumu (1923-1960)
Administrative, economic and social statue of Burdur central district in Republic era (1923-1960)
ALİM NAİL BİLİCİ
- Ejderhanın motif olarak gelişimi ve Osmanlı sanatında kullanımı (1453-1600)
Başlık çevirisi yok
CANDAN ÜLKÜ
- 1937 İkinci Türk Tarih Kongresi sergisinde arkeoloji, sanat ve mimarlık tarihinin temsili
Representation of archaeology, history of art and architecture in exhibition of Second Congress of Turkish History, 1937
MERVE ÖZKILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Arkeolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEJAT TURGUT SANER
- Oyun temelli beslenme eğitimi programının okul çağı çocuklarının beslenme bilgi düzeyleri ile beslenme alışkanlıkları üzerine etkisi
The effect of the game-based nutrition education program on the nutrition knowledge levels and eating habits of school-age children
AYSU KÖMÜRCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikSelçuk ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİDEM ÖNAY DERİN