Ehet Turdi'nin 'Gülhan' adlı hikâyesi örneğinde yeni Uygur Türkçesinde vazifeli kelimeler
Functional words in new Uyghur Turkish in the example of Ehet Turdi̇'s story 'Gülhan'
- Tez No: 935097
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ADEM YELOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Yeni Uygur Türkçesi, Ehet Turdi, vazifeli kelimeler, edat, bağlaç, ünlem, Modern Uyghur Turkish, Ehet Turdi, functional words, preposition, conjunction, interjection
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Bu çalışmada, Ehet Turdi'nin 1980 yılında Sincan Halk Neşriyatı tarafından yayımlanan“Gülhan”adlı hikâyesi örneklem olarak seçilerek, Yeni Uygur Türkçesindeki vazifeli kelimeler (edatlar, bağlaçlar ve ünlemler) incelenmiştir. Araştırma kapsamında, metin fişleme yöntemiyle taranmış, vazifeli kelimeler yapı ve işlev açısından sınıflandırılarak örnek cümlelerle değerlendirilmiştir. Çalışmanın temel amacı, Yeni Uygur Türkçesinde vazifeli kelimelerin metin içindeki dağılımını ve kullanım özelliklerini ortaya koymaktır. Bu bağlamda, edatların yapısal özellikleri, bağlaçların cümleler arası bağlantı kurma rolleri ve ünlemlerin anlatıma kattığı duygusal değer detaylı biçimde analiz edilebilmiştir. Ayrıca metin Türkiye Türkçesine aktarılmış, Arap harfli orijinal metin Latin alfabesiyle transkribe edilebilmiştir. Elde edilen veriler, Yeni Uygur Türkçesinin morfolojik ve sentaktik açıdan zengin bir dil yapısına sahip olduğunu göstermektedir. Bu çalışma, hem dil içi sistemin işleyişine katkı sağlamayı hem de karşılaştırmalı Türk lehçeleri çalışmalarına kaynak teşkil etmeyi amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study, investigates functional words (prepositions, conjunctions, and interjections) in Modern Uyghur Turkish through the example of the short story“Gülhan”by Ehet Turdi, published by Xinjiang People's Publishing House in 1980. The text was analyzed using the data coding method, and functional words were classified and examined in terms of their structure and functions with supporting example sentences. The main objective of this research is to identify the distribution and usage characteristics of functional words in Modern Uyghur Turkish. The study analyzes the structural features of prepositions, the role of conjunctions in interclausal cohesion, and the emotional contributions of interjections to narrative style. Additionally, the original text was transcribed from the Arabic-based Uyghur alphabet into Latin script and translated into Turkish. The findings reveal that Modern Uyghur Turkish possesses a rich morphological and syntactic structure. This study aims to contribute to the understanding of intra-linguistic functions and to serve as a resource for future comparative studies on Turkic dialects.
Benzer Tezler
- Ehet Turdi'nin Beḫtsiz Se'idiye romanındaki türemiş kelimeler üzerine tarihsel-karşılaştırmalı inceleme
Historical-comparative analysis on derived words in Ehet Turdi's novel Beḫtsiz Se'idiye
EBRU KARAMAN
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL
- Ehet Turdi 'Ay Yamguri' metin-inceleme-dizin
Ehet Turdi 'Ay Yamguri' text-analysis-index
SEVGİ ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT DOĞAN
- Yerel yönetimlerde algılanan hizmet kalitesinin kurumsal itibar üzerindeki etkisi Beyoğlu Belediyesi örneği
The Effect of perceived service quality on corporate reputation in local governments Beyoğlu Municipality example
ZAFER TAHMAZ
Doktora
Türkçe
2024
SosyolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞERAFETTİN SEVGİLİ