Dijital habitus üzerinden yeni ebeveynlik modeli: Çocuk mahremiyeti ihlali bağlamında 'Sharenting'
New parenting model through digital habitus: 'Sharenting' in the context of child privacy violation
- Tez No: 931954
- Danışmanlar: PROF. DR. FUAT GÜLLÜPINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 301
Özet
Bugün, dijital çağda sosyal medya ağları günlük yaşama yoğun bir biçimde entegre olmuş; kişilerarası iletişimden aile yaşantısına kadar birçok dinamiği etkilemiştir. Ebeveynlik pratikleri de bu dijital dünyanın içerisinde belli ölçülerde dönüşüme uğramış ve güncel bir kavram olan“sharenting”ortaya çıkmıştır. Sharenting, ebeveynlerin çocukları hakkında sıkça sosyal medya platformlarında, çoğu zaman çocuğun bilgisi ya da izni olmaksızın, paylaşım yapmasını ifade etmektedir. Bu paylaşımlar; mutluluk arayışından ebeveynlik başarılarını sergilemeye kadar çeşitli motivasyonlarla yönlendirilirken, mahremiyet, dijital ayak izi, çevrimiçi temsil etiği gibi kritik endişeleri de beraberinde getirmektedir. Bu karmaşık dinamikleri ele almak adına bu çalışma, Pierre Bourdieu'nun teorik çerçevesini temel alarak habitus, alan, sermaye gibi kavramlarla sharenting olgusunu ebeveyn ve çocuk perspektifinden incelemektedir. Karma yöntem kullanılan araştırmada eş zamanlı olarak nicel ve nitel çalışma yürütülmüştür. İzmir il sınırları içerisinde belirlenen farklı sosyoekonomik bölgelerdeki okullarda 320 öğrenciyle yüz yüze anket, 300 ebeveynle de online anket gerçekleştirilmiş; gönüllü 20 öğrenci ve 20 ebeveynle yüz yüze yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Araştırma bulguları; ebeveynlerin sharenting motivasyonları, mahremiyet farkındalıkları, dijital ebeveynlik bilgileri, çocukların sharentingle ilgili düşünce ve tutumları, dijital mahremiyet farkındalıkları ve özerklik talepleri hakkında önemli değerlendirmeler sunmaktadır. Ayrıca çalışma; sosyoekonomik eşitsizliklerin, cinsiyete dayalı normların ve kültürel anlatıların dijital pratikler üzerindeki etkilerini ortaya koyması açısından önemlidir. Bourdieu'nun teorisi; içselleştirilmiş bir yapı olarak habitusun sharenting davranışlarını nasıl etkilediğini, dijital alanların ise farklı düzeylerdeki kültürel, sosyal ve sembolik sermayeye dayalı uygulamaları nasıl kolaylaştırdığını veya kısıtladığını göstermektedir. Bu bağlamda çalışma, sharentingin paylaşım yapmayı teşvik ederken çocukların mahremiyeti ve özerkliğini riske atan ikili rolünü tartışmakta ve özellikle çocukların sesini duyurmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Today, in the digital age, social media networks are heavily integrated into daily life, affecting many dynamics from interpersonal communication to family life. Parenting practices have also been transformed to a certain extent in this digital world and the current concept of“sharenting”has emerged. Sharenting refers to parents frequently posting about their children on social media platforms, often without the child's knowledge or consent. While these posts are driven by motivations ranging from the pursuit of happiness to showcasing parenting achievements, they also raise critical concerns such as privacy, digital footprint, and the ethics of online representation. In order to address these complex dynamics, this study, based on Pierre Bourdieu's theoretical framework, examines the phenomenon of sharenting from the perspective of parents and children with concepts such as habitus, space and capital. In the mixed method research, quantitative and qualitative studies were conducted simultaneously. A face-to-face survey was conducted with 320 students and an online survey was conducted with 300 parents in schools in different socioeconomic regions determined within the borders of Izmir province; face-to-face semi-structured interviews were conducted with 20 volunteer students and 20 parents. The findings of the study provide important evaluations about parents' motivations for sharenting, privacy awareness, digital parenting knowledge, children's thoughts and attitudes about sharenting, digital privacy awareness and autonomy demands. In addition, the study is important in terms of revealing the effects of socioeconomic inequalities, gendered norms and cultural narratives on digital practices. Bourdieu's theory shows how habitus as an internalized structure influences sharenting behaviors and how digital spaces facilitate or constrain practices based on different levels of cultural, social and symbolic capital. In this context, the study discusses the dual role of sharenting in encouraging sharing while risking children's privacy and autonomy, and aims to give voice to children in particular.
Benzer Tezler
- Ebeveynlerin medya okuryazarlığı yeterliğinin çocukların sosyal medya kullanım düzeyine etkileri: Burdur ili örneği
Effects of parents' media literacy competency on children's social media usage level: Burdur province example
YAŞAR ESİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
GazetecilikSüleyman Demirel ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAKİR GÜLER
- Z kuşağının yeni medya ortamındaki habitusları
Habitus of generation Z in the new media environment
AYKUT ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
GazetecilikMersin ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERNA ARSLAN
- Dijital sosyoloji bağlamında sosyal medyanın seçmen davranışlarına etkisi
The effect of social media on voter behavior in the context of digital sociology
TUBA KÖKSAL
Doktora
Türkçe
2022
SosyolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE CANATAN
- Yeni sömürü pratiklerinde dijital çocuk emeği: Ebeveyn algısı
Digital child labor in new exploitation practices: Parental perception
ESRA KURU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiNecmettin Erbakan ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜŞERREF YARDIM
- Gündelik yaşamda ayırıcı pratikler; grup içi-gruplar arası olarak Atatürkçülük ve Yeni Osmanlıcılık
Distinctive pratices in everyday life; Ataturkism and Neo-Ottomanism within and between groups
GAMZE UY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT KARA