Kekik bitkisi uçucu yağ bileşenlerinin ekstraksiyonu ve in-vitro fonksiyonel etkisinin belirlenmesi
Extraction of essential oil components of thyme and determination of its in-vitro functional effect
- Tez No: 934468
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEBNEM BUDAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gıda Mühendisliği, Food Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gıda Güvenliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Bu araştırmada, Türkiye'nin farklı bölgelerinden (Bursa, Ankara ve Hatay) toplanan Origanum vulgare (Kekik) bitkilerinden yüksek vakum distilasyon yöntemi ile elde edilen ekstraktın, GC-MS (Gaz Krom otografi/Kütle Spektrometrisi) cihazında ve katı faz mikroekstraksiyon (SPME) tekniği kullanılarak uçucu yağ bileşenleri tespit edilmiştir. Kekik uçucu yağ bileşenlerinin, antioksidan, fenolik madde miktarları ve antimikrobiyal aktiviteleri in-vitro koşullarda incelenmiştir. Kekik uçucu yağları analiz edildiğinde asitler, esterler, alkoller, ketonlar, terpenler, aldehitler ve fenoller gibi farklı kimyasal gruplar belirlenmiştir. Hatay kekiği uçucu yağı; esterler, alkoller ve aldehitler, terpenler, fenoller bakımından zengin bir kimyasal profile sahipken, Bursa kekiği uçucu yağı, esterler, ketonlar, aldehitler ve terpenler açısından, Ankara kekiği uçucu yağı ise asitler, ketonlar ve terpen bileşenleri açısından zengin profile sahiptir. Yapılan antioksidan analizlerinde, Bursa kekiği uçucu yağı en yüksek antioksidan aktiviteyi göstermiştir. Fenolik madde miktarları açısından ise, Bursa ve Hatay kekik uçucu yağ örnekleri yüksek değerlere sahipken, Ankara uçucu yağ örneği daha düşük fenolik içerik göstermiştir. Antimikrobiyal analizler kapsamında, Hatay kekiği uçucu yağ örneği diğer bölge kekik uçucu yağlarına göre, Salmonella enterocolitica, Escherichia coli, Staphylococcus aureus ve Bacillus cereus mikroorganizmaları üzerinde daha yüksek inhibisyon etki göstermiştir. Sonuç olarak, kekik uçucu yağlarının bileşenleri ve fonksiyonel özellikleri, iklim, toprak, yetiştirme koşulları gibi çevresel faktörlere ve bölgesel farklılıklara bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Bu durum, kekik uçucu yağlarının gıda koruma, sağlık ve endüstriyel uygulamalarda daha etkin kullanımı için bölgesel özelliklerin dikkate alınmasının önemini vurgulamaktadır. Gelecek araştırmalar, bu farklılıkların daha derinlemesine incelenmesini ve kekik uçucu yağlarının potansiyel tıbbi ve endüstriyel kullanım alanlarını belirlemeye yönelik çalışmaların yapılmasını gerektirmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, the essential oil components of the extract obtained by high vacuum distillation method from Origanum vulgare (Thyme) plants collected from different regions of Turkey (Bursa, Ankara, and Hatay) were determined by GC-MS (Gas Chromatography/Mass Spectrometry) device and solid phase microextraction (SPME) technique. The antioxidant, phenolic substance amounts, and antimicrobial activities of thyme essential oil components were investigated in vitro. Different chemical groups, such as acids, esters, alcohols, ketones, terpenes, aldehydes, and phenols, were determined when thyme essential oils were analyzed. Hatay thyme essential oil has a chemical profile rich in esters, alcohols, aldehydes, terpenes, and phenols, while Bursa thyme essential oil is more dominant in terms of esters, ketones, aldehydes, and terpenes, Ankara thyme essential oil was found to be rich in acids, ketones, and terpenic substances. Bursa thyme essential oil showed the highest antioxidant activity in the antioxidant analyses. Regarding phenolic substance amounts, thyme essential oil samples from the Bursa and Hatay had higher values than those of the Ankara sample. Within the scope of antimicrobial analyses, the Hatay thyme essential oil sample showed a high inhibitory effect on Salmonella enterocolitis, Escherichia coli, Staphylococcus aureus, and Bacillus cereus microorganisms compared to thyme essential oils from other regions. As a result, the components and functional properties of thyme essential oils vary depending on environmental factors such as climate, soil, growing conditions, and regional differences. This situation emphasizes the importance of considering regional characteristics to more effectively use thyme essential oils in food preservation, health, and industrial applications. Future research requires a more in-depth examination of these differences and studies to determine the potential medical and industrial uses of thyme essential oils
Benzer Tezler
- Kekiğin kimyasal bileşiminin tespiti ve biyolojik aktivitelerinin incelenmesi
Determination of the chemical composition of thyme and investigation of the biological activities
FULYA TEKELİOĞLU
- Tıbbi aromatik bitki (kekik-lavanta) hasat makinası tasarımı ve prototipinin geliştirilmesi
Design and development of harvesting machine prototype for medicinal aromatic plants (thyme-lavender)
KEMAL ÇANKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiTarım Makineleri ve Teknolojileri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ YILMAZ
- Farklı sater (Satureja hortensis L.) genotiplerinin Erzurum ekolojik koşullarında tarımsal performanslarının belirlenmesi
Agronomic performances of different summer savory (Satureja hortensis L.) genotypes under Erzurum ecological conditions
ROGHAIYEH BAIRAMIAN DANALOU
- Zayıflama ürünlerinin bileşiminde bulunan tıbbi bitkiler üzerine araştırmalar
Investigation of pharmaceutical herbs in weight loss products
MUSTAFA KARADEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
BotanikEge ÜniversitesiFarmasötik Botanik Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. GÖZDE ELGİN