Ömer Nasuhi Bilmen'in 'Hukûk-ı İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kâmusu' adlı eserinde küllî kâideler ve fürû fıkıh ile ilişkisi (Aile hukuku bağlamında)
Al-Qawā'id Al-Kulliyah in Ömer Nasuhi Bilmen's 'Hukūk-i İslāmiyye ve İstilāhāt-i Fikhiyye Kāmusu' and its relation to furū fiqh (In the context of family law)
- Tez No: 934251
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAKUP MAHMUTOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bayburt Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Fıkıh, fürû fıkıh ve usûlü fıkıh olmak üzere iki ana bölümden oluşmaktadır. Fürû fıkıh, fıkhın pratik boyutundaki meseleleri ele alırken, usûlü fıkıh; içeriğinde, fıkhın özünü ve mantığını oluşturan deliller ve yöntemlerin yanı sıra küllî kâideleri de içermektedir. Küllî kâideler, usûl ile fürû ilişkisinin kurulması ve anlaşılması noktasında yardımcı olmakla beraber, fıkıh ilminde önemli bir alt literatürü de oluşturur. Hukukun temel esaslarından biri olarak kabul edilen küllî kâideler, birçok fıkhî meseleyi kapsamasıyla hukuk tatbikatını kolaylaştırmakta, fürû fıkhın daha işlevsel ve anlaşılır olmasına katkı sağlamaktadır. Ayrıca, mezhepler bağlamında kullanılan usûlün tutarlılığını ortaya koyması bakımından başta Hanefî mezhebi olmak üzere diğer mezhepler tarafından da büyük bir önem atfedilmiştir. Küllî kâidelerin oluşumu ve gelişimi, fıkhın ilk dönemlerinden itibaren başlamış ve günümüze değin devam etmiştir. Klasik fıkıh anlayışının son dönemde özgün bir şekilde yansıtıldığı fürû fıkıh alanında yazılmış olan Ömer Nasuhi Bilmen'in,“Hukûk-ı İslâmiyye ve Istılâhâtı Fıkhiyye Kâmusu”adlı eseri bu özelliğiyle ayrı bir yere sahiptir. Bilmen'in, bu eserde, izlediği yöntem bağlamında Hanefî mezhebine göre meselelerin çözümüne yönelik olarak küllî kâidelere yer verdiği görülmektedir. Tezimiz, dört ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümünde, Bilmen'in hayatı ve eserlerine yer verilmiştir. İkinci bölümde, tezin konusunu oluşturan kavramlar üzerinde durularak bir giriş yapılmıştır. Burada ilk dönem fıkıh tarihi içerisinde, küllî kâideler literatürünün gelişimi ve fürû fıkıh ile ilişkisi ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, Bilmen'in“Hukûk-ı İslâmiyye ve Istılâhâtı Fıkhiyye Kâmusu”adlı eserinin genel bir tanıtımı yapılmış ve ardından Hanefî mezhebi literatüründeki yerine değinilmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise, söz konusu eserin münâkehât ve müfârekât cildindeki aile hukukuna dair küllî kâidelerin neler olduğu tespit edilmiş ve fürû fıkıhla ilişkisi kurulmuştur.
Özet (Çeviri)
Fiqh consists of two main categories: furū fiqh and usul al fiqh. While furū fiqh covers the issues in the practical scope of fiqh, usul al-fiqh includes the evidence and methods that constitute the essence and logic of fiqh, as well as the al-qawā'id al-kulliyah. The al-qawā'id al-kulliyah in usūl al-fiqh not only help in establishing and understanding the relationship between usūl and furū, but also provide an important sub-literature in the science of fiqh. The al-qawā'id al-kulliyah, which are recognized as one of the main principles of Islamic law, facilitate the practice of law by covering many issues of fiqh and contribute to making furu fiqh more practical and comprehensible. Furthermore, many madhhab, notably the Hanafi madhhab, attributed great importance to it in terms of establishing the consistency of the usul used in the context of the sects. The formation and development of these qā'idahs started from the early periods and continued until today. In accordance with the classical understanding of fiqh, Ömer Nasuhi Bilmen's“Hukûk-ı Islamiyye ve Istılâhâtı Fıkhiyye Kâmusu”has a special place in the field of furu fiqh. In this work, it can be seen that Bilmen includes kulli qāidahs for the solution of the issues according to the Hanafī madhhab. This thesis is consists of four main chapters. The first chapter discusses Bilmen's life and works. In the second chapter, an introduction is made by focusing on the concepts that constitute the subject of the thesis. Here, the development of the literature of qawa'id and its relation with furū fiqh in the history of fiqh in the first period are mentioned. The third chapter introduces Bilmen's work,“Hūkuk-ı İslãmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kâmusu”and it emphasizes its place in Hanafi madhhab literature. In the fourth and last chapter, the kulli qāidahs on family law in the munākahāt and mufārekāt volumes of this work are determined and their relation with furū fiqh is established.
Benzer Tezler
- Ömer Nasûhi Bilmen'in Hukûk-ı İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kâmusu adlı eserinde geçen hadislerin tahrîc ve değerlendirilmesi
Takhrîj and evaluati̇on of hadi̇ths i̇n Ömer Nasûhi̇ Bi̇lmen's Hukûk-ı Islâmi̇yye ve Istilâhât-i Fıkhi̇yye Kâmûsu
MUSTAFA YÜCEER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL SAKLAN
- Ömer Nasuhi Bilmen'in 'Hukûk-ı İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kâmusu' adlı eserinin incelenmesi
An Examination of Ömer Nasuhi Bilmen's work named 'Hukuk-i İslâmiyye and Istılâhât-ı Fıkhiyye Kâmusu'
ESRA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyografiTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLAL ÖZAY
- آراءُ الإمام عمر نصوحي بيلمن الأصولية وأثرها في الفروع الفقهية
Ömer Nasuhî Bilmen'in Usûlî görüşleri ve Furû fıkıhtaki yansımaları
ALİ HASHİM MAHMOOD
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH TURAY
- Ömer Nasuhi Bilmen'de örf ve adet
Customs and customs at Ömer Nasuhi Bilmen
ABDULLAH KARALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMETULLAH SAMİ
- Ehliyeti ve ailedeki statüsü itibariyle İslam Hukukunda çocuk
Başlık çevirisi yok
TEVHİT AYENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAHİD AKSU