حقوق الأطفال المولودين من أم إيزيدية ووالد داعش يالذين يعيشون بالمخيمات في القانون العراقي والشريعة الإسلامية
Irak ve İslam hukuku'na göre kamplarda yaşayan esir Ezidi anne ve IŞİD babadan doğan çocukların hakları
- Tez No: 943962
- Danışmanlar: PROF. DR. TAHA NAS
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Arapça
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 306
Özet
Çalışmanın amacı, DEAŞ örgütünün Sincar ve çevresindeki Ezidî yerleşim yerlerini işgali sonrasında Ezidî kadın ve kız çocuklarına yönelik cinsel saldırılar sonucu doğan ve bugün Suriye'deki Hol Kampı'nda esir hayatı yaşayan çocukların yaşadığı hukuki ve sosyal sorunları, şer'î, hukuki ve pratik perspektiflerden, çok katmanlı tümevarımsal metodolojiler çerçevesinde analiz etmeye dayanmaktadır. Bu tez, kamplarda tutulan bu çocukların uğradığı zulüm ve acıların sona erdirilmesi için İslam fıkhı çerçevesinde atılmış bir adım olarak değerlendirilmelidir. Şer'î açıdan yapılan incelemede, çocukların hem anneleri hem de babaları üzerinden nesep bağlarının ispatı, bakım ve eğitim haklarının korunması, nafaka yükümlülüğünün ebeveynlere veya onların yerini tutan kişilere yüklenmesi; bu mümkün değilse devletin bu yükümlülüğü üstlenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, çocukların ebeveynlerinin işlediği suçlar sebebiyle cezalandırılmalarının caiz olmadığı, İslâm şeriatına göre Ezidî kadınların köleleştirilmesi ve esir alınmasının meşru kabul edilemeyeceği tespit edilmiştir. Çalışmada, İslâm şeriatine aykırı olan aşırı fikirlerin ortaya çıkardığı tehditlere dikkat çekilmiş; bu fikirlerin binlerce insanın öldürülmesine ve kadim medeniyetlerin tahribine sebebiyet verdiği vurgulanmıştır. Ayrıca söz konusu aşırılıkların, çocukların kamplarda esaret altında kalmalarının başlıca sebeplerinden biri olduğu ve bu ideolojilerin, İslâm'a aşırılık isnat ederek dini karalamayı, Müslümanlar arasında mezhebî bölünmelere zemin hazırlamayı ve Müslüman toplumları dünya kamuoyundan tecrit etmeyi amaçladığı ifade edilmiştir. Bu çalışma, esaret altında bulunan kamp çocuklarının yaşadığı mağduriyetleri ele almakta ve onların topluma ve devlete karşı sahip oldukları hakları, fıkhî metinler çerçevesinde incelemektedir. Şer'î hükümlere göre, çocukların bakımı ve himayesi öncelikli olarak anne ve babaya yüklenmiş olup, ebeveynlerin çocuklarına nafaka sağlamaktan kaçınmaları büyük günahlardan (kebâir) kabul edilmektedir. Anne ve babanın bu yükümlülüğü yerine getirememesi durumunda, sorumluluk diğer yakın akrabalara intikal etmekte; onların da yetersiz kalması hâlinde ise bu yükümlülük devletin görev ve sorumlulukları arasında değerlendirilmektedir. Hukuki açıdan ise, Irak mevzuatına müracaat edilmiş; Irak Ahval-i Şahsiyye Kanunu, bu çocuklara nesep, nafaka ve miras haklarını tanımakta; Irak Vatandaşlık Kanunu ise, onlara Irak vatandaşlığını edinme hakkını sağlamaktadır. Irak Ceza Kanunu, çocuklara yönelik her türlü saldırıyı ve istismarı yasaklamakta; uluslararası hukuk normları ise kamp çocuklarının fakirliğinden yararlanılarak ağır işlerde çalıştırılmalarını ve çocukların silahlı çatışmalarda savaşçı olarak kullanılması veya lojistik destek gibi faaliyetlerde görevlendirilmelerini savaş suçları kapsamında değerlendirmektedir. Uygulamalı açıdan ise, Hol Kampı'nda görev yapan eğitimciler arasında dağıtılan 100 anket hazırlanmış ve toplanan veriler, Ezidî çocuklarının sosyal ve hukuki durumlarını tespit etmek amacıyla istatistikî programlar kullanılarak analiz edilmiştir. Ayrıca, yaşları 4 ila 12 arasında değişen çocuklara yönelik 100 doğrudan soru hazırlanmış; elde edilen sonuçlar, çocukların vatana dönme arzularını ve Irak vatandaşlığı edinme isteklerini açık bir şekilde ortaya koymuş, bununla birlikte çocukların aidiyet duygularını güçlü bir şekilde ifade ettikleri gözlemlenmiştir. Bu bulgular, söz konusu çocukların topluma entegre edilmesinin ve maruz kaldıkları olumsuz etkilerden arındırılmalarının zorunluluğunu ortaya koymakta; ayrıca, şer'î ve hukuki metinlerin analizinden hareketle, kamp hayatının doğurduğu zilletin ortadan kaldırılmasının ve kamp krizinin çözülmesinin, aksi takdirde bu durumun Irak'ın güvenlik yapısı üzerinde uzun vadeli etkiler doğurabileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study adopts a multi-tiered inductive methodology encompassing three dimensions—Islamic jurisprudential (Shar'i), legal, and empirical—in an effort to propose remedial measures that alleviate the suffering of children residing in the Al-Hol Camp in Syria. These children are the product of sexual violence perpetrated against Yazidi women by ISIS terrorist factions following the fall of Sinjar and other areas under their control. The researcher conducts an analytical examination of jurisprudential texts from various Islamic legal schools to elucidate the fundamental rights of these children. Foremost among these are the right to lineage recognition from both parents, access to appropriate care, education, and financial maintenance. Should the parents fail to fulfill these duties, such responsibilities are to be assumed by the nearest kin, or, in their absence, by the state. It is impermissible to criminalize or penalize these children for crimes they did not commit. The injustices suffered by their mothers starkly contradict Islamic legal and ethical principles. These actions have led to dire consequences, most notably the captivity of innocent children in refugee camps. A deeper objective behind these atrocities appears to be the deliberate stigmatization of Islam through its association with terrorism and extremism. This dissertation seeks to address this humanitarian crisis through the lens of Islamic jurisprudence, which affirms the moral and legal obligations of society and the state toward these children. Guardianship, is a religious obligation upon parents; if they are unable or unwilling to fulfill it, the responsibility transfers to grandparents or close relatives, and ultimately to the state. From a legal perspective, Iraqi law safeguards the rights of these children by ensuring their eligibility for lineage recognition, inheritance, and financial support. Moreover, they are legally entitled to acquire Iraqi citizenship and enjoy the full spectrum of civil rights afforded to other citizens, including protection from discrimination and violence. International legal frameworks on children's rights further prohibit child labor, recruitment into armed groups, and their use in military operations—acts that constitute war crimes under international humanitarian law. On the empirical level, the researcher distributed 100 structured questionnaires to educators and caregivers within the Al-Hol Camp. The data collected was statistically analyzed to assess the social and legal status of the children. Furthermore, a set of 100 age-appropriate questions was administered to children aged 4 to 12. Their responses revealed a consistent desire to return to their homeland and a strong sense of national identity, as evidenced by their expressed interest in obtaining Iraqi citizenship. native society as a prerequisite for psychological recovery and long-term social reintegration. It underscores the necessity of rescuing them from the harsh conditions of the camps. By drawing on both Islamic and legal sources, this research offers a framework for redressing this form of injustice, which poses broader implications for social cohesion and national security in Iraq.
Benzer Tezler
- حقوق المتهم في الفقه الجنائي الإسلامي: دراسة فقهية مقارنة بالقانون الليبيحقوق المتهم في الفقه الجنائي الإسلامي: دراسة فقهية مقارنة بالقانون الليبي
İslam ceza hukukunda sanık hakları: Libya kanunları üzerine karşılaştırmalı bir ı̇nceleme
MIFTAH MEELAD ALI ABOUGHDEER
Yüksek Lisans
Arapça
2025
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF KARATAY
- حقوق اللاجئين في الشريعة الإسلامية وقانون الأمم المتحدة(دراسة تحليلية)
Birleşmiş Milletler mülteci haklarının İslam hukuku açısından değerlendirilmesi
FARMAN HUSSEIN BAKR BAKR
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENES SALİH
- حقوق المرأة في الطلاق بين الشريعة وقانون الأحوال الشخصية العراقي
İslam Fıkhı ile Irak Medeni Hukuku açısından boşanma muamelelerinde kadın hakları
KHALID ABED HILAL AL-GBURI
Yüksek Lisans
Arapça
2019
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSAMA AL HAMWİ
- İslam hukukuna göre azınlık hakları (Irak Medeni Kanunu ile mukayeseli)
حقوق الأقميات بين الفقو الإسلامي والقانون الع ا رقي د ا رسة مقارنة
HAWAND MOHSİN JASİM
Yüksek Lisans
Arapça
2019
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SELİM ASLAN
- الحقوق السياسية لغير المسلمين في الدولة اإلسالمية / El-hukûku's-siyâsiyyeh li ğayri'l–Müslimin fî'ddewleti'l-İslmiyyeh
İslam devletinde gayr-i Müslimlerin siyasi hakları / The political rights of 'non-Muslims in the Islamic state'
SHAWKAT FATAH ABDULQADIR
Yüksek Lisans
Arapça
2021
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ERDEM