حقوق المتهم في الفقه الجنائي الإسلامي: دراسة فقهية مقارنة بالقانون الليبيحقوق المتهم في الفقه الجنائي الإسلامي: دراسة فقهية مقارنة بالقانون الليبي
İslam ceza hukukunda sanık hakları: Libya kanunları üzerine karşılaştırmalı bir ı̇nceleme
- Tez No: 934520
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF KARATAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Arapça
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
İslam hukuku sanıklara, onurlarını koruyan ve onları zulme karşı koruyan pek çok hak tanımıştır. Bu haklar arasında masumiyetin varsayılması ve kendini savunma hakkı veya savunma için bir vekil atama hakkı gibi haklar bulunmaktadır. Libya hukukunda sanık hakları ise Ceza Muhakemesi Kanunu'nda belirlenmiş olup, bazıları açıkça belirtilmiştir. Ancak, Libya yasaları sanığı terimsel olarak tanımlamamakta ve onunla ilgili hükümler, en son 2014 yılında yapılan yasal değişikliklerde yer almaktadır. İslami hukukta masumiyetin korunması hakkı, Kur'an ve sünnette açıkça ifade edilmiştir; ancak Libya hukukunda bu hak açıkça tanımlanmamıştır. Libya yasalarında, sanığın haklarını güvence altına alan prensipler bulunsa da yasada bunlar açıkça belirtilmemiştir. Örneğin, masumiyetin varsayılması ve insan onuru prensibi gibi. Bu durum, aşırılıklara neden olabilmektedir. Gizliliğin korunması, İslam ve Libya hukukunda güvence altına alınmıştır, ancak yöntemler farklılık göstermektedir; eğer sanık bir kadınsa, İslam hukuku erkekler tarafından dokunulmaması gerektiğini belirtirken, Libya hukuku da kadınlar tarafından arama yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Ayrıca, Libya hukukunda önleyici tutuklama süresi 15 günden fazla olamazken, İslam hukukunda bu, hâkimin takdirine bırakılmıştır. Bu ve benzeri farklılıklar sebebiyle sanık haklarının İslam hukuku ile diğer ceza hukukları arasında bir mukayesesine, benzerlik ve farklılıkları ortaya koymaya ihtiyaç vardır. Araştırmanın konusu da bu ihtiyaca binaen İslam ceza hukuku ile Libya hukuku arasındaki sanık haklarının incelenmesi üzerinedir. Bu araştırmada, sanığın temel hakları, suçlu bulunana kadarki masumiyet hakkı, kendini savunma hakkı ve adil bir yargılama hakkı gibi haklar ele alınmakta olup, bunlara dair dini deliller ve hukuki metinler de incelenmektedir. Ayrıca, Libya hukukunda arama ve sorgulama gibi ceza usullerine de yer verilmekte, sanığın haklarını korumak amacıyla kötüye kullanımı önlemek için sağlanan haklar ele alınmaktadır. Araştırmanın problemini, Libya hukuku da dahil olmak üzere mevcut yasaların yetersizliği oluşturmaktadır. Çünkü bu yasalar genellikle Batı hukukuna dayanmaktadır. Çalışmanın amacı, Libya yasalarındaki eksiklikleri keşfetmek ve bunları, kendine özgü ve tam olan İslami yasalarla karşılaştırmaktır. Böylece İslam hukukunun sanık haklarını nasıl koruduğunu açıklamak ve Libya yasalarının benimsediği sanık haklarını tanımlayıp analiz etmek ve bunları İslam hukukuyla karşılaştırmaktır. Araştırmada, Libya yasalarının maddeleri ile İslam hukukunun sanık haklarına ilişkin metinlerini incelemek için istatistiksel, analitik ve karşılaştırmalı yaklaşım olmak üzere üç yöntem kullanılmıştır.
Özet (Çeviri)
Islamic law grants defendants numerous rights that protect their dignity and shield them from injustice. Among these rights are the presumption of innocence and the right to self-defense or appointing an advocate for defense. In Libyan law, the rights of the accused are outlined in the Code of Criminal Procedure, with some rights explicitly specified. However, Libyan legislation does not define the term“defendant”and its related provisions are based on the latest legal amendments in 2014. While Islamic law explicitly establishes the right to the presumption of innocence through the Qur'an and Sunnah, this right is not explicitly defined in Libyan law. Although principles safeguarding the rights of the accused, such as the presumption of innocence and the principle of human dignity, exist in Libyan law, they are not explicitly articulated, leading to potential excesses. The protection of privacy is guaranteed in both Islamic and Libyan legal frameworks, albeit with methodological differences. For instance, in cases where the defendant is a woman, Islamic law dictates that male individuals should not physically touch her, whereas Libyan law mandates that searches must be conducted by women. Additionally, while Libyan law limits pretrial detention to a maximum of 15 days, Islamic law leaves this duration at the discretion of the judge. These and other differences necessitate a comparative analysis of the rights of the accused as outlined in Islamic law and other systems of criminal law, highlighting both their similarities and differences. The research focuses on examining the rights of the accused under Islamic criminal law and Libyan law. It addresses fundamental rights such as the right to presumption of innocence, the right to self-defense, and the right to a fair trial, supported by religious evidence and legal texts. Moreover, the study explores criminal procedures in Libyan law, such as search and interrogation, alongside safeguards against abuses to ensure the protection of defendants' rights. The research problem centers on the insufficiency of existing legal frameworks, including Libyan law, which are largely influenced by Western legal systems. The aim of the study is to identify deficiencies in Libyan legislation and compare them with the comprehensive and distinctive Islamic legal framework. By doing so, it seeks to elucidate how Islamic law ensures the protection of defendants' rights and to analyze and compare these rights as adopted by Libyan law with those in Islamic law. The study employs statistical, analytical, and comparative approaches to examine the provisions of Libyan law and Islamic legal texts concerning the rights of the accused.
Benzer Tezler
- حقوق الأطفال المولودين من أم إيزيدية ووالد داعش يالذين يعيشون بالمخيمات في القانون العراقي والشريعة الإسلامية
Irak ve İslam hukuku'na göre kamplarda yaşayan esir Ezidi anne ve IŞİD babadan doğan çocukların hakları
SHAKIR ABDULHAFIDH ZAINAL ARIZY
- حقوق اللاجئين في الشريعة الإسلامية وقانون الأمم المتحدة(دراسة تحليلية)
Birleşmiş Milletler mülteci haklarının İslam hukuku açısından değerlendirilmesi
FARMAN HUSSEIN BAKR BAKR
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENES SALİH
- حقوق المرأة في الطلاق بين الشريعة وقانون الأحوال الشخصية العراقي
İslam Fıkhı ile Irak Medeni Hukuku açısından boşanma muamelelerinde kadın hakları
KHALID ABED HILAL AL-GBURI
Yüksek Lisans
Arapça
2019
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSAMA AL HAMWİ
- İslam hukukuna göre azınlık hakları (Irak Medeni Kanunu ile mukayeseli)
حقوق الأقميات بين الفقو الإسلامي والقانون الع ا رقي د ا رسة مقارنة
HAWAND MOHSİN JASİM
Yüksek Lisans
Arapça
2019
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SELİM ASLAN
- الحقوق السياسية لغير المسلمين في الدولة اإلسالمية / El-hukûku's-siyâsiyyeh li ğayri'l–Müslimin fî'ddewleti'l-İslmiyyeh
İslam devletinde gayr-i Müslimlerin siyasi hakları / The political rights of 'non-Muslims in the Islamic state'
SHAWKAT FATAH ABDULQADIR
Yüksek Lisans
Arapça
2021
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ERDEM