40 yaş üstü sağlıklı bireylerde verbal fragmantasyonların gramatik karmaşıklıkla ilişkisi
The relationship between verbal fragmentation and grammatical complexity in healthy individuals over 40
- Tez No: 932477
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE SAVAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Atlas Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 66
Özet
Dil becerilerinin yetişkinlik döneminde nasıl şekillendiği ve dilsel üretim süreçlerindeki değişimler, geleneksel dil edinimi yaklaşımlarında sabit bir olgu olarak ele alınmıştır. Ancak, dilsel üretim süreçlerinde verbal fragmantasyonun gramatik karmaşıklıkla olan ilişkisinin daha ayrıntılı bir şekilde incelenmesi gerekmektedir. Bu çalışma, 40 yaş üstü sağlıklı bireylerden toplanan anlatı örneklerini analiz ederek, bu iki dilsel bileşenin etkileşimlerini anlamayı amaçlamaktadır. Çalışmada,“Kurbağa Neredesin?”Hikayesi,“Kurabiye Hırsızlığı Resmi”ve“Kaza Kompozisyon Resmi”anlatı araçlarıyla katılımcılardan dil örnekleri toplanmıştır. Toplanan veriler SALT-TK 18 Research yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir. Verbal fragmantasyon ölçütleri arasında sözce içi duraksama, sözcük ve morfem düzeyinde omisyon, hatalar ve tekrarlar yer almıştır. Gramatik karmaşıklık ise ortalama sözce uzunluğu (OSU-M), karmaşık cümle oranları ve eylemsi sayısı gibi parametreler kullanılarak değerlendirilmiştir. Analizlerde, değişkenler arasındaki ilişkiler regresyon ve korelasyon yöntemleriyle incelenmiştir. Bu incelemelerin sonucunda GK'nın bağımsız, VF'nin ise bağımlı değişken olarak değerlendirildiği regresyon analizlerinde, morfolojik omisyonlar (R2=0,59), tek sözcük düzeyinde boşluk doldurma (R2=0,53), sözcüksel omisyon (R2=0,55) ve ifade düzeyinde düzenleme (R2=0,65) gibi VF türlerinin GK'dan etkilendiği görülmüştür. Özellikle OSU-M ile tümcesel yoğunluk (p: 0.854) arasında pozitif yönlü güçlü korelasyon bulunması, OSU-M'nin Türkçe konuşan yetişkinlerin anlatı örneklerinde bir GK parametresi olarak değerlendirilebileceği varsayımını güçlendirmektedir. Bu bulgular, dilbilgisel karmaşıklığın artmasının VF türlerini etkilediğini ve Türkçe söylemlerde morfosentaktik işlemlemleme yükünü artırabileceğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The development of language skills during adulthood and the changes in linguistic production processes have traditionally been considered a fixed phenomenon within conventional language acquisition approaches. However, a more detailed examination of the relationship between verbal fragmentation and grammatical complexity in linguistic production processes is necessary. This study aims to explore the interaction between these two linguistic components by analyzing narrative samples collected from healthy individuals over the age of 40. In this study, language samples were collected from participants using narrative tools“Frog, Where Are You?”story, the“Cookie Theft Picture,”and the“Accident Composition Picture.”The collected data were analyzed using the SALT-TK 18 Research software. Verbal fragmentation (VF) criteria included within-utterance pauses, omissions at the word and morpheme levels, errors, and repetitions. Grammatical complexity (GC), on the other hand, was evaluated using parameters such as mean length of utterance in morphemes (MLU-M), the proportion of complex sentences, and the number of verbals. The relationships between variables were examined through regression and correlation analyses. The regression analyses, where GK was considered the independent variable and VF the dependent variable, revealed that VF types such as morphological omissions (R²=0.59), single-word fillers (R²=0.53), lexical omissions (R²=0.55), and phrase-level revisions (R²=0.65) were influenced by GK. Notably, a strong positive correlation between MLU-M and clause density (p=0.854) reinforced the assumption that MLU-M could be regarded as a GK parameter in narrative samples of Turkish-speaking adults. These findings suggest that increased grammatical complexity affects VF types and may elevate the morphosyntactic processing load in Turkish discourse.
Benzer Tezler
- Bulbus oculi ve orbita içindeki yapıların bilgisayarlı tomografi görüntüleri üzerinden elde edilen parametrelerin yaş ve cinsiyete göre farklılıklarının değerlendirilmesi
Evaluation of the differences of parameters obtained from computed tomography images of structures in the eyeball and orbit according to age and gender
NURHAN AKYER
- Sağlıklı ve diz osteoartritli bireylerde treadmill ve tartan pistte yürüme sonrası femoral kıkırdak kalınlığının değerlendirilmesi
Evaluation of femoral cartilage thickness after walking on treadmill and tartan track in healthy and knee osteoarthritis individuals
AYŞE ŞİMŞEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonPamukkale ÜniversitesiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN ALKAN
- Sağlıklı bireylerde MRG ile servikal spinal kord ve aynı seviyedeki kanalis vertebralis alanlarının karşılaştırmalı incelenmesi
A Comparative Study of MRG and Servical Spinal Cord and Canalis Vertebralis Areas at the Same Level in Healthy Individuals
FATMA DUMAN
- Parkinson hastalığında tanıda kullanılabilecek genetik markerlar (belirteçler)
Genetic markers that can be used in Parkinson disease
BİRSEN DĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
GenetikTurgut Özal ÜniversitesiTıbbi Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA GÜNDÜZ
- KOAH tanılı hastalarda akciğer kanseri gelişiminde TGF-beta'nın rolü
The role of TGF-β in lung cancer development in COPD patients
HATİCE ÇELİK TUĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Göğüs HastalıklarıSüleyman Demirel ÜniversitesiGöz Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖNDER ÖZTÜRK