Synthesis and biotransformation studies of various appealing synthons for biologically active natural products
Biyolojik aktiviteye sahip doğal ürünlerin çeşitli ilgi çekici yapıtaşlarının sentez ve biyodönüşüm çalışmaları
- Tez No: 93347
- Danışmanlar: PROF. DR. CİHANGİR TANYELİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Hidrolazlar, taksoidler, 5-sikloh.ekzadien-l-karboksilat türevleri, amino asitler, 5-oxazolidinonlar, a'-hidroksi-a, p-doymamış siklik ketonlar, Mn(OAc)3 yükseltgenmesi, C2 simetrik diazot ligandı. vııı
- Yıl: 2000
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 295
Özet
oz BİYOLOJİK AKTİVİTEYE SAHİP DOĞAL ÜRÜNLERİN ÇEŞİTLİ İLGİ ÇEKİCİ YAPITAŞLARININ SENTEZ VE BİYODÖNÜŞÜM ÇALIŞMALARI SEZEN, BENGÜ Yüksek Lisans, Kimya Bölümü Tez Yöneticisi : Prof. Dr. Cihangir Tanyeli Mayıs 2000, 267 sayfa 2,5-Siklohekzadien-l-karboksilat türevleri, doğal ürünlerin asimetrik sentezi için ilgi çekici yapıtaşları ve umut vadeden antikanser özellikli taksoid ilaçların önemli başlangıç maddeleridir. Bu çalışmanın ilk bölümünde, Pig Liver Esteraz (PLE) ve Horse Liver Esteraz (HLE) katalizörlüğünde, (±)-metil-2-metoksi-2,5- siklohekzadien-1-karboksilat türevlerinin ters enantiyomerik ayırımı başarılmıştır. Sentezleme aşamasında, rasemik 2,5-siklohekzadien türevleri, çok ucuz bir başlangıç maddesi olan salisilik asitten Birch indirgen alkilleme yöntemi ile elde edilmiştir. Elde edilen rasemik (±)-metil-2-metoksi-2,5-siklohekzadien-l-karboksilat türevleri, hidrolaz tipi enzimler olan PLE ve HLE kullanılarak, esterlerin her iki enantiyomerinin yüksek enantiyomerik zenginlik (92-96 %) ile enzimatik hidrolizi başarılmıştır. vıElde edilen optikçe aktif ürünlerin mutlak konfigürasyonları, optik saptırma değerlerinin literatür değerleri ile karşüaştrnlmasıyla tayin edilmiştir. Daha sonraki bölüm, potansiyel olarak amino asit yapı taşları olan 5- okzazolidinon türevlerinin enantiyomerik aynştırılmasım kapsar. 2-Alkil ya da 2-aril N-trifmoroasetü-5-okzazolidinon türevleri, ucuz ve tek akiral amino asit olan glisin ve uygun bir aldehitten, Schiff baz tuzları üzerinden sentezlenmiştir. Rasemik 5-okzazolidinon lurevlerinin PLE ve HLE ile enantiyomerik ayrıştırılmasıyla, düşük ve orta derecede enantiyomerik zenginlikte optikçe aktif 5- okzazolidinonlar elde edilmiştir. a,P-Doymamış siklik ketonlar, birçok biyolojik aktiviteye sahip doğal ürünün sentezinde önemli bir rol oynar. Bu çalışmanın üçüncü bölümünde, çeşitli siklik a'- asetoksienonlann hidrolaz tipi enzimlerle enantiyomerik ayrıştırılması incelenmiştir. a,P-Doymamış siklik ketonlar, a'-asetoksi türevlerine Mn(OAc)3 yükseltgenmesi yöntemiyle dönüştürülmüştür. Daha sonra elde edilen bu rasemik a'-asetoksi-a,P-doymamış siklik ketonlar PLE ile aynştırılmıştır. Enzimatik hidroliz, yüksek enantiyomerik zenginlikte (85-98 %) optikçe aktif a'-hidroksi-a,p-doymamış siklik ketonların eldesini sağlamıştır. a'-Hidroksi-a,P-doymamış siklik ketonlann mutlak konfigürasyanları CD spektrumlar yardrmı ile belirlenmiştir. vuTezin son bölümü, bir C2 simetrik diazot ligandının sentezi için önerilen sentetik yolları açıklamaktadır. Tüm ürünlerin yapısı rH-NMR, 13C-NMR ve İR spektroskopisi ile tanımlanmıştır. Optikçe saflık tayinleri kiral kolon takılı HPLC ölçümleri ile yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT SYNTHESIS AND BIOTRANSFORMATION STUDIES OF VARIOUS APPEALING SYNTHONS FOR BIOLOGICALLY ACTIVE NATURAL PRODUCTS SEZEN, BENGÜ M. S., Department of Chemistry Supervisor: Prof. Dr. Cihangir Tanyeli May 2000, 267 pages 2,5-Cyclohexadiene-l-carboxylate derivatives are appealing synthons for the asymmetric synthesis of natural products and important precursors for the taxoids, the promising anticancer drugs. In the first part of this study, Pig Liver Esterase (PLE) and Horse Liver Esterase (HLE) catalyzed reverse enantiomeric separation of (±)-methyl-2-methoxy-2,5-cyclohexadiene-l-carboxylate derivatives was achieved. In the synthetic strategy, racemic 2,5-cyclohexadiene derivatives were synthesized from a very cheap starting compound salicylic acid, via a Birch reductive alkylation method. The resultant racemic (±)-methyl-2-methoxy-2,5-cyclohexadiene-l- carboxylate derivatives were hydrolyzed with hydrolase type enzymes PLE and HLE mto give both enantiomers of the corresponding esters separately, with very high enantiomeric excess values (92-96 %). The absolute configurations of the optically active compounds obtained were determined by comparing the optical rotation values with the literature ones. The next part covers the enantiomeric resolution of potent amino acid precursors 5-oxazolidinone derivatives. 2-Substituted N-trifluoroacetyl-5-oxazolidinone derivatives were synthesized from cheap and the only achiral amino acid glycine with the appropriate aldehyde via Schiff base salts. Enantiomeric resolution of racemic 5-oxazolidinone derivatives with PLE and HLE resulted in optically active 5-oxazolidinones with low to moderate enantiomeric excess values. a,p-Unsaturated cyclic ketones play an important role in the synthesis of many biologically active natural products. In the third part of this work, enantiomeric separation of various cyclic a'-acetoxyenones via hydrolase type enzymes was studied. a,P-Unsaturated cyclic ketones were converted to their a'-acetoxy derivatives with Mn(OAc)3 oxidation. Racemic a'-acetoxy-a,P-unsaturated cyclic ketones obtained were then resolved with PLE. The enzymatic hydrolysis resulted in optically active a'-hydroxy- a,P-unsaturated cyclic ketones with high enantiomeric excess values (85-98 %). IVThe absolute configurations of the resultant a'-hydroxy-a,P-unsaturated cyclic ketones were determined by the help of their CD spectra. The last part of this thesis demonstrates the synthetic strategies devised for the synthesis of a C2 symmetric dinitrogen ligand. All the products were identified by 'H-NMR, 13C-NMR and IR spectroscopy. Optical purity determinations were done by HPLC measurements equipped with a chiral column. Keywords : Hydrolases, taxoids, 2,5-cyclohexadiene-l-carboxylate derivatives, amino acids, 5-oxazolidinones, a'-hydroxy-a,P-unsaturated cyclic ketones, Mn(OAc)3 oxidation, C2 symmetric dinitrogen ligand.
Benzer Tezler
- Cıva(II) iyonuna karşı seçici ve hassas kromenilyum-siyanin tabanlı yeni bir kemodozimetrenin geliştirilmesi
Development of a new chromenylium-cyanine based chemodosimeter selective and sensitive for mercury(II) ion
MUHAMMED İKBAL GÜNDÜZ
- Doğu Karadeniz bölgesinde yayılış gösteren bazı Betula spp. endofitlerinin betülin biyotransformasyon ve tirozinaz inhibisyon kapasitelerinin araştırılması
Investigation of betulin biotransformation and tyrosinase inhibition capabilities of some Betula spp. endophytes distributed across the Eastern Black Sea region
PELİN GÖKFİLİZ YILDIZ
- Biyoteknolojik metodlarla dihidrobenzofuranon türevlerinin sentezleri
Synthesi̇s of dihydrobenzofuranone deri̇vati̇ves wi̇th bi̇otechnologi̇cal methods
EBRU NUR AY
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
BiyoteknolojiYıldız Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZERRİN ÇALIŞKAN
- Kurkumin'in mikrobiyal transformasyonu ve türevlerin piperin ile sinerjik etkilerinin incelenmesi
Microbial transformation of curcumin and investigation of the synergistic effects of its derivatives with piperine
SAMİ KORAY YETİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
KimyaEskişehir Osmangazi ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGE ÖZŞEN BATUR
PROF. DR. FATİH DEMİRCİ
- Microorganism mediated stereoselective bio-oxidation and bio-hydrogenation reactions and thiamine pyrophosphate dependent enzyme catalyzed enantioselective acyloin reactions
Mikroorganizmalar ile stereoseçici biyo-hidrojenasyon ve biyo-oksidasyon reaksiyonları ve tiamin pirofosfat bagımlı enzimlerle enantioseçici açiloin reaksiyonları
ŞAZİYE BETÜL SOPACI
Doktora
İngilizce
2009
BiyoteknolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoteknoloji Bölümü
PROF. DR. AYHAN SITKI DEMİR
PROF. DR. GÜLAY ÖZCENGİZ