Prof. Dr. Ahmet Önkal'ın hayatı, eserleri ve islâm tarihçiliği
Prof. Dr. Ahmet Önkal's life, works and islamic historiography
- Tez No: 933346
- Danışmanlar: PROF. DR. MİTHAT ESER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bibliyografya, Din, Tarih, Bibliography, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Hz. Peygamber'in (s.a.v) vefatından sonra her dönemde onun hayatını ve Müslümanların tarihini anlatan binlerce kitap, müellifler tarafından kaleme alınmıştır. Cumhuriyet Dönemi'ndeki İslâm tarihçileri arasında önemli bir konuma sahip olan Prof. Dr. Ahmet Önkal'da hayatının büyük bir bölümünü Hz. Peygamber'in (s.a.v) sîretini ve İslâm tarihini anlatmaya adamış ve bu alanda birçok eser ve bilimsel çalışma kaleme almıştır. Eğitim-öğretim hayatı boyunca Hz. Peygamber'i (s.a.v), O'nun yolunu, davetini anlatmış, doğru anlaşılabilmesi için mesai harcamıştır. İki bölümden oluşan bu çalışma, Ahmet Önkal'ın kişisel ve akademik kimliğini, tarihçiliğini ve İslâm tarihine yönelik özgün yaklaşımlarını ortaya koymayı hedeflemiştir. Tezin birinci bölümünde, Ahmet Önkal'ın hayatı, ailesi, tahsil hayatı, üstlendiği görevler, şahsiyeti, ömrünün son dönemi ve vefatı ele alınmıştır. Ayrıca akademik çalışmalarında kaleme aldığı eserler de incelenmiş, onun ilmi birikimi ve katkıları değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu bölümde, Ahmet Önkal'ın disiplinli çalışma anlayışı, insanî değerleri ön planda tutan yaklaşımı ve akademik üretkenliği vurgulanmıştır. Tezin ikinci bölümünde, Ahmet Önkal'ın tarih anlayışı ve metodolojisi üzerinde durulmuştur. Önkal Hoca'nın İslâm tarihçiliğine yönelik eleştirel bakışı, ülkemizdeki İslâm tarihi çalışmalarına dair görüşleri ve bu alanda karşılaşılan temel sorunlar ele alınmıştır. Ayrıca, bir tarihçide bulunması gereken özellikler ve tarih çalışmalarında dikkat edilmesi gereken hususlar analiz edilmiştir. Ahmet Önkal'ın tarih metodolojisi, altı temel başlıkta ele alınmıştır. Bu metotlar arasında, bilgileri çapraz okumalarla tahlil etmesi, yerleşik tarihî görüşlere teslim olmaması, akli delilleri kullanması, anakronizmden kaçınması, sorular sorarak olayları sorgulaması ve genç tarihçilere yol göstermesi gibi önemli yaklaşımlar bulunmaktadır. Bu yöntemler, Ahmet Önkal'ın tarihçiliğinin hem bilimsel derinliğini hem de yenilikçi yönlerini ortaya koymaktadır. Tezde ayrıca, Ahmet Önkal'ın üslubu ve çalışmalarında öne çıkardığı konular incelenmiştir. İslâm'a davet ve tebliğ süreci, liyakatli ve nitelikli kadro oluşturmanın önemi, Hz. Peygamber'in (s.a.v) örnekliği ve Kur'an ve sünnet ekseninde bir din inşası, onun eserlerinde sıkça vurgulanan başlıca temalar arasında yer almaktadır. Bu konular, yalnızca tarihî bir perspektif sunmakla kalmamış, aynı zamanda günümüz Müslüman toplumlarına yol gösterici bir nitelik taşımaktadır. Son olarak, Ahmet Önkal'ın özellikle ülkemizdeki İslâm tarihçiliğine etkisi ele alınmış ve onun İslâm tarihi alanındaki katkıları değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT After the passing of Prophet Muhammad (pbuh), thousands of books narrating his life and the history of Muslims have been authored in every era. Among the Islamic historians of the Republican period, Prof. Dr. Ahmet Önkal holds a prominent position, dedicating much of his life to recounting the biography of the Prophet (pbh) and Islamic history. Over his educational career spanning more than sixty years, he consistently conveyed the message, path, and teachings of the Prophet (pbh), striving to ensure they were accurately understood. This study, divided into two parts, aims to reveal Ahmet Önkal's personal and academic identity, his contributions to historical scholarship, and his unique approaches to Islamic history. The first part of the thesis explores Ahmet Önkal's life, family, education, professional roles, character, later years, and passing. Additionally, his academic works are examined to assess his scholarly contributions and intellectual legacy. This section emphasizes his disciplined work ethic, human-centered approach, and academic productivity. The second part of the thesis focuses on Ahmet Önkal's understanding of history and his methodology. His critical perspective on Islamic historiography, views on Islamic history studies in Turkey, and reflections on the major challenges in the field are analyzed. Furthermore, the attributes that a historian should possess and the key considerations in historical studies are discussed in depth. Ahmet Önkal's historical methodology is presented under six main themes. These include his analytical approach using cross-referencing, refusal to blindly adhere to established historical narratives, reliance on rational evidence, avoidance of anachronism, practice of questioning events, and guidance for young historians. These methods highlight both the scholarly depth and innovative aspects of his historical perspective. The thesis also examines Ahmet Önkal's style and the recurring themes in his works. Prominent subjects include the process of inviting people to Islam and conveying its message, the importance of forming a competent and qualified cadre, the exemplary life of Prophet Muhammad (pbh), and constructing a religion rooted in the Qur'an and Sunnah. These themes not only offer a historical perspective but also serve as guiding principles for contemporary Muslim societies. Finally, the impact of Ahmet Önkal on Islamic historiography in Turkey and his contributions to the field of Islamic history are evaluated.
Benzer Tezler
- Prof. Dr. Ahmet Önkal'ın hayatı, eserleri ve İslam tarihçiliği
Prof. Dr. Ahmet Önkal's life, works and Islamic historiography
MURAT CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAHİD KARA
- İkrime b. Ebû Cehil'in hayatı ve İslam tarihi'ndeki yeri
Ikrimah b. Abi Jahl's life and place in the history of Islam
BELKIS ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
BiyografiNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ÖNKAL
- Kâ'b b. Mâlik'in hayatı ve kişiliği
The life of Kâ'b b. Mâlik and his personality
MURAT GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ÖNKAL
- Said B. Zeyd'in hayatı ve İslam tarihindeki yeri
The Life of Said b. Zeyd and his importance in Islamic history
OSMAN GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
BiyografiSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AHMET ÖNKAL
- Nâsır li-Dinillâh'ın halifeliği ve şahsiyeti
The caliphate and personality of Nasir li-Dinillah
FATİH GÜZEL
Doktora
Türkçe
2014
DinNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ÖNKAL