The mediating role of relationship motivation in the relationship between basic psychological need satisfaction and marital adjustment: A dyadic analysis
Temel psı̇kolojı̇k ı̇htı̇yaç doyumu ı̇le evlı̇lı̇k uyumu arasındakı̇ ı̇lı̇şkı̇de ı̇lı̇şkı̇ motı̇vasyonunun aracı rolü: ıİkı̇lı̇ analı̇z
- Tez No: 933810
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP SÜMER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 208
Özet
Bu çalışmanın amacı, Türk evli çiftler arasında temel psikolojik ihtiyaç doyumu (özerklik, yeterlik ve ilişkili olma) ile evlilik uyumu arasındaki ilişkide ilişki motivasyonunun potansiyel aracılık rolünü araştırmaktır. Araştırmanın katılımcıları, 22-67 yaşları arasında, en az bir yıldır evli olan 205 evli çiftten (N=410) oluşmaktadır. Veriler, İlişki Alanında Temel Psikolojik İhtiyaç Doyumu Ölçeği, Çift Motivasyon Ölçeği, Yenilenmiş Çift Uyum Ölçeği'nin Türkçe formları ile demografik bilgi formu kullanılarak toplanmıştır. Önerilen modeli değerlendirmek için Aktör-Partner Karşılıklı Bağımlılık Aracılık Modeli (APIMeM) kullanılmıştır. Dolaylı aktör etkileri için Yol Analizi sonuçları, özerklik ihtiyacı doyumu ile evlilik uyumu arasındaki ilişkide sadece erkekler için ilişki motivasyonunun tam olarak aracılık ettiğini, yeterlik ihtiyacı doyumu ile evlilik uyumu arasındaki ilişkide ise sadece kadınlar için ilişki motivasyonunun kısmen aracılık ettiğini ortaya koymuştur. Ayrıca, ilişkili olma ihtiyacı doyumu ile evlilik uyumu arasındaki ilişkide her iki cinsiyet için de ilişki motivasyonu aracılık etmektedir. Dolaylı partner etkileri açısından ilişki motivasyonu, özerklik ihtiyacı doyumunun kadınların evlilik uyumu üzerindeki partner etkisine ve yeterlik ihtiyacı doyumunun erkeklerin evlilik uyumu üzerindeki partner etkisine tam olarak aracılık etmiştir. Ayrıca, ilişki motivasyonunun hem kadınlar hem de erkekler için partnerin ilişkili olma ihtiyacı doyumu ile evlilik uyumu arasındaki ilişkiye katkıda bulunduğu görülmüştür. Bulgular mevcut literatür ışığında tartışılmış olup, psikolojik danışma uygulamaları ve gelecek araştırmalar için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of the current study is to explore the potential mediating role of relationship motivation in the relationship between basic psychological need satisfaction (autonomy, competence, and relatedness) and marital adjustment among Turkish married couples. The participants of the study included 205 married couples (N=410) between the ages of 22-67, all married for at least one year. Data were collected using Turkish versions of the Basic Psychological Need Satisfaction Scale in Relationship Domain, the Couple Motivation Questionnaire, the Revised Dyadic Adjustment Scale, and a demographic form. To evaluate the proposed model, Actor-Partner Interdependence Mediation Model (APIMeM) was employed. For indirect actor effects, the results of the Path Analysis revealed that the associations between autonomy need satisfaction and marital adjustment were fully mediated through relationship motivation only for husbands, while the associations between competence need satisfaction and marital adjustment were partially mediated through relationship motivation only for wives. Moreover, the associations between relatedness need satisfaction and marital adjustment were mediated through relationship motivation for both genders. Regarding indirect partner effects, relationship motivation fully mediated the partner effect of autonomy need satisfaction on wives' marital adjustment, and the partner effect of competence need satisfaction on husbands' marital adjustment. Additionally, relationship motivation was found to contribute to the associations between partners' relatedness need satisfaction and marital adjustment for both wives and husbands. The findings were discussed in light of existing literature, with implications for counseling practices and suggestions for future research.
Benzer Tezler
- Personel güçlendirmenin örgütsel başarıya etkisinde motivasyonun aracılık rolü: Özel öğretim kurumlarında bir araştırma
The mediating role of motivation in the effect of employee empowerment on organizational success: A study in private education institutions
ÖMER FARUK DİKEN
- The mediating role of motivation types in employees organizational commitment and perceived leadership styles relationship
Çalışanların örgüte bağlılıkları ve algılanan liderlik tarzları ilişkisinde güdülenme seviyelerinin ara değişken rolü
MİNE TÜRKER
Doktora
İngilizce
2013
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SUNA TEVRÜZ
- Akademik başarıda öğrenci özellikleri ve akademik motivasyon: Okula katılım ve öğretmen adaletinin yeri
Student characteristics and academic motivation in academic achievement: The roles of school engagement and teacher justice
RABİA AKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF ÖZER
- Zorunlu vatandaşlık davranışının işe bağlılık üzerine etkisinde iş stresinin aracı, kamu hizmet motivasyonunun düzenleyici rolü
The mediating role of job stress and moderating role of public service motivation in the effect of compulsory citizenship behavior on work engagement
KASIM KAĞAN ÖZLOK
Doktora
Türkçe
2024
İşletmeErzincan Binali Yıldırım Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAMİ YÜCEL
- Kadın yöneticilerin çalıştığı okullardaki liderlik kapasitesi ile öğretmen iş doyumu arasındaki ilişkide öğretmen motivasyonunun aracı rolü
The mediating role of teacher motivation in the relationship between leadership capacity and teacher job satisfaction in schools female administrators work
DİLEK KAYACIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FEYZA GÜN