İlaçla ilişkili çene osteonekrozu gelişen hastalarda mandibular trabeküler kemiğin fraktal analiz yöntemiyle incelenmesi
Investigation of mandibular trabecular bone in patients with drug-related osteonecrosis of the jaw using fractal analysis method
- Tez No: 931970
- Danışmanlar: PROF. MEHMET EMRE BENLİDAYI
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Diş Hekimliği, Dentistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Diş Hekimliği Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ağız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bifosfonatlar başta onkoloji olmak üzere birçok tıbbi alanda kullanılan önemli ilaçlardır. Multiple myelom, metastatik kanser ve osteoporoz hastalarında çoklu tedavide antirezorptif veya antitümör potansiyelleri için reçete edilirler. Bifosfonat ile ilişkili çene osteonekrozu terimi ilk olarak 2003'te Robert E. Marx tarafından ortaya atılmıştır. 2007 yılında Amerikan Oral ve Maksillofasiyal Cerrahlar Birliği Komisyonu bifosfonat ile ilişkili çene osteonekrozunu (BRONJ) bu tedaviler sonrası sıkça görülen bir komplikasyon olarak tanımlamıştır. Bu durum malign kemik metastazlarını ve osteoporozu tedavi etmek için bifosfonat alan hastalarda gözlenmiştir. 2014 yılında Amerikan Oral ve Maksillofasiyal Cerrahlar Birliği Komisyonu, BRONJ'un terimini İlaçla İlişkili Çene Osteonekrozu (MRONJ) olarak değiştirmiştir. Bu değişiklik, diğer antirezorptif (denosumab) ve antianjiogenik tedavi ile ilişkili çene osteonekrozu vakalarının tespit edilmesi nedeniyle gerekli görülmüştür. Fraktal, kendine benzeme özelliğine sahip; kare, daire, üçgen gibi yaygın geometrik şekillerle tanımlanamayan, karmaşık bir yapı kümesi olarak karakterize edilir. Bir yapıdaki artan karmaşıklık fraktal boyutta (FD) da artışa neden olur. FD'si yüksek olan yapılar daha karmaşık iken, düşük FD'ye sahip yapılar daha basit bir düzen gösterir. Panoramik görüntüler üzerinde fraktal boyut değerlendirmesi MRONJ'un mandibuladaki erken değişiklikleri hakkında bilgi verebilmektedir. Çalışmamızın amacı MRONJ'un daha sık görüldüğü mandibuladaki erken değişikleri ve bu değişikliklerin mandibulanın hangi bölgelerinde daha erken görülebileceğini fraktal boyut analizi ile belirlemekti.Bu retrospektif çalışmada, yaş ortalaması 64,2 olan 30 MRONJ hastası ve yaş ve cinsiyet açısından eşleşmiş 30 kontrol hastası dahil edilmiştir. Kontrol hastalarının sistemik rahatsızlıkları bulunmamaktadır. Hastalara ait panoramik (OPG/ Planmeca Promax, Helsinki, Finlandiya) görüntüler seçilmiş, TIFF formatında dışa aktarılmış ve Image J yazılımına (National Institutes of Health, Bethesda, MD, ABD) kaydedilmiştir. Görüntülerin standardizasyonu için anatomik yapı dikkate alınarak trabeküler kemiği içerecek şekilde belirli alanlar (region of interest – ROI) seçilmiş ve Image J programında fraktal boyut (FB) analizi yapılmıştır. Her örneğin FB analizi, kutu sayma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Verilerin istatistiksel analizinde Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) 25.0 paket programı kullanıldı. Seçilen alanlar aşağıdaki şekildedir:ROI-1 Nekrotik alanın merkezindeROI-1A. Nekrotik alanın simetriği olan sağlam kemikteROI-2. Sigmoid çentik ile mandibular foramen arasındaki alanın geometrik merkezindeROI-3. Mental foramenin önünde/mezialindeki bölgedeROI-4. Mandibular foramenin altında gonial bölgedeROI-5. İkinci küçük azı dişinin distal tarafında, mandibular kanalın üstündeki bölgede.ROI' lerin ortalaması alındığında ise MRONJ'lu hastaların, kontrol grubunda yer alan hastalara göre ROI5 ölçümlerinin anlamlı olarak daha düşük olduğu tespit edildi. Diğer ROI bölgelerinde anlamlı bir farklılık gözlenmedi.Sonuç olarak MRONJ'un erken değişikliklerini saptamada FB analizinin kullanımının yararlı olabileceği söylenebilir. ROI 5 bölgesi değerlendirmede kullanılabilecek referans bölgesi olarak önerilebilir.
Özet (Çeviri)
Bisphosphonates are important drugs used in many medical fields, especially in oncology. They are prescribed for their antiresorptive or antitumor potential in multiple therapy in patients with multiple myeloma, metastatic cancer and osteoporosis. The term bisphosphonate-associated osteonecrosis of the jaw was first coined by Robert E. Marx in 2003. In 2007, the Commission of the American Association of Oral and Maxillofacial Surgeons defined bisphosphonate-related osteonecrosis of the jaw (BRONJ) as a common complication after these treatments. This has been observed in patients taking bisphosphonates to treat malignant bone metastases and osteoporosis. In 2014, the American Association of Oral and Maxillofacial Surgeons Commission changed the term BRONJ to MedicationRelated Osteonecrosis of the Maxilla (MRONJ). This change was deemed necessary due to the identification of cases of osteonecrosis of the jaw associated with other antiresorptive (denosumab) and antiangiogenic therapy. A fractal is characterized as a complex set of structures that are self-similar and cannot be described by common geometric shapes such as square, circle, triangle. Increasing complexity in a structure leads to an increase in fractal dimension (FD). Structures with high FD are more complex, while structures with low FD show a simpler layout. Fractal dimension assessment on panoramic images can provide information about the early changes of MRONJ in the mandible. The aim of our study was to determine the early changes in the mandible, where MRONJ is more common, and in which regions of the mandible these changes can be seen earlier by fractal dimension analysis.In this retrospective study, 30 MRONJ patients with a mean age of 64.2 years and 30 age- and sex-matched control patients were included. Control patients had no systemic disorders. Panoramic images (OPG/Planmeca Promax, Helsinki, Finland) of the patients were selected, exported in TIFF format and saved in Image J software (National Institutes of Health, Bethesda, MD, USA). For standardization of the images, specific regions of interest (ROI) including trabecular bone were selected based on anatomical structure and fractal dimension (FD) analysis was performed in Image J software. FB analysis of each sample was performed using thebox counting method. Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) 25.0 was used for statistical analysis of the data. The selected areas are as follows:ROI-1 In the center of the necrotic areaROI-1A. In intact bone symmetrical to the necrotic areaROI-2. At the geometric center of the area between the sigmoid notch and mandibular foramenROI-3. In the area anterior/mezial to the mental foramenROI-4. In the gonial region below the mandibular foramenROI-5. On the distal side of the second premolar, in the region above the mandibular canal.When the ROIs were averaged, it was found that patients with MRONJ had significantly lower ROI5 measurements than patients in the control group. No significant difference was observed in other ROI regions.In conclusion, it can be said that the use of FB analysis may be useful in detecting early changes of MRONJ. ROI 5 region can be suggested as a reference region that can be used in the evaluation.
Benzer Tezler
- Çenelerin ilaca bağlı osteonekrozunda emdogainin önleyici ve tedavi edici etkinliğinin deneysel olarak araştırılması
Experimental investigation of the preventive and therapeutic efficacy of emdogain in medication-related osteonecrosis of the jaws
CEMİL EREN
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2023
Diş HekimliğiErciyes ÜniversitesiAğız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAY YILMAZ ASAN
- Melatonin ile kombine D vitamini'nin zoledronik asit uygulanmış osteoblastlar üzerine etkilerinin in vitro olarak incelenmesi
Evaluation the effects of melatonin combined vitamin D on zoledronic acid treated osteoblast in vitro
MELEK KOLTUK
Doktora
Türkçe
2021
Diş Hekimliğiİstanbul ÜniversitesiAğız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU GÜRKAN KÖSEOĞLU
- Teriparatidin bifosfanata bağlı osteonekrozların tedavisindeki etkinliğinin deneysel olarak araştırılması
Evaluation of the efficacy of the teriparatide experimentally on bisphosphonate-related osteonecrosis
CİHAN TOPAN
Doktora
Türkçe
2016
Diş HekimliğiErciyes ÜniversitesiAğız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDEM KILIÇ
- İlaçla ilişkili çene osteonekrozunun panoramik radyografi ve konik ışınlı bilgisayarlı tomografi görüntülerinde fraktal boyut analiz yöntemiyle değerlendirilmesi
Fractal dimension evaluation of medication related osteonecrosis of jaws in panoramic and CBCT images
MEHMET EGEMEN AYDEMİR
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2021
Diş HekimliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiAğız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERYA YILDIRIM
- Türkiye'de bifosfanat grubu ilaç reçete eden tıp hekimlerinin, bifosfanat grubu ilaç kullanımı sonucu diş hekimliği açısından ortaya çıkabilecek risk faktörleri hakkında bilgi ve farkındalık düzeyinin değerlendirilmesi
Assessment of the knowledge and awareness levels of medical physicians in turkey prescribing bisphosphonate medications regarding the risk factors for dentistry associated with bisphosphonate use
MUHAMMED SAİD ALTUN
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2024
Diş HekimliğiHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiAğız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FARİZ SALİMOV