'Böre Ana' romanı örneğinde yeni Uygur Türkçesinde edatlar
The example of new Uyghur Turkish prepositions 'Böre Ana' novel
- Tez No: 935002
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ADEM YELOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 321
Özet
Bu çalışmada, Çağdaş Uygur Türk Edebiyatı'nın ünlü temsilcilerinden biri olan Tohti Ayup'un Böre Ana adlı romanı üzerinden Yeni Uygur Türkçesindeki edat, bağlaç ve ünlem unsurları detaylı bir şekilde analiz edilerek, bu dil ögelerinin işlevleri, kullanım sıklıkları ve metnin anlam yapısına katkıları ortaya konulmaktadır. Çalışmada, dil özelliklerinin yeterli ve doğru bir şekilde belirlenmesi adına, Arap alfabesiyle kaleme alınan eser Doğu Türkistan Uygur Türklerinin kullandığı Latin alfabesine transkripte edilmiştir. Bu çalışmanın birinci bölümünde, giriş kısmında Doğu Türkistan, Yeni Uygur Türkçesi ve tez konusu hakkında genel bilgilere yer verilmiş; ayrıca yazarın yaşamı, edebi kimliği ve eserleri tanıtılmıştır. İkinci bölümde, Türkiye'de ve yurt dışında dilbilgisi alanında yapılan araştırmalarda edat kavramının tanımıyla ilgili farklı görüşler, sınıflandırmalar ve tasnifler ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise Böre Ana romanı, bu dil unsurlarını tespit etmek ve analiz etmek amacıyla ayrıntılı olarak incelenmiş; romandan alınan örnek cümleler aslına uygun şekilde Türkçeye çevrilerek edatların kullanım biçimleri ve özellikleri belirlenmiştir. Elde edilen bulgular, edatlar, bağlaçlar ve ünlemler şeklinde ayrı tablolar hâlinde sunulmuştur. Çalışmanın sonunda, kullanılan kaynakların yer aldığı bir Kaynakça bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, the postpositions, conjunctions, and interjections in Modern Uyghur Turkish are analyzed in detail through the novel Böre Ana by Tohti Ayup, one of the prominent figures of Contemporary Uyghur Turkish Literature. The study aims to reveal the functions of these linguistic elements, their frequency of use, and their contributions to the structural meaning of the text. To ensure the accurate identification of linguistic features, the work, originally written in the Arabic script, has been transcribed into the Latin alphabet used by the Uyghur Turks of East Turkestan. In the first chapter of this study, the introduction provides general information about East Turkestan, Modern Uyghur Turkish, and the thesis topic. Additionally, the author's life, literary identity, and works are introduced. The second chapter discusses different perspectives, classifications, and categorizations related to the definition of the postposition concept in grammar studies conducted both in Turkey and abroad. In the third chapter, the novel Böre Ana is examined in detail to identify and analyze these linguistic elements. Example sentences from the novel are faithfully translated into Turkish, and the usage patterns and characteristics of postpositions are determined. The findings are presented in separate tables under the categories of postpositions, conjunctions, and interjections.
Benzer Tezler
- Ahmet Hikmet Müftüoğlu: 'ideal kadın'a yolculuk
An expedition towards the ideal woman: Ahmet Hikmet Müftüoğlu
ESİN GÜNGÜDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Arel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEYHAN UYGUN AYTEMİZ
- Selâhattin Enis'in romanlarında şahıslar dünyası
The world of personalities in Selahattin Enis' novels
HÜMEYRA ECEVİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıBursa Uludağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV SINAR UĞURLU
- Orhan Hançerlioğlu'nun romanlarında yapı ve izlek
Structure and theme in Orhan Hançerlioğlu's novels
GİZEM YILDIRIM YENTÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TANER NAMLI
- Existential characters in Lord of the Flies
Lord of the Flies adlı romanda varoluşcu karakterler
MURAT AYTEKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2003
İngiliz Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TATYANA KİRİLLOVA
- Towards a national imagination the script reform of 1928 in Turkey
Başlık çevirisi yok
YALIN EMEK ÇELİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
SosyolojiBoğaziçi ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. BİRAY KOLLUOĞLU KIRLI