Türk-İslam kültür ve mimarisi bağlamında geometri öğretimi: Mimar Sinan'ın eserlerindeki geometrik desenler
Geometry teaching in the context of Turkish-Islamic culture and architecture: Geometric patterns in Architect Sinan's works
- Tez No: 933490
- Danışmanlar: PROF. DR. MENEKŞE SEDEN TAPAN BROUTIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Matematik Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 389
Özet
Bu araştırma, Türk-İslam kültürünün önemli bir mimari öğesi olan İslami geometrik desenleri, yükseköğretim düzeyinde geometri öğretimine entegre etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada, tasarım tabanlı öğrenme yaklaşımı, kültür bağlamı çerçevesinde şekillendirilmiştir. İki yıl süren modül geliştirme sürecinde, Mimar Sinan'ın eserlerinden olan Mihrimah Sultan Camii'nde yer alan İslami geometrik desenler incelenmiştir. Kültür bağlamının yanı sıra modül, tarih ve duygu bağlamları ile zenginleştirilmiştir. Geliştirilme sürecinde, sürekli düzenlemeler yapılarak son şekli verilen geometri öğretimi modülü; Hazırlık Evresi, Bağlama Giriş Evresi, Desen Çizim Evresi ve Üretim Evresi olmak üzere dört evreden oluşmaktadır. Geliştirilen modülün uygulaması Bursa Uludağ Üniversitesinde öğrenim gören, on gönüllü matematik öğretmen adayının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. 22 dersi kapsayan modülün dersleri, adayların katılımını kolaylaştırmak ve süreci esnek şekilde yürütmek amacıyla üniversite ders programı dışında yürütülmüştür. Öğretmen adaylarının eğitim sürecindeki yaşantıları ayrıntılı şekilde incelenmiş ve modülün adaylar üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Veri analiz süreci nitel yöntemlerle gerçekleştirilmiş ve yaklaşık iki yıl sürmüştür. Araştırma sonuçları, geliştirilen modülün, etkili bir öğretim aracı olduğunu, kültürel öğelerin geometri öğretimine entegrasyonunun öğrenme deneyimini zenginleştirdiğini ve kültürel mirasa yönelik farkındalık oluşturduğunu ortaya koymuştur. Modül bağlamında aldıkları eğitimin; adayların teorik bilgi, bilgiyi uygulamada kullanma, geometrik düşünme ve çizim becerilerini geliştirdiği görülmüştür. Adayların çevrelerini matematiksel bakış açısı ile değerlendirmeye başladıkları tespit edilmiştir. Ayrıca, geliştirilen modül adaylara kendi desenlerini üretme fırsatı sunmuştur ve adaylar bu süreci başarıyla tamamladığını ortaya koymuştur. Uygulama sonrası modüle ilişkin görüşleri alınan adaylar; modülün zengin bir içerik sunduğunu, klasik yöntemlerden farklı ve daha etkili olduğunu ve yükseköğretimde seçmeli ya da zorunlu bir ders olarak okutulabileceğini ifade etmişlerdir. İslami geometrik desenlerin geometri eğitimine entegre edildiği bu çalışma, kültürel mirasın eğitimdeki önemine dikkat çekmekte ve yeni öğretim yöntemlerinin geliştirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to integrate Islamic geometric patterns, a significant architectural element of Turkish-Islamic culture, into geometry teaching at the higher education level. The design-based learning approach was shaped within the framework of cultural context. During the two-year process of developing the module, the Islamic geometric patterns found in Mihrimah Sultan Mosque, one of the masterpieces of Mimar Sinan, were analyzed. In addition to the cultural context, the module was enriched with historical and emotional contexts. Throughout the development process, continuous revisions were made, and the final version of the geometry teaching module was structured into four phases: the Preparation Phase, the Context Introduction Phase, the Pattern Drawing Phase, and the Production Phase. The developed module was implemented with the participation of ten voluntary mathematics teacher candidates studying at Bursa Uludağ University. The 22-lesson module was conducted outside the university's regular course schedule to facilitate the candidates' participation and ensure flexibility. The experiences of the teacher candidates during the educational process were examined in detail, and the effects of the module on the candidates were evaluated. Data analysis was carried out using qualitative methods and took approximately two years. The findings of the study revealed that the developed module is an effective teaching tool, enriching the learning experience by integrating cultural elements into geometry teaching and raising awareness of cultural heritage. The education provided within the scope of the module was found to enhance the candidates' theoretical knowledge, their ability to apply knowledge in practice, geometric thinking, and drawing skills. It was also observed that the candidates began to evaluate their surroundings from a mathematical perspective. Furthermore, the developed module offered candidates the opportunity to create their own geometric patterns, which they successfully completed. The teacher candidates' opinions about the module were gathered after the implementation. They stated that the module offered a rich content, differed from traditional methods, and was more effective. They also suggested that it could be implemented as either an elective or compulsory course in higher education. This study, which integrates Islamic geometric patterns into geometry education, highlights the importance of cultural heritage in education and emphasizes the need for the development of innovative teaching methods.
Benzer Tezler
- Anadolu'da 9-13.yüzyıla tarihlenen Selçuklu türbeleri ile bazı Gürcü kiliselerinin yüksek kasnaklı örtü sistemleri hakkında tespitleri : Kars-Erzurum-Ahlat ve Artvin örneği
Identification of Seljuk tombs and some Georgian churches with high pulley coat systems that date back to 9th-13th century in anatiolia : Examples of Kars- Erzurum-Ahlat ve Artvin
GÜLSEDA BAŞBOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Arkeolojiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTürk İslam Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERSEL ÇAĞLITÜTÜNCİGİL
- Bir geçiş dönemi olarak İstanbul'da 3. Ahmet Devri mimarisi
Ottoman architecture in İstanbul during the period of Ahmet 3. (1703-1730)
GÜLÇİN CANCA
Doktora
Türkçe
1999
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ SÖNMEZ
- Divriği kent dokusundaki geleneksel konut mimarisinin incelenmesi ve örnek sokak sağlıklaştırması üzerine bir değerlendirme
The investigation of traditional residential architecture at Divrigi urban farbic and a study on model street rehabilitation
MEHMET AKİF ÇELİMLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
MimarlıkErciyes ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞAK BURCU TEKİN
DOÇ. DR. GONCA BÜYÜKMIHÇI
YRD. DOÇ. DR. HAYRİYE HALE KOZLU
- Anadolu Selçuklu dönemi vakfiyeleri ve vakfiyesi bulunan mimari eserler (1. Cilt)
Anatolian Seljuk period foundation documents (Waqfiyyes) and architectural structures having foundation documents (Waqfiyyes)
OSMAN ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2024
Sanat TarihiNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ÇAYCI
- Geleneksel Darende ve Balaban evleri
Traditional houses Darende and Balaban
FATİH BAHÇECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sanat TarihiFırat Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL AYTAÇ