An examination of the role of language on color perception in a visual search task: The visual half field effect
Renk algılamada dilin rolünün bir görsel tarama göreviyle incelenmesi: Görsel yarı alan etkisi
- Tez No: 935357
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKAN ÇETİNKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Yaşar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Whorf Hipotezi, insanların konuştukları dilin, dünyayı nasıl algıladıklarını, nasıl düşündüklerini ve gerçekliği nasıl deneyimlediklerini etkileyeceğini yordamaktadır. (Whorf, 1956). Ancak dilin algısal yaşantılar üzerindeki etkileri üzerine yapılan çalışmalar beyinde dil ile ilgili süreçlerin işlemlenmesinde hemisferler arasında bir asimetrinin varlığına işaret etmekte, dil ile ilgili özelleşmiş beyin yapılarının başat biçimde sol hemisferde yer aldığını ortaya koymaktadır. Bu bulgularla tutarlı olarak Gilbert ve ark. (2006), sağ görsel alanın sol görsel alana kıyasla, dil ile ilgili uyaranların işlemlenmesindeki olası bir başatlığa dikkatleri çekmiştir. Öte yandan, değinilen çalışmanın renk algısında dilin kültürel yapısından kaynaklanan farklılıklar hakkındaki katkısı oldukça sınırlıdır. Dolayısıyla, sunulan tez çalışması ile birbiriyle ilişkili iki amacın gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir: (1) görsel arama görevi ile dilin ve görsel yarım alan etkisinin renk algısı üzerindeki rolünün araştırılması ve böylece (2) Gilbert ve ark. (2006) bulgularının Türk örnekleminde tekrarlanabilirliğinin incelenmesi. Bu amacı gerçekleştirmek üzere tasarlanan bir görsel arama görevi ile katılımcıların sağ veya sol görsel alanda sunulan bir hedef rengi ayırt etme becerileri üç farklı girişim (girişim yok, sözel girişim ve sözel olmayan girişim) koşulu altında incelenmiştir. Sonuçlar, renk ayırt etme becerisinin sol görsel alandan ziyade, sağ görsel alandan yapılan sunumlarla anlamlı bir biçimde ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Ek olarak, gruplar arası renk çiftleri için sağ görsel alanda reaksiyon süresi daha kısa, grup içi renk çiftleri için ise sol görsel alandan yapılan uyarıcı sunumlarına ilişkin tepki süreleri daha kısa bulunmuştur. Öte yandan, renk tanımada gözlenen bu hemisferik lateralizasyon etkileri sözel ve sözel olmayan bozucu girişimlerden etkilenmemiştir. Anadili Türkçe olan katılımcılarla yürütülen sunulan tez çalışması ile Gilbert ve ark.'nın (2006) bulguları tekrarlanmış ve genişletilmiştir. Böylece, Whorf Hipotezine destekleyici yönde bulgular sağlanırken, söz konusu yaklaşımın dilin hemisferik özelleşmesi bağlamında, kültürler ve diller arasında geçerliğine ek kanıtlar sağlanmıştır.
Özet (Çeviri)
According to the Whorf Hypothesis, perception of world, thoughts and experience of the reality were influenced by the spoken language (Whorf, 1956). However, when the relationship between language and perception were evaluated through the functional organization of the brain, hemispheric lateralization becomes a significant factor. Previous research has shown that the right visual field (RVF) is more dominant than the left visual field (LVF) due to the left hemisphere's dominance in language processing (Gilbert et al., 2006). Building on this, the current thesis aimed to investigate the role of language and the visual half field effect on color perception using a visual search task, while also replicating the findings of Gilbert et al. (2006) in a Turkish sample. To achieve this, the visual search task was designed to assess the participants' ability to identify and discriminate the target colors presented in either the RVF or LVF under three different types of interferences: no interference, verbal interference and non-verbal (spatial) interference. The results revealed that language affected color discrimination in the RVF but not in the LVF. Reaction times were faster in the RVF for between group color pairs (BCP), whereas faster reaction times were observed in the LVF for within-category color pairs (WCP). Interestingly, the lateralization effect in color identification persisted despite both verbal interference and non-verbal interference. The thesis was able to replicate the findings of Gilbert et al. (2006) with Turkish native speakers, extending their results. It demonstrated that the Whorf Hypothesis and hemispheric lateralization yield consistent findings and are applicable across different cultures and languages.
Benzer Tezler
- Overextension as evidence for deductive word learning: A theoretical examination
Tümdengelimsel kelime edinimine kanıt olarak semantik genelleme: Kuramsal bir değerlendirme
ERDEM ÜNAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
FelsefeOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN CEM BOZŞAHİN
PROF. DR. DENİZ ZEYREK BOZŞAHİN
- Kültürün mimarlık üzerindeki etkisinin incelenmesi: Japon kültürü ve ando örneği
A research about the effect of the culture on architecture: Japanese culture and ando sample
NİGAR TİMUREMRE
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ORHAN HACIHASANOĞLU
- Fotomontaj ve fotokolaj bağlamında Rodchenko ve Lissitzky'nin fotoğraf sanatındaki yeri
Rodchenko and Lissitzky in the history of photography in the context of photomontage and photocollage
BARIŞ DERVENT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiFotoğraf Ana Sanat Dalı
DOÇ. TUNA UYSAL
- 1960'ların kültürel değişimleriyle birlikte ortaya çıkan psikedelik akımın albüm kapak tasarımları üzerindeki etkilerinin incelenmesi
An examination of the effects of the psychedelic movement that emerged with the cultural changes of the 1960s on album cover designs
KAAN MALKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Güzel SanatlarHaliç ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAHİNDE AKKAYA