Ortaöğretim kurumlarında okul kültürünün karşılaştırmalı analizi: Türkiye ve Azerbaycan örneği
Comparative analysis of school culture in secondary education institutions: The case of Türkiye and Azerbaijan
- Tez No: 934695
- Danışmanlar: PROF. DR. TEMEL ÇALIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 290
Özet
Bu araştırma, Türkiye ve Azerbaycan'daki ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin okul kültürü algılarını karşılaştırmalı olarak analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, karma yöntem araştırması kullanılarak gerçekleştirilmiş olup, hem nicel hem de nitel araştırma modellerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda, Türkiye ve Azerbaycan'ın başkentleri olan Ankara ve Bakü'deki devlet ortaöğretim okullarında görev yapan toplam 892 öğretmene ulaşılmıştır. Katılımcıların 436'sı Türkiye'den, 456'sı Azerbaycan'dan seçilmiştir. Kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak veri toplanmış ve Ali Rıza Terzi tarafından geliştirilen“Okul Kültürü Ölçeği”ile öğretmenlerin okul kültürü algıları ölçülmüştür. Araştırmanın nitel boyutunda ise, örgüt kültürü konusunda daha derinlemesine bilgi elde edebilmek amacıyla kıdemi daha yüksek olan 15'i Türkiye'den, 16'sı Azerbaycan'dan olmak üzere toplam 31 öğretmenle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, hem Türkiye hem de Azerbaycan'da görev kültürü en yüksek algılanan boyut olurken, bürokratik kültür en düşük algılanan boyut olarak belirlenmiştir. Azerbaycan'daki öğretmenlerin başarı ve bürokratik kültüre ilişkin algılarının Türkiye'deki öğretmenlere kıyasla daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkenine göre, Türkiye'de anlamlı bir farklılık bulunmazken, Azerbaycan'da kadın öğretmenlerin örgüt kültürü algılarının erkek öğretmenlere kıyasla daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, kıdem ve okuldaki görev süresi değişkenlerine göre Azerbaycan'daki öğretmenlerin örgüt kültürü algılarında daha fazla farklılık gözlenmiştir. Araştırma sonuçları, eğitim yöneticileri, politika yapıcılar ve araştırmacılar için önemli çıkarımlar sunmaktadır. Özellikle destek ve başarı odaklı bir okul kültürünün geliştirilmesi, öğretmenlerin motivasyon ve mesleki bağlılıklarını artırmada etkili olabilir. Bu doğrultuda, okul kültürünün güçlendirilmesine yönelik öneriler geliştirilmiş ve gelecekte yapılacak araştırmalara katkı sağlayacak konular belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to conduct a comparative analysis of teachers' perceptions of school culture in secondary education institutions in Turkey and Azerbaijan. The research was carried out using a mixed-methods approach, incorporating both quantitative and qualitative research models. In the quantitative phase, data were collected from a total of 892 teachers working in state secondary schools in the capitals of Turkey (Ankara) and Azerbaijan (Baku). Among the participants, 436 were from Turkey and 456 from Azerbaijan. Convenience sampling was used, and teachers' perceptions of school culture were measured using the“School Culture Scale”developed by Ali Rıza Terzi. In the qualitative phase, semi-structured interviews were conducted with 31 experienced teachers (15 from Turkey and 16 from Azerbaijan) to gain deeper insights into school culture dynamics. The findings indicate that in both countries, task culture was perceived as the most dominant dimension, whereas bureaucratic culture was the least perceived. Teachers in Azerbaijan reported significantly higher perceptions of success and bureaucratic culture compared to their counterparts in Turkey. Gender analysis revealed no significant differences in Turkey, while in Azerbaijan, female teachers exhibited higher perceptions of school culture than male teachers. Additionally, differences in perceptions of school culture were more pronounced among Azerbaijani teachers based on seniority and years of service at the school. The results provide valuable insights for educational administrators, policymakers, and researchers. Particularly, fostering a supportive and success-oriented school culture could enhance teachers' motivation and professional commitment. Based on the findings, recommendations for strengthening school culture have been developed, and suggestions for future research are outlined.
Benzer Tezler
- Ortaöğretim kurumlarında iş sağlığı ve güvenliği kültürünün değerlendirilmesi: eyyubiye ilçesi örneği
Evaluation of occupational health and safety culture in secondary education institutions: eyyubi̇ye district example
DİLEK BAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİstanbul Esenyurt Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPEREN ŞAHİNOĞLU
- Özel ortaöğretim kurumlarındaki yönetici ve öğretmenlerin örgüt kültürü oluşturmadaki yeterlilik derecesi
Başlık çevirisi yok
KEMAL PEHLİVANOĞLU
- Yüksek öğrenim görmüş meslek insanlarının öğrenimleri süresince aldıkları sanat eğitiminin kapsamı ve ortaya çıkan bulgular ışığında insan yetiştirme de sanat eğitimin önemi üzerine bir araştırma
A study on the scope of art education professionals with higher education receive during their study and the importance of art education in the education of individuals
AYHAN ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eğitim ve ÖğretimMustafa Kemal ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. CÜNEYT KURT
- Ortaöğretim kurumlarında görevli öğretmenlerin okul yönetimine katılım durumlarının incelenmesi
Investigation on the participation of teachers appointed i̇n secondary education organisations in school management
AZİZ BAYRAMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERTUĞ CAN
- Ortaöğretim kurumlarında öğretmen liderliğini etkileyen faktörlerin belirlenmesi
Determination of the factors affecting teacher leadership at secondary education institutions
SEÇİL ARAŞKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKarabük ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ÇAĞATAY KILINÇ